Maksim Gorkiy: Versiyalar orasidagi farq

'''Maksim Gorkiy''' (taxallusi; asl ismi Aleksey Maksimovich Peshkov; 1868.16(28).3, [[Nijniy Novgorod]] — 1936.18.6, [[Moskva]]) — rus yozuvchisi va jamoat arbobi. [[Sobiq Ittifoq]] yozuvchilar uyushmasi boshkaruviningboshqaruvining birinchi raisi.

G.Gorkiy bir qator [[roman]] ("Foma Gordeev", 1899; "Uchovlon", 1990—01 va b.), [[hikoya]] ("Konovalov", "Chelkash" va b.) va [[dramatik asarlarasar]]lar ("Meshchanlar", "Tubanlikda", 1902; "Chorbogʻchilar", 1904 va b.) muallifi. "Tubanlikda" pyesasida[[pyesa]]sida G.yozuvchi shafqatsiz hayot tubanlikka itqitgan insonlarning azob-uqubatlarini mahorat bilan tasvirlab bergan. "Ona" (1907) romanida birinchi boʻlib adabiyotda inqilobiy kurashnikurashga xayrixoqlik bilan tasvirlaganbildirgan. "Bolalik" (1913—14), "Odamlar orasida" (1915—16), "Mening dorilfununlarim" (1923) qissalari avtobiografiyuavtobiografik asarlardir. G.Gorkiy [[Sharq]] xalqlari tarixi bilan qiziqib, "[[Italiya]] ertaklari" (1911 — 13) asarida Sharq mifologiyasidan[[mifologiya]]sidan oʻz badiiy niyati asosida foydalandi, rus adabiyotida [[Amir Temur]] siymosiga ilk bor murojaat etib, uning tarixiy haqiqatdan uzokdashganuzoqlashgan obrazini chizdi. G.Gorkiy mehnatkash ommaning [[Lenin]] rahbarligida 1917 i.- okt.dayilning oktabrida mamlakatni ostin-ustun qilish, koʻplab begunoh kishilarning qonlarini toʻkish hisobiga tarixiy jarayonni oʻzgartirmoqchi boʻlganini va Favqulodda komissiya qatliomini keskin qoraladi, koʻpgina yozuvchilarni bolsheviklarning[[bolshevik]]larning taʼqibidan saqlab qoldi. U oʻsha vaqtdagi vaziyatda Rossiyada[[Rossiya]]da sotsialistik inqilob bemavrid va halokatli, deb hisoblaydihisoblardi. Avval xalqning madaniy saviyasini koʻtarish, soʻng inqilob qilish mumkin, deb oʻylagan ("Bemavrid fikrlar" publitsistik asarlar turkumi, 1917—18). Ammo keyinchalik G.u oʻzi qarshi boʻlgan sotsialistik inqilobiy kurash tomoniga butunlay oʻtib ketadi. G.Gorkiy bir qancha ([[L. N. Tolstoy]], [[A. P. Chexov]], [[V. G. Korolenko]] va b. haqidagi) adabiy portretlar muallifi. "Artamonovlar ishi" romani (1925)da yangi tarixiy avlodning gʻalabasi qonuniy ekanligini tasvirlagan.
"Jahon adabiyoti" nashriyoti, "Shoir kutubxonasi", "Ajoyib kishilar hayoti" va b. kitoblar turkumi uning faol ishtirokida tashkil qilindi. Kiborlar halokati va inqilob gʻalabasi muqarrarligi "Yegor Bulichev va boshqalar", "Dostigayev va boshqalar" (1933), "Vassa Jeleznova" (2-nashri, 1935) pyesalarining bosh mavzuidir. "Klim Samginning hayoti" [[roman-epopeyasidaepopeya]]sida (1927— 36; 4-qism tugallanmagan) rus xalqining 20-a. boshlaridagi gʻoyaviyijtimoiygʻoyaviy-ijtimoiy kurashi, hayoti aks etgan. G.Gorkiy chet elda (1921—31) va Rossiyaga kaytganidanqaytganidan keyin zamonaviy adabiyot gʻoyaviyestetikgʻoyaviy-estetik tamoyillari (shu jumladan, sotsialistik realizm nazariyasi)ning shakllanishiga katta taʼsir koʻrsatadi va shu yoʻsinda kompartiyaga adabiyotni oʻz monopoliyasidagi[[monopoliya]]sidagi gʻoyaviy qurolga aylantirib olishiga koʻmaklashadi. [[Sovet davlati]] rahbarlari G.ningGorkiyning katta xalqaro obroʻsidan oʻz maqsadlari yoʻlida foydalandilar. UlarUlarning makri bilanmakriga aldangan G.Gorkiy 30-y.laryillar boshlaridagi [[qatagʻon siyosatinisiyosati]]ni tarbiyaviy aqamiyatgaahamiyatga molik tadbir, deb tushundi. G.Gorkiy ijodi taʼsirida boshqa milliy adabiyotlar (fransuz, nemis, ingliz, xitoy kabi)daadabiyotlarda ham sotsialistik realizm metodiga asoslangan asarlar koʻplab yaratildi. G.Uning asarlari 30-y.larningyillarning boshida dastlab [[Choʻlpon]], keyinchalik [[Abdulla Qahhor|A. Qahhor]], [[Oybek]], [[Hamid Olimjon|H. Olimjon]], M. Ismoiliy va b. tomonidan [[oʻzbek tiligatili]]ga tarjima qilindi. Aksariyat pyesalari Oʻzbekistan[[Oʻzbekiston]] teatrlarida sahnalashtirilgan.