Evolutsiya: Versiyalar orasidagi farq

Yerdagi turlarning vaqt oʻtishi bilan oʻzgargani [[XIX asr]] boshlaridayoq maʼlum boʻlsa-da, bu qanday qilib yuz bergani noaniq edi.<ref>{{maqola|muallif=Peter J. Bowler|sarlavha=Evolution:The History of an Idea|noshir=University of California Press|yil=2003|isbn=0-52023693-9}}</ref> Evolutsiyaning tabiiy tanlanish vositasida roʻy berishi haqidagi nazariya shu oʻzgarishlar yuz berishi mexanizmini izohlab berdi; bu [[Charles Darwin]] va [[Alfred Russel Wallace]] tomonidan oʻrtaga tashlangandi va Darwin'ning 1859 yilgi ''[[Turlarning kelib chiqishi haqida]]'' kitobida yoritilgandi.<ref name=Darwin>{{maqola|muallif = Charles Darwin |yil=1859 |sarlavha=On the Origin of Species |joy=London |noshir=John Murray}} [http://darwin-online.org.uk/content/frameset?itemID=F373&viewtype=text&pageseq=16]</ref> Bu nazariya odamlar [[ilohiyot|ilohiy]] kuch tomonidan hayvonot [[olam (biologiya)|olamidan]] ajratilganiga ishonuvchi diniy peshvolar qarshiligiga uchradi. 1930-larda Darwin tabiiy tanlanishi [[Gregor Mendel|Mendel'ning]] [[Mendel nasldorligi|nasldorlik nazariyasi]] bilan qoʻshilib, [[zamonaviy evolutsion sintez]] shakllandi; u evolutsiya ''birliklari'' ([[gen]]lar) va ''mexanizmi'' (tabiiy tanlanish) orasida aloqa oʻrnatdi. Bu nazariya koʻp narsani izohlovchi va [[bashorat]] qila oluvchi boʻlib chiqib, zamonaviy biologiyaning asosiy tashkillashtiruvchi prinsipiga aylandi va Yerdagi [[bioxilma-xillik|hayot shakllari orasidagi farq va oʻxshashliklarni]] tushuntirib bera oldiold.<ref>{{citeEvolutsiya web |eng url=http://www.interacademies.net/Object.File/Master/6/150/Evolution%20statement.pdfavvalo |insonlar title=IAPva Statementbarcha ontirik theorganizmlaring Teachingkelib ofchiqish Evolutiontarixini |date=2006 |publisher=The Interacademy Panel on International Issues |accessdate=2007-04-25}}—{{cite web |url=http://www.aaas.org/news/releases/2006/pdf/0219boardstatemento'rganadi.pdf |date=2006Evolutsiya |title=Statementfaqatgina ontirik theorganizmlarda Teachingbalki ofbarcha Evolutionnarsalarni |publisher=Americankelib Associationchiqish forjarayonini the Advancement of Science |accessdate=2007-04-25}}</ref>o'rganadi.