Kapital: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
k qisqartmalarni toʻliqlash, replaced: i. ch. → ishlab chiqarish (10) using AWB
Tahrir izohi yoʻq
Qator 1:
{{birlashtirish|Sarmoya}} <!-- Bot tomonidan yaratildi -->
'''Kapital''' (nem. Kapital; lot. capitalis — bosh, asosiy), sarmoya — keng maʼnodama'nodaoʻzo'z egasiga daromad keltirish xususiyatiga ega boʻlganbo'lgan jami vositalar va mablagʻlarmablag'lar; yangi qiymat keltiruvchi, oʻzinio'zini oʻzio'zi koʻpaytiruvchiko'paytiruvchi qiymat. Tovarlar va xizmatlar ishlab chiqarish uchun kishilar tomonidan yaratilgan resurslar; tor maʼnodama'noda — ishlab chiqarish vositalari koʻrinishidagiko'rinishidagi ishga qoʻyilganqo'yilgan, ishlab turgan daromad manbai (ashyoviy K.).
 
K.ning paydo boʻlishigabo'lishiga tovar ishlab chiqarish, tovar muomalasi dastlabki shart hisoblanadi. Bozorda oʻzigao'ziga xos, alohida tovar — ish kuchining paydo boʻlishibo'lishi bilan oddiy tovar ishlab chiqarish kapitalistik ishlab chiqarishga aylanadi, tovar ishlab chiqarishning shu davrida tovar muomalasidagi pul K.ga aylanadi. K. koʻpko'p sikllar davomida ishlab chiqarishda ishtirok etadigan asosiy kapital va bir sikl davomida ishtirok etadigan va toʻliqto'liq sarflanadigan aylanma kapitalga boʻlinadibo'linadi. Pul K. i (sarmoya) — ashyoviy K. sotib olish uchun sarflanadigan pul vositalarini ifoda etadi, yaʼniya'ni pul K.ga aylanishi uchun ishlab chiqarishga avanslanadi.
 
Iqtisodiy nazariyada K. ishlab chiqarish omillaridan biri tarzida izohlanadi. Qiymatning koʻpayishiko'payishi inson mehnati (ish kuchi) va ishlab chiqarish vositalari (xom ashyo, mashina, stanoklar) birlashganda, yaʼniya'ni ishlab chiqarish sharoitida yuz beradi. K. sanoat K.i, savdo K.i, ssuda K.i, sudxoʻrlik K.i (tarixiy) shakllarida faoliyat koʻrsatadiko'rsatadi. Rivojlangan bozor iqtisodiyoti sharoitlarida K.ning korxona, firma, banklar. K.i, turli aksiyadorlik jamiyatlariga tegishli aksiyadorlik K.i, zahira K.i, ustav Kapital singari koʻrinishlariko'rinishlari mavjud. Tadbirkor jismoniy shaxslarga tegishli K. dastmoya deyiladi va har gal tovar olib sotishda ishlatiladi.
 
Hikmatilla Kholmatov
Sadir Salimov.<ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref>
 
== Manbalar ==