Vikipediya

Isfana oʻrta maktabi: Versiyalar orasidagi farq

Tarixni interaktiv tarzda koʻrib chiqish
← Avvalgi tahrirKeyingi tahrir →
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
VizualVikimatn
Tahrir izohi yoʻq
Tahrir izohi yoʻq
Qator 192:
 
== Tarixi ==
 
1936-yili Budyonniy nomli boshlangʻich maktab yetti yillik „Isfana“ nomidagi maktabga aylandi. Oʻsha davrda Isfana qishlogʻida savodsizlikni tugatishda oliy yoki oʻrta maxsus bilim yurtlarini bitirgan oʻqituvchilar juda oz boʻlgan. Avval Budenniy boshlangʻich maktabining oʻquvchivchilariga, keyin „Isfana“ yetti yillik maktabi oʻquvchilariga bilim berish uchun qoʻshni respublikalardan va [[Oʻsh viloyati]]dan oʻqituvchilar yuborilgan. [[Oʻzbek SSR]] xalq maorifi komissari tomonidan Isfanaga quydagi oʻqituvchilar joʻnatilgan: 1934-yilda [[Bekobod]]dan Tulamov R., 1938-yilda [[Toshkent]]dan Toʻqtasinov O., Inoyatov Sh. va Dundiyev K.
 
Qator 208 ⟶ 207:
 
== Dars programmasi ==
Oʻquvchilar birinchi sinfga bolaning individual rivojlanishiga qarab 6 yoki 7 yoshda olinadi. 11 yillik oʻqish ''boshlangʻich '' (1-4-sinflar), ''oʻrta '' (5-9-sinflar) va ''yuqori'' (10-11-sinflar) qiliboʻlaroq uchga boʻlinadi. 9 yillik umumiy programmaga qatnashish majburiydir. 10-11-sinfda oʻqish majburiy emas.
 
Qirgʻizistondagi vaMamlakatdagi boshqa [[MDH]]maktablardagi mamlakatlaridagikabi maktablarda„Isfana“ oʻrta maktabida boshlangʻich sinf oʻquvchilari alohida etajda yoki binoda oʻqishadi. Ularga odatda 1-dan 4-sinfgacha bitta oʻqituvchi barcha fanlarni oʻtadi ([[jismoniy tarbiya]] va chet tildantillaridan tashqari). „Isfana“ maktabida ham shunday.
 
5-sinfdan boshlab har bir darsni alohida oʻqituvchi oʻqitadi. Katta sinf oʻquvchilariga [[matematika]], [[informatika]], [[fizika]], [[kimyo]], [[jugʻrofiya]], [[biologiya]], [[sanʼat]], [[musiqa]], [[jismoniy tarbiya]], [[tarix]], [[falsafa]], [[astronomiya]] kabi darslar oʻtiladi. „Isfana“ maktabida darslar [[oʻzbek tili]]da oʻtiladi. Oʻzbek tili bilan birga oʻquvchilar [[rus tili|rus]], [[qirgʻiz tili|qirgʻiz]] va [[ingliz tili|ingliz]] tillarini ham oʻrganishadi.
 
Qirgʻizistondagi boshqa maktablargamaktablardagi oʻxshabkabi „Isfana“ oʻrta maktabida ham ikki smenada (''ertalabki '' va ''tushki'') darslar oʻtiladi. Bunga sabab oʻquvchi soni koʻpligidir.
 
MaktabOʻquv yili 1-sentabrdansentabr boshidan mayning oxirigacha choʻziladi va toʻrt chorakka boʻlingan. Oʻqish programmasi oʻzgarmas, doimiy. Baʼzi gʻarb mamlakatlaridan farqli oʻlaroq, oʻquvchilar yoki ularning ota-onalari qaysi darslar oʻtilishini tanlay olishmaydi. Oʻquvchilar 5 qadamli shkalada baholanadi. Amalda 2 („qoniqarsiz“) dan 5 („aʼlo“) gacha qoʻyiladi. 1 kamdan-kam ishlatiladigan keskin oʻzlashtirmaganlik belgisi. Kundalik baho berishda bu baholarni oʻqituvchilar yana guruhlarga boʻlishadi (masalan +4, −5-5), ammo chorak baholar faqat 2, 3, 4 yoki 5 boʻlishi mumkin.
 
== Dars oʻtish tili ==
„Isfana“Amir Temur oʻrta maktabida darslar [[oʻzbek tili|oʻzbek]] tili va rus tilida olib boriladi. Oʻzbek tili bilan birga oʻquvchilar [[rus tili|rus]], [[qirgʻiz tili|qirgʻiz]] va [[ingliz tili|ingliz]] tillarini ham oʻrganishadi. Qirgʻizistondagi boshqa oʻzbek maktablardagidek, maktabda oʻzbek tilida oʻqitishning kelajagi nomaʼlum boʻlib qolmoqda.<ref>{{cite news|last=Usmon|first=Sarvar|title=TheQirgʻizistondagi fate of Uzbek-language schoolsoʻzbek inmaktablari Kyrgyzstantaqdiri issavol uncertainostida|url=http://www.ozodlik.org/content/article/24356551.html|accessdate=30 October .10.2012|newspaper=RFE/RL[[Ozodlik radiosi]]|date=11 October .10.2011|language=Uzbek}}</ref>
 
Hozirgi kunda maktab oʻquvchilari oʻzbek,qirgʻiz va rus tillaridagi kitoblar bilan taʻminlanishgan.Bosmadan chiqqan yangi kitoblar „Isfana“ oʻrta maktabining kutubxonasidan ham oʻrin olmoqda.
[[Qirgʻiziston janubidagi tartibsizliklar (2010)|2010-yil Qirgʻiziston janubidagi sodir boʻlgan tartibsizliklar]] ortidan qirgʻiz rasmiylari oʻzbek tilini cheklashga va oʻzbek maktablarni majburan qirgʻizlashtirishga harakat qila boshladi.<ref>{{cite news|last=Sherzod|title=Maqsad nima? Savodsizlarni koʻpaytirishmi?|url=http://www.ozodlik.org/content/article/24395783.html|accessdate=30.10.2012|newspaper=Ozodlik radiosi|date=19.11.2011}}</ref><ref>{{cite news|title=Oʻsh oʻzbek maktablarni man qilish haqida oʻylamoqda|url=http://www.tol.org/client/article/22884-kyrgyzstan-education.html|accessdate=22.02.2012|newspaper=Transitions Online|date=8.12.2011|author=Baqit Ibraimov|author2=Temir Aqmatov|language=inglizcha}}</ref><ref>{{cite news|title=Qirgʻizcha maktablar haqidagi keskin gaplar|url=http://www.tol.org/client/article/22884-kyrgyzstan-education.html|accessdate=22.02.2012|newspaper=TOR Chalkboard|date=08.12.2011|author=Baqit Ibraimov|author2=Temir Aqmatov|language=inglizcha}}</ref><ref>{{cite news|last=Qosim|first=Elmurod|title=Ommaviy hayotdan oʻzbek tilini yoʻq qilish|url=http://registan.net/2012/09/26/removing-uzbek-from-public-life/|accessdate=09.10.2012|newspaper=Registan|date=26.09.2012|language=inglizcha}}</ref><ref>{{cite news|last=Wisniewski|first=Dan|title=Qirgʻizistonda oʻzbek tili yoʻq boʻlib bormoqda|url=http://www.rferl.org/content/uzbek-minority-language-under-threat-in-kyrgyzstan/24725665.html|accessdate=09.10.2012|newspaper=Ozodlik radiosi|date=01.10.2012|language=inglizcha}}</ref> Shu harakatlar doirasida 2010-yillar boshida oʻzbek tili va adabiyoti fanlariga ajratilgan dars soati ozaytirilib, oʻrniga qirgʻiz tili va adabiyoti fanlariga koʻp soat berildi.<ref>{{cite news|last=Ivashenko|first=Yekaterina|title=Kimga kerak bu oʻzbekcha taʼlim?|url=http://www.fergananews.com/articles/7622|accessdate=15.04.2014|newspaper=Fergana News|date=13.02.2013|language=ruscha}}</ref>
 
Hozirda oʻzbek tilidagi darsliklar yetishmaydi va Qirgʻiziston hukumati maktablarni mablagʻ yoʻqligini bahona qilib, oʻzbekcha kitoblar bilan taʼminlashni istamaydi. Qirgʻiz rasmiylari oʻzbek oʻquvchilarining [[Oʻzbekiston]]da chiqqan kitoblardan foydalanishga keskin qarshi boʻlgani uchun hozirda koʻp maktablarda, shu jumladan, „Isfana“ oʻrta maktabida ham aksar darslar oʻzbek tilida ammo qirgʻiz tilidagi darsliklardan foydalanib oʻtilmoqda.
 
== Eʼtiborga loyiq bitiruvchilar ==
* [[Usmon Matkarimov]] (1922-1989) — „Isfana“ maktabini 1939-yil bitirgan; Isfanadagi [[kolxoz]]ning raisi boʻlib ishlagan; shaharning rivojlanishiga katta hissa qoʻshgan;<ref>{{cite book|last=Aminov|first=Saitmamat|last1=Maksitov|first1=Tursunbay|title="Ishoq Razzoqovning Hamyurtlari" {{ref-ky}}|year=2005|publisher= |location=Oʻsh|pages=385-387}}</ref> [[Oʻzbek gimnaziyasi|Usmon Matkarimov nomidaginomli 4-gimnaziya-internatiinternat]]ga uning nomi berilgan.
 
== Manbalar ==
"https://uz.wikipedia.org/wiki/Isfana_oʻrta_maktabi" dan olindi