'''Sofiya ibodatxonasi''', Ayo Sofiya (Avliyo Sofiya) ibodatxonasi — Istanbuldagi[[Istanbul]]dagi meʼmoriy yodgorlik. [[Vizantiya]] meʼmorligining buyuk mahobatli yodgorligi (532—537). Meʼmorlari trallik Anfimiy va miletlik Isidor. Si. tarhi 3 neflk gumbazli bazilika shaklida boʻlib, yon neflari 2 qatlamli, gumbazi yarim aylanasimon. Oʻrta nefi keng va baland, tomi ulkan gumbaz bilan qoplangan. Ibodatxona uz. 77 m, gumbaz diametri 31,5 m. Gumbazi 4 ustunga hamda bagʻalidagi ravoqlarga tayangan. Gumbaz asosiga 40 ta deraza ishlangan. Interyerida order tizimi (kolonnada, ravoq va boshqalar) dan foydalanilgan. Rangli marmar va koshinlar bilan serhasham bezatilgan. 6-a.da vayron boʻlgan gumbazi 1374 yilda kichik hajmda qayta tiklangan. 4 tomoniga nayzasimon minora ishlangan (1618-a.lar). Hozir muzey.
