Qorabog’: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
k NaidaAbbas sahifa nomini Vikipediya:Qorabog’dan Qorabog’ga yoʻnaltirish ustidan koʻchirdi
"Bagratids_11century_BSE_ru.png" yoʻqotildi, uni VikiOmbordan Jcb Dw no source since 31 May 2018 tufayli oʻchirgan edi.
Qator 1:
'''Qorabog’''' - (arm. Արցախ, azar.Qarabağ) bu Kavkaz ortida joylashgan tarixiy-geografik hudud bolib, 2 qismdan tashkil topadi. Bular: Qorabog’ tekisligi(ravonligi) va To'g ustidagi - Qorabog’ dir.
[[Fayl:Ethnic Caucasia.PNG|thumb|Milloddan avalgi V-IV asrlardagi Kavkazning etnik kartasi. Ushbu karta antik mualliflar tomonidan hamda arxeologik fikrlar asosida tashkil etilgan edi. Bo'yalmagan joylari - bu hali mustahkam o'rganmagan hududininglar.|235x235px]]
[[Fayl:Горный Карабах.png|left|thumb|304x304px|Tog' Ustidagi Qarabag' zangori rangda  ko'rsatilgan, Ravonli Karabax esa kulrang  rang bilan ajratib ko'rsatilgan.]]XVI - XVII asr o'rtasida "beglarbek"xonlik (tumani) Sefevid imperiyasining tarkibiga kirgan edi. Bu davrda ravonliklar hamda to'g etaklari - musulmon xonliklarga qaragan bo'lsada, to'glar ustidagi hududlar arman "melikstva"lar tarkibiga kirar edi. XVIII asr o'rtasi - XIX asr boshlarida shu yerlarda Qorabog’ xonlik bo'lgan bolsa, 1805-chi yildan boshlab u Rossiya imperiyasi tarkibida, Sovet davrda esa [[Ozarbayjon]] Respublika tarkibida bolgan. hozirgi kunlarda ham, bu hudud rasmiy Ozarbayjon tarkibiga kiradi, ammo 1990 yillardan buyon hududiningning ko'p qismi To'g ustidagi - Qorabog’ Respublikasining nazoratida.
Qator 11:
IX asr boshlarida arman knyaz Saxl Smbatyan( Saxl ibn Sunnat al-Armani<ref>Пер.: армянин Сахль сын Смбата. См. [http://www.vostlit.info/Texts/rus5/Masudi_2/frametext8.htm Абу-л-Хасан 'Али ибн ал-Хусайн ибн 'Али ал-Масуди. Золотые копи и россыпи самоцветов (История Аббасидской династии 749—947 гг). М., 2002, стр. 262 (ср. также прим., 52)]</ref>), boshchiligida tog' ustidagi Qorabog’ hududiningsida Xachen nomli arman feodal xonlik tashkil etgan edi. IX asr oxirida mazkur tuman yangitdan tiklangan Armaniston Podsholigi tarkibiga kirardi. Xachen xonligi XVI asrgacha bo'lgan edi va arman milliy davlat tuzumining oxirgi qoʼlgan namuna sifatida tarixga kirgan. XIII asrdan boshlab ushbu yerda Saxl Smbatyan avlodning namoyondalari Gasan-Djalalyanlar hamda Dopyanlar dinastiyalar boshqarardilar. XII-XIII asrlarda arman aholi yashayotgan Tog'-ustidagi Qorabog’ hududiningsini - arman madaniyatning markaziga aylandi<ref>''Петрушевский И. П.'' Очерки по истории феодальных отношений в Азербайджане и Армении в XVI - начале XIX вв. — <abbr>Л.</abbr>, 1949. — С. 28.: [http://www.kulichki.com/~gumilev/HE2/he2510.htm ''Лев Гумилев''. «История Востока» (Восток в средние века — с XIII в. х. э.).— М:"Восточная литература", 2002 — В 6 т. Т. 2.]</ref>.
 
Tahminan 1420 yilda Qorabog’ga birinchi marta yevropalik, nemis Iogann Shiltberg<ref>[http://news.bbc.co.uk/hi/russian/in_depth/newsid_4670000/4670649.stm Том де Ваал, Глава 10. Урекаванк. Непредсказуемое прошлое (интервью с Р. Хьюсеном)]</ref> tashrif buyurdi va bunday yozdi:[[Fayl:Bagratids 11century BSE ru.png|left|thumb|272x272px|Armaniston XI asr boshlarida]]''" [[Amir Temur|Tamerlan]] vafotidan so'ng men uning oʼgʻʼli bilan tanishdim. Shu [[Shohrux Mirzo|Mirzo Shohrux]] ismli oʻʼgʻʼli, Armanistonda 2ta qirollikning egasi bo'lib, qishni kunlari katta Qorabog’ ataluvchi ravonlikda o'tkazish an'anaga ega edilar. Bu ravonlik yonida Kur yoki Tigr daryo oqaveradi va uning qirg'og'ida eng yaxshi ipakni terishadilar. Shu ravonlik Armanistonda joylashganligiga qaramay, u musulmonlarga qarashli bo'lgan. Qishloqlarda armanlar ham yashaydilar, ammo ular musulmonlarga soliq to'lashga majbur bo'lgan. Armanlarning menga nisbatan bo'lgan munosabati yaxshi edi, chunki men nemis edim, ular nemislarni hurmat qilishardi. Ular menga o'zlarining tilini oʼrgatardilar va o'zlarini "Pater noster "ni berishdi."''<ref>«Путешествие Ивана Шильтбергера по Европе, Азии и Африке». Перевод и примечания Ф.Бруна, Одесса, 1866, с.110; Johannes Schiltberger, Als Sklave im Osmanischen Reich und bei den Tataren: 1394-1427 (Stuttgart: Thienemann Press, 1983), p. 209 [http://books.google.com/books?id=E9qODPDJBWsC&pg=PA86&vq= Johann Schiltberger. Bondage and Travels of Johann Schiltberger]. Translated by J. Buchan Telfer. Ayer Publishing, 1966. <nowiki/>[[Служебная:Источники книг/083373489X|ISBN 0-8337-3489-X]], 9780833734891, р 86</ref>
 
Shoxruxni Qorabog’da qishni o'tkazish to'g'risida XV asrning arman tarixchi Foma Mesopesi<ref>''…он (Тамерлан) полный дьявольской злобы, заставил [Баграта] отречься [от веры]и взяв [его] с собою, пошел в Карабах, на место зимовки <nowiki/>[[Армянские царские династии|наших прежних царей]]''. См. [http://www.vostlit.info/Texts/rus/Metz/frameme1.htm Фома Мецопский. История Тимур-Ланка и его преемников]</ref> ham yozgan edi. Mongol bosqinchilikdan so'ng, Ravonli Qorabog’da turk ko'chmanchi qabilalar yashagan ekan. Natijasida ravonli Qorabog’ning aholi musulmonlashtirigan va turklashtirilgan edi. Qorabog’ning tog' ostidagi qismida esa Xachen xonligi o'z kuchini yo'qotmagan edi. Keyinchalik esa bu xonlik 5ta (Xachen, Dizak,Varanda Djraberd va Gyulistan) arman xonliklarga parchalandi. Bu 5ta xonliklar XVIII asrning oxiri qadar o'zlarining Xamsa meliklar xonlar tomonidan boshqargan edi. Xams - arman milliy-davlatchilikning tuzilishining oxirgi markaziga aylangan edi.<ref>Hewsen, Robert H. «The Kingdom of Arc’ax» in Medieval Armenian Culture (University of Pennsylvania Armenian Texts and Studies). Thomas J. Samuelian and Michael E. Stone (eds.) Chico, California: Scholars Press, 1984, pp. 52-53</ref>