Turkmanobod: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
k vekifikatsiya, imlo using AWB
kTahrir izohi yoʻq
Qator 58:
 
<!-- Bot tomonidan qoʻshilgan matn boshi -->
'''Turkmanobod''' (1924 y. gachayilgacha va 1927—93 yillarda Chorjoʻy, 1924—27 yillarda Leninsk) — Turkmanistonning Lebap viloyatidagi shahar, viloyat markazi. Amudaryoning chap sohilida. Yirik temir yoʻl tuguni va dare porti, aeroport bor. Aholisi 203 ming kishi (1999). Shahar toʻgʻrisidagi dastlabki maʼlumotlar arab tarixchisi Balozuriyning (9-a.asr) asarida keltirilgan. Shaharning dastlabki nomi Amuy boʻlib, keyinroq arab tili taʼsirida Amul shaklini olgan.
 
Arablar Amulga ilk bor 651 va 655 yillarda (Marvni bosib olganlaridan keyin) hujum qildilar. Bu toʻgʻridagi maʼlumotlar Xitoy manbalarida keltirilgan. 672 yilda Amul aholisi va arablarning Xurosondagi noibi Abdulloh ibn Ziyod askarlari oʻrtasida jang boʻlib oʻtgan. Shundan keyin u sulh tuzib Marvga qaytib ketgan. 8-a.asr boshida shaharni arab noibi ("amil") boshqargan.
 
Oʻrta asr Amul sh. xarobalari Chorjoʻy temir yoʻl stansiyasidan 9&nbsp;km shim.sharkda joylashgan. 1-a.daasrda vujudga kelgan shahar 150 ga maydonni egallab, ark (0,5 ga), shahriston (9 ga) va tashqi shahardan iborat boʻlgan. Ark shahristondan 33 m balandlikdagi tepalikda joylashgan. Shahriston kushon davri shahrining oʻzagi boʻlib, shahar katta rabod bilan oʻralgan. Kushon davrida rabod 50 gektar maydonni egallagan.
 
10-a.da Amul kichkina boʻlsada, aqolisi zich joylashgan. Shaharning jome masjidi baland yerda oʻrnashgan, bozorlarining usti yopiq boʻlgan.
 
Shahar 1221 yilda moʻgʻullar tomonidan vayron qilingan. Moʻgʻullar istilosidan keyingi manbalarda u qishloq sifatidatilgaolinadi. 15-a.danasrdan avvalgi "Amul" nomi bilan birga shaharning yangi "Chorjoʻy" nomi ham isteʼmolga kira boshlaydi va astasekin bu nom eskisini siqib chiqaradi.
 
X,ozirgi T. 19asrning 80 yillarida eski shahar (Chorjoʻy) yaqinida ruslar qalʼasi sifatida vujudga kelgan. Maʼmuriy jihatdan Buxoro amirligiga qaragan.