Gana — versiyalar orasidagi farq

'''Gana''' (Ghana), Gana Respublikasi (Republic of Chana) — Gʻarbiy Afrikada, Gvineya qoʻltigʻi sohilidagi qad. davlat (mil. 4—13-a.asr boshi); hozirgi Mavritaniyaning jan. qismi va Mali Respublikasining gʻarbiy qismini oʻz ichiga olgan. G. aholisi mande xalqlari guruhiga mansub soninkelardan tashkil topgan. Poytaxti [[Akkra]] shahri. [[BMT]] aʼzosi Davlat poytaxti — Kumbi-Sale sh. G- aholisi dehqonchilik, chorvachilik, metallni qayta ishlash b-nbilan mashgʻul boʻlgan. G. ning eng taraqqiy etgan davri 9—11a.9—11-asr oʻrtalariga toʻgʻri keladi. 13-a.asr boshida Mali (G. ning jan.dagi viloyati) hokimlari kuchayib, G. hududida Mali davlatini barpo etganlar. Hoz.Hozrigi Gana davlati nomi G. dan olingan.<ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref>

Mayd.Maydon 238,5 ming km{{sup|2}}. Aholisi 18,1 mln. kishi (1997). Maʼmuriy jihatdan 10 viloyatga boʻlinadi.

Yevropaliklar kirib kelmasdan ilgari ham (15-a.asr) G.da q. x. va madaniyat rivojlangan. Qitʼaning ayrim joylari bilan savdo-sotiq qilingan. G.ga dastlab portugallar kelib, juda koʻp oltin (oltin koʻpligi uchun bu yer Oltin Qirgʻoq deyila boshlangan) va qul olib ketgan. Keyinchalik ingliz (1553), golland (1595), shved (1640), daniyalik (1642), nemis (1682) savdogarlari kelgan. Angliya raqiblarini sekin-asta surib chiqarib. Ashanti va uning atrofidagi xududlarni oʻzining mustamlakasi deb eʼlon qildi (1901). Inglizlar oltin va olmos tashib keta boshladi. Aholi kakao yetishtirishga majbur qilindi.

G. xalqining mustamlakachilikka qarshi kurashi tinimsiz davom etdi. 2-jahon urushidan keyin bu kurash ayniqsa kuch a idi. 1949 y. iyunda tuzilgan Konvent xalq partiyasi G.ga mustaqillik berilishini talab qiddi. 1956 y. inglizlar Oltin Qirgʻoqqa dominionlik berdi. 1957 y. 6 martda Oltin Kfi p-gʻoqGana (4—11-a.lardaasrlarda Gʻarbiy Sudandagi Gana davlati nomidan) nomi bilan mustaqil davlat deb eʼlon qilindi. 1960 y. 1 iyuddan G.—respublika. G. 1957 y.dan BMT aʼzosi. OʻzR bilan diplomatiya munosabatlarini 1993 y. 28 okt.da oʻrnatgan. Milliy bayrami — 6 mart — Mustaqillik kuni.