|
[[File:Jakarta Panorama.jpg|250px|right]]'''Jakarta''' — [[Indoneziya]]ning poytaxti. Yava o.ning shim.-gʻarbiy sohilida, Chilivung daryosining Yava dengiziga quyilish joyida. Iutimi tropik ekvatorial; yillik oʻrtacha t-ratemperatura 27°. Yiliga 1800 mm yogʻin yogʻadi; havoning namligi 80%. Aholisi 9,5 mln. kishi (1996). 16-a.asr boshida hozirgi J. oʻrnida Tajajdaran knyazligining Sundakelapa port shahri boʻlgan. 1527 yilda uni Bantam knyazligi egallagan va shahar Jayakerta (ulkan qalʼa) deb atalgan. 17-a.daasrda gollandlarning Ost-Indiya kompaniyasi bosib olib vayron qilgan. 1619 yilda gollandlar shahar oʻrnida Bataviya qalʼasini qurganlar. Keyinchalik uning atrofida shahar vujudga kelib, 1945 yilgacha general gubernator karorgohi va mustamlaka markazi boʻlgan. 1945 yil 17 avgustdan mustaqil Indoneziya davlatining poytaxti. Gollandiya agressiyasi vaqtida (1946—49) poytaxt vaqtincha Jokyakartaga koʻchirildi; 1949 yildan Bataviya yana J. deb atala boshladi.
Jakarta — mamlakatning yirik iqtisodiy markazi. Oziq-ovqat (choy, kofeni qayta ishlash, sholi oklash, un tortish, yogʻ, baliq konservalash va b.), kauchukka ishlov berish, rezina va koʻn poyabzal, toʻqimachilik, metallsozlik va mashinasozlik korxonalari, mexanika ustaxonalari, kema verfi, avtomobil yiguv z-dizavodi va boshqa bor. Hunarmandchilik kadimdan rivojlangan.
Jakarta — xalqaro dengiz va havo yoʻllarining tuguni. Xalqaro Kemayoran aeroporti bor. J.Jakarta porti (Tanjungpriok avanporti) orqali chetga kauchuk, choy, kofe, xinin, shakarqand va b. chiqariladi; chetdan koʻproq sanoat uskunalari keltiriladi. Meʼmoriy yodgorliklardan Penang darvozasi (1671), cherkov (1695), shahar boshqarmasi binosi (1710—12), 17— 18-a.larda qurilgan binolar, kanal va koʻpriklar va b.boshqalar saklangan. Zamonaviy binolardan sport majmuasi (1956—62), markaziy gospital (1962—63), Prezident saroyi (19—20-a.larasrlar), Mustaqillik monumenta (1964) J.ning yangi qurilgan qismida joylashgan. Jakartada davlat universiteti, bir necha xususiy universitetlar, Milliy texnika instituti, Fanlar instituti, Madaniyat inti, kutubxonalar, muzeylar, Kartinalar galereyasi, teatrlar va bodhqa bor.<ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref>
== Manbalar ==
|
