'''Aleatorika''' (lot. alea — taso-difiylik) — 20-a.asr ikkinchi yarmida Yev-ropa kompozitorlik ijodida dodeka-foniyaning qat’iy qonun-qoidalariga qarshi yuzaga kelgan oqim. Uning zami-rida tasodifiylik (mas, muayyan nota-larni ishlatish bo‘yicha "qur’a"ga taya-nish, soqqachalar tashlash va boshqalar)dan ijo-diy foydalanish yotadi. A. asarlarida kom-pozitorlar ba’zan ijrochilarning mahorat imkoniyatlariga ham unumli ta-yanishadi. Shu bois hozirgi kungacha mexanik (qatiy) A., badihaviy A. va nazoratli A. turlari odat tusiga kirgan. Bular-ning birinchi va ikkinchisi P. Bulez (Fransiya) va K. Shtokxauzen (Germaniya) to-monidan 1950-yillarning 2-yarmida, uchinchisi esa 60-yillar boshida V. Lyutos-lavskiy (Polsha)larning izlanishlari natijasida joriy etilgan.O‘zbekiston kompozitorlari (N. Zoki-rov, T. Qurbonov, F. Yanov-Yanovskiy va boshqalar) ijodida ham A. alomatlari uchraydi.
