'''Volga-kama bulgʻoriyasi''' - Oʻrta Volga va Kuyi Kama havzasida Volga bulgʻorlari, fin-ugor xalqlari va b. barpo etgan davlat (10—14-a.larasrlar). V.-K.B. 10-a.asr ning 2-yarmigacha Xazar xoqon-ligta qaram boʻlgan. Lekin 965 y. Kiyev Rusining buyuk knyazi Svyatoslav xazarlarni tor-mor keltirgach, V.-K. B. mustaqil davlatga aylangan. Poytaxtlari: Bulgʻor sh., 12-a.danasrdan Bilar sh. Arab xalifaligi, Vizantiya, sharkiy slavyanlar va b. bilan savdo-sotiq munosabatlari olib borgan. Kiyev Rusi, keyinchalik Vladimir-Suzdal knyazligi bilan harbiy va savdo sohasida raqobatda boʻlgan. 1241 y.ga kelib moʻgʻullar tomonidan bosib olingan. 13-a.asr 2-yarmida Bulgʻoriya va Jukotin knyazliklari tashkil topgan. 14-a.asr 90-y. larida Amir Temur tomonidan tormor keltirilgan. 15-a.asr 30-y. larida V. -K. B. yerlarini ruslar bosib olganlar. Shundan soʻng faqat Kozon sh. mustaqil boʻlib qolib keyinchalik u Hozon xonligi markaziga aylangan. V. -K. B. Sharqiy Yevropaning oʻrta asr tarixida muhim rol oʻynab, tatar va chuvash xalklari madaniyatida sezilarli iz qoldirgan.
