Iqlimshunoslik: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
DastyorBot (munozara | hissa)
k in-t → institut
qisqartmalarni toʻliqlash (p1, v0.3)
Qator 9:
Oʻrtaosiyolik buyuk olimlar Abu Rayhon Beruniy, Abu Ali ibn Sino, Zahiriddin Muhammad Bobur va b.ning asarlarida meteorologiya va I. nazariya-siga doir juda koʻp noyob fikrlar mavjud. Mas, Beruniy fikriga koʻra, havoning holati "..mazkur joyning tabiatiga bogʻliq, uning togʻlarda yoki dengiz boʻyida turganligiga (bogʻliq), shuningdek, joyning baland-pastligi va qaysi kenglikda — shimolroqdami yoki janubroqdami, oʻrnashganligiga bogʻliq".
 
I. fanining rivojlanishida Gʻarbiy Yevropada 19-a.—20asr—20-a.asr boshlarida A. Gumboldt, V. Yu. Vize, V. Keppen, Yu. Xain kabi olimlarning ilmiy izlanishlari, 20-a.daasrda rus olimlaridan A. I. Voyeykov, Ye. S. Rubinshteyn, O. A. Drozdovning I. materiallarini ishlab chiqish usullari, L. S. Berg , B. P. Alisov va b.ning Yer shari iqlimlarini tas-nif qilishi, Ye. N. Blinovaning iqlim gidrodinamikasi nazariyasi, V. V. Illy-leykinning mussonlar, M. I. Budikoning radiatsiya va issiklik balansi xaqidagi taʼlimotlari muhim oʻrinda turadi.
 
Oʻzbekistonda I. rivojlanishiga 1921 y.da tashkil etilgan Turkiston meteorologiya ilmiy tadqiqot instituti katta taʼsir koʻrsatadi. I.ning ikkala tar-mogʻi ham juda keng rivojlandi. V. A. Bugayev, L. N. Babushkin, V. A. Jorjio, L. A. Molchanov, A. A. Skvorsov, F. A. Moʻminov, M. Orifxonova va b. genetik va amaliy I. nazariyasiga katta hissa qoʻshdilar. Oʻrta Osiyo iqlimida dirkulyasion omillarning roli, troposfera va stratosferada sodir boʻluvchi juda kuchli shamollar, ularning samolyotlar uchishiga taʼsiri, sugʻoriladigan yerlarning mikroiqlimi va q. x. oʻsimliklari oʻsishi, rivojlanishi va hosiliga mikroiqlimning taʼsiri haqida va b. ilmiy xulosalari katta amaliy ahamiyatga egadir.