Ozarbayjon Sovet Sotsialistik Respublikasi: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
Tahrir izohi yoʻq
Tahrir izohi yoʻq
Qator 65:
'''Ozarbayjon Sovet Sotsialistik Respublikasi, Ozarbayjon SSR''' ({{lang-az|Азәрбајҹан Совет Сосиалист Республикасы}}, {{lang-ru|Азербайджанская Советская Социалистическая Республика}}) — [[Sovet Ittifoqi]] tarkibiga kirgan respublikalarning biri. Ayrim manbalarda ''Sovet Ozarbayjoni'' deb yuritiladi.
 
Ozarbayjon SSR 1920-yilning 28-aprelida tuzilgan. 1922-yilgacha yarim mustaqil davlat sifatida majvud boʻlgan. 1922-yil [[Zakavkazye Sotsialistik Federativ Sovet Respublikasi|Zakavkazye SFSR]] tarkibiga kirgan. 1922-yilning dekabrida Zakavkazye SFSR yangi tuzilgan Sovet Ittifoqiga qoʻshilgan. 1936-yil 5-dekabrda Ozarbayjon SSR ittifoqdosh respublika sifatida bevosita Sovet Ittifoqi tarkibiga kirgan.
 
1922-yilning dekabrida Zakavkazye SFSR yangi tuzilgan Sovet Ittifoqiga qoʻshilgan. 1936-yil 5-dekabrda Ozarbayjon SSR ittifoqdosh respublika sifatida bevosita Sovet Ittifoqi tarkibiga kirgan.
 
Ozarbayjon SSR poytaxti [[Boku]] shahri boʻlgan. [[Naxichevan ASSR]], [[Togʻli Qorabogʻ Avtonom Okrugi]] Ozarbayjon SSR tarkibiga kirgan. Respublika 61 rayonga boʻlingan, 65 shahar, 120 shahar tipidagi posyolkasi boʻlgan.<ref>{{cite encyclopedia | year = 1988 | title = Ozarbayjon SSR | encyclopedia = Ensiklopedik lugʻat | publisher = [[Oʻzbek sovet ensiklopediyasi]] | location = Toshkent | language = oʻzbekcha | id = 5-89890-002-7 | page = 32 | volume = 2}}</ref>
Qator 76 ⟶ 74:
Miloddan avvalgi 9-asrdan Ozarbayjon hududida [[Mana]], [[Midiya]], [[Atropatena]], [[Kavkaz Albaniyasi]] degan qadimgi davlatlar boʻlgan. 3–10-asrlarda Eron, Arab xalifaligi hukmronligi ostida boʻlgan. 9–16-asrlarda [[Shirvon]] va boshqa davlatlar tashkil topgan. 11–13-asrlarda [[ozarbayjonlar|ozarbayjon]] elati shakllangan. 11–14-asrlarda [[saljuqlar]], [[moʻgʻullar]], [[Amir Temur]] istilo qilgan.
[[File:Sport car in Baku - 1960.jpg|thumb|left|Boku 1960-yilda]]
16–18-asrlarda [[Safaviylar davlati]] tarkibida boʻlgan, [[Eron]] bilan [[Turkiya]] oʻrtasidagi kurash nuqtasiga aylangan. 18-asr oʻrtasidan boshlab 15 dan ortiq davlat hukm surib, ular Eronga qaramgaqaram boʻlgan.
 
1813- va 1828-yillarda Ozarbayjonning shimoliy qismi [[Rossiya]]ga qoʻshib olingan. 19-asr oxiriga kelib Boku yirik sanoat markaziga aylangan. 1904-yili RSDRIning iskrachi komiteti tuzilgan. Ozarbayjon xalqi 1905-1907-yillar revolyutsasi, 1917-yil [[Fevral inqilobi|Fevral]] va [[Oktabr inqilobi|Oktabr]] inqiloblarida qatnashgan.
 
1813- va 1828-yillarda Ozarbayjonning shimoliy qismi [[Rossiya]]ga qoʻshib olingan. 19-asr oxiriga kelib Boku yirik sanoat markaziga aylangan. 1904-yili RSDRIning iskrachi komiteti tuzilgan. 1917-yil noyabr oyida sovetSovet hokimiyati oʻrnatilgan va Boku kommunasi vujudga kelgan. 1918-yil yozida ingliz-turk intervensiyasi boshlanib, hokimiyat [[musovotchilar]] qoʻliga oʻtgan. [[Qizil armiya]] qoʻllovi bilan mamlakatda sovetSovet hokimiyati tiklangan.
 
1920-yil 28-aprelda Ozarbayjon SSR eʼlon qilingan. Oʻsha yili Ozarbayjon Kompartiyasi tashkil etilgan. 1922-yil 12-martdan [[Zakavkazye Sotsialistik Federativ Sovet Respublikasi|Zakavkazye SFSR]] tarkibiga kirgan. 1936-yil 5-dekabrda ittifoqdosh respublika sifatida bevosita Sovet Ittifoqi tarkibiga kirgan. Ozarbayjon SSR uch marta: 1935-, 1964- hamda 1980-yillarda [[Lenin ordeni]] bilan taqdirlangan.