Bulgʻor tili: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
kTahrir izohi yoʻq
kTahrir izohi yoʻq
Qator 26:
'''Bulgʻor tili''' — qadimgi bulgʻor qabilalarining tili. Bulgʻorlar avval [[Xun qabilasi|Xun qabilalari]] ittifoqiga kirgan, [[slavyan]], fin-ugor davlatlari bilan aloqada boʻlgan. 9 — 11 asrlardan saqlangan daraklardagi (14 — 15 asrlar) yozuvlarga, tarixiy ismlar tuzulishiga qaraganda, bulgʻor tili hozirgi [[chuvash tili]]ga yaqin boʻlgan. Bu ikkalasi turkiy tilining bulgʻor guruhiga mansub. Bulgʻor guruhidagi tillarning oʻzga turkiy tilidan oʻzgachaligi — „z“ oʻrniga „r“, „sh“, „s“ oʻrniga „l“ harfining foydalanishidir. Bulgʻor tili hozirgi [[boshqir tili|boshqir]], [[tatar tili|tatar]] tillarining shakllanishiga sabab boʻldi. Koʻchmanchilar bulgʻorlarni 7 — 9 asrlarda hozirgi [[Rossiya]]ning janubiga tomon quvganida, ularning bir boʻlagi vengr va [[slavyan]]larning tarkibiga kirgan, shuning natijasida ularning tiliga bulgʻor soz’lari koʻplab kirgan.
 
'''Bulgoʻr tili''' — qad. bulgʻor xalqining tili. Aholisi turkiy qabilalar uyushmasidan iborat boʻlgan Bulgʻor davlati hozirgi Volga va Kama daryolarining boʻylarida 10-asrda vujudga kelgan. Bu davlat inqirozga uchragandan keyin qabila va xalqlarning Bulgʻor ittifoqi tarqalib ketgan. Bu til toʻgʻrisida vizantiyalik, yevropalik, arman va arab sayyohlarining xotiralarida, shuningdek qabr toshlarida saqlangan maʼlumotlar, kishi va joy nomlari asosida fikr yuritish mumkin. Bular Bulgʻor tili ning baʼzi xususiyatlarini aniqlashga imkon beradi. Mac, qad. turkiy tillardan "z" oʻrnida "r", "sh" oʻrnida "l" mavjudligi bilan farq qilgap: kyor — kuz; xyol — qish. Bulgʻor tili qad. tillardan hazar, hozirgi tillardan chuvash tiliga yaqin turadi. Bu 3 til birgalikda turkiy tillarning bulgʻor guruhini tashkil qiladi.<ref>"{{PAGENAME}}" ''[[OʻzME]]''. [http://n.ziyouz.com/books/uzbekiston_milliy_ensiklopediyasi/O'zbekiston%20Milliy%20Ensiklopediyasi%20-%20B%20harfi.pdf B-harfi] Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref>
 
== Bulgʻorcha, tatarcha va chuvashcha soʻzlar jadvali ==