AMORTIZATSIYA AJRATMALA-RI -– mahsulot tannarxiga kiritiladi-gan asosiy fondlar amortizatsiyasi sum-masi; asosiy fondlarni qisman tiklash (kapital ta’mir va yangilash) va to‘liq tiklash (renovatsiya) fondlarini yaratish-gayaratishga xizmat qiladi. Amortizatsiya ajratmalari me’yorlari asosiy fondlar qiymatiga proporsional holda hisoblanishi, ya’ni taxminan foydalanish muddatiga tekis taqsimlanishi yoki ka-mayib boruvchi balans usulida —– ja-dallashtirilgan tartibda hisoblanishi mumkin. Jadallashtirilgan tartibda foydalanishning birinchi yilida amor-tizatsiya me’yori 2 marta oshiriladi, ik-kinchi yili qoldiq qiymatining 20% va shu tarzda ajratmalar nazarda tutiladi. Natijada asosiy fondlar qiymatining qismi ular xizmat muddatining yarmidayoq amortizatsiyalanadi. Amorti-zatsiya me’yorlarining pasaytirilishi asosiy fondlarning yangilanishini se-kinlashtiradi, oshirilgan me’yorlar mahsulot tannarxini qimmatlashtiradi. Shu sababli Amortizatsiya ajratmalari normativlari davlat tomonidan tartibga solinadi. Amortizatsiya ajratmalari ta’-minlashi kerak bo‘lgan asosiy shart aso-siy fondlar eskirishini to‘liq qoplash va ularni takror yaratishni ta’minlash-dir. Bozor iqtisodiyoti rivojlangan mamlakatlarda davlat Amortizatsiya ajratmalari normativ-larininormativlarini belgilab, jadallashtirilgan amortizatsiya orqali tadbirkorlarga soliqqa tortiladigan foyda summasini kamaytirishga imkoniyat yaratib beradi. Ayni paytda asosiy fondlar qiymatini 440hisobdan chiqarishni tezlatish tadbir-korni asosiy fondlarning ma’naviy eskirishi bilan bog‘liq ehtimoli bo‘lgan zarar ko‘rishdan saqlaydi, yangi texnika va texnologiyani tezroq joriy etishga rag‘batlantiradi.
