'''Anatoksin''' (yun. ana -– qayta ta’-sir va toxion —– zahar) —– formalin va 39 —– 40° temperatura ta’sirida zaharli xossasini yo‘qotgan, lekin antigenlik xossasini saqlab qolgan toksin. Birinchi marta fransuz bakteriologi G. Ramon 1923 yilda difteriya toksinidan anatoksin tayyorla-gan. A. immun qon zardobini tayyorlash-datayyorlashda qo‘llaniladi. Buning uchun A. yirik hayvonlar (mas, ot)ga takror yuboriladi. Ulardan olingan zardob odamlarni ba’zi yuqumli kasalliklar (difteriya, qoqshol va boshqalar)dan saqlash va davolashda foydala-niladi. Faol immunlashda qo‘llaniladi.
