'''Andronovo madaniyati''' -– mil.miloddan av.avvalgi ikkinchi ming yillikning ikkinchi yarmi va birinchi ming yil-likningyillikning boshida yashagan chorvachilik va dehqonlar qabilalarining arxeologik madaniyat. Andronovo madaniyati yodgorliklari Minusinsk, Shim.Shimoli-sharqiy va Markaziy [[Qozog‘iston]], [[Ob]] daryosining yuqori oqimi, [[Chelyabinsk viloyati]]ning o‘rmon va dashtlarida, qisman [[O‘zbekiston]], [[Qirg‘iziston|Kirg‘iziston]] yer-laridayerlarida tarqalgan. Bu madaniyatga oid yodgorlikni birinchi bor 1914 yilda Ya. A. Tugarinov [[Achinsk]] stansiyasi yaqinidagi Andronovo qishlog‘ida olib borilgan arxeologik qazishmalar natijasida topgan va 1920—231920–23 yillarda S. A. Teplo-uxov uni Andronovo madaniyati nomi bilan fanga kiritgan. Andronovo madaniyati ga doir yodgorliklar dastlab [[Tolstov Sergey Pavlovich|S. P. Tolstov]] tomonidan 1938 yilda qad.qadimgi [[Xorazm]]ning [[Ko‘kcha]] daryo sohillaridan topib o‘rganildi va unga [[tozabog‘yop madaniyati|tozabog‘yop mada-niyati]] nomi berilgan. Keyinchalik [[Gʻulomov Yahyo Gʻulomovich|Ya. F. G‘ulomov]] va [[Asqarov Ahmadali|A. Asqarovlar]] bu madaniyatga doir yodgorliklarni [[Zarafshon (daryo)|Zarafshon]]ning quyi oqimi r-nlaridanrayonlaridan topib o‘rgandilar. Bu davr mozor va manzilgohlari [[Toshkent|Tosh-kentToshkent]] atrofida, Moʻminobod (mozor qoʻrgʻoni)da ([[Samarqand viloyati|Samarqand vi-loyati]]), [[Farg‘ona vodiysi]]da (Karamko‘l, [[Vodil qabristoni|Vodil mozorlari]]), [[Qayroqqum]]da ko‘plab o‘rganilgan. Andronovo madaniyati aholisi yarim yerto‘la shaklidagi kulbalarda yashagan; mozorlari yorma go‘r bo‘lib, murdalar oyoq-qo‘llari bukilgan, chapga yonboshlatilgan, boshi janubiy-g‘arbga qaratilgan holda, ko‘pincha kiyim-kechagi, [[jez]]dan yasalgan bezak buyumlari bilan dafn etilgan. U davr qabilalari daryo bo‘ylarida dehqonchilik, adirlarda chorvachilik bilan shug‘ullangan. 1997 y.yil [[Tojikiston]]dagi [[Qizilsuv (daryo, Tojikiston)|Kizilsuv]] daryo havzasidan Andronovo madaniyatiga doir yodgorlik —– jamoa bo‘lib dafn qilingan bolalar qabri topildi. 10—1110–11 yoshli bolaning oyoqlari yonidan chiqqan ko‘plab [[jez]] munchoqlar, ilgaksimon [[kumush]] taqinchoqlar, [[sopol]] idishlar muhim ilmiy ahamiyatga ega.
