Armaniston: Versiyalar orasidagi farq
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
qisqartmalarni toʻliqlash (v0.3) |
k qisqartmalarni toʻliqlash (via JWB) |
||
Qator 1:
{{Armaniston_info}}
'''Armaniston''' Respublikasi (''Hayastani Hanrapetutyun'')
== Tabiati ==
Armaniston
</ref>..
== Aholisi ==
Armanistonning asosiy aholisi
== Tarixi ==
[[Fayl:Armenian Qarhunj01.jpg|250px|left|thumb]]
Arxeologik qazishlar natijasida hozirgi Armaniston yerlarida quyi paleolitning shell va ashel davriga oid tosh qurollari topildi<ref name="Map of Ptolemey">{{cite web|url=http://vashaktiv.ru/texts/maps/ptolemey.jpg|datepublished=|title=Карта Птолемея|discription=На ней которой можно увидеть надпись Armen. левее Мидии и выше Месапотамии|lang=ru|archiveurl=http://www.webcitation.org/659qaR58X|archivedate=2012-02-02}}</ref><ref name="Map of Herodot">{{cite web|url=http://dreamworlds.ru/uploads/posts/2010-07/thumbs/1278743314_karta-mira-po-gerodotu.jpg|datepublished=|title=Карта Геродота|discription=Карта Геродота на которой так же (но несколько южнее, чем у Птолемея) можно обнаружить Армению|lang=ru|archiveurl=http://www.webcitation.org/659qnKHQY|archivedate=2012-02-02}}</ref>. Armaniston togʻ etaklarida toʻrtlamchi davrning birinchi yarmida ibtidoiy odamlar yashagan. Armanistonda neolit yodgorliklari, qishloq xoʻjalik va chorvachilikning dastlabki rivojidan dalolat beruvchi eneolit madaniyati ham ochilgan. [[1956-yil]] Sevan koʻlining suvi quritilib, arxeologik qazish ishlari oʻtkazilganda miloddan avvalgi 2 minginchi yilga oid tarixiy yodgorliklar topildi. [[Urartu]] quldorlik davlati madaniyati (miloddan avvalgi 9-asr) temir davrining yodgorligidir. Arman xalqi qadimgi hay, arman, urart va boshqalar qabilalarning birlashuvidan paydo boʻlgan. miloddan avvalgi 6-asrda arman qabilalari Urartu davlati yerlarini egallagan. miloddan avvalgi 6-asr oxirlarida Armaniston [[Eron]] [[Axomaniylar davlati]] tar-kibiga kirgan. Makedoniyalik Aleksandr Eron davlatini tor-mor keltirgach, Armaniston yerlari ham uning imperiyasiga qoʻshildi. miloddan avvalgi 4-asr oxirlarida Kichik Armanistonda va Ararat vodiysida mustaqil arman podsholiklari ajralib chiqdi. janubiy
== Siyosiy partiyalari va jamoat tashkilotlari ==
Qator 22:
== Sanoati ==
Sanoatida aniq stanoklar, devorbop tuf materiallari, molibden konsentrati, mis kuporosi, koʻchma elektr stansiyalar, markazdan qochirma nasoslar, soatlar, tozalangan mis, kalsiy karbid, sirka kislotasi, sintetik kauchuk, avtopokrishkalar, temirchilik-press mashinalari, elektr motorlar, kompressorlar, gidronasoslar, liftlar, marmar, gilamlar, trikotaj, kiyim-kechak, poyabzal, meva konservalari, efir moyli mahsulotlar, vino-konyak ishlab chiqarish asosiy oʻrin tutadi. Elektr energetika sohasida Razdan, Yerevan issiklik elektr stansiyalari, 6 stansiyadan iborat Razdan kaskadi ishlab turibdi. Yiliga 9,5 mlrd.
== Qishloq xoʻjaligi ==
Qator 29:
== Transporti ==
[[Fayl:Station Yeraskh.JPG|thumb|right|250px|Elektropoezd]]
Mamlakatningumumiy yuk aylanmasida 56 % dan koʻprogʻi temir yoʻl ga toʻgʻri keladi. T.yillar uzunligi
== Kurortlari ==
[[Fayl:Pushkin Pass.jpg|thumb|300px|Lori viloyatidagagi oʻrmon]]
[[Arzni]], [[Jermuk]], [[Dilijon]], [[Saxkadzor]] va boshqalar Pul birligi
== Xalq maorifi, ilmiy va madaniy-maʼrifiy muassasalari ==
Qator 39:
== Adabiyoti ==
Arman xalq ogʻzaki ijodidan koʻpgina namunalar yetib kelgan. Bulardan eng mashhuri „Sosunlik Dovud“ dostonidir. Unda [[armanlar]]ning bosqinchilarga qarshi kurashi aks etgan. Arman yozma adabiyoti 5-asrda yuzaga kelgan, bungacha yaratilgan adabiy asarlar armanlarning xristianlik diniga utishi payti (4-asr)da yoʻq boʻlib ketgan. Maʼrifatparvar olim Mesrop Mashtots yaratgan yozuv adabiyotning tez rivojlanishiga yoʻl ochdi. 10-asrga kelib, iqtisodiy hayot jonlanishi tufayli adabiyot va sanʼatda insonparvarlik ruhidagi asarlar paydo boʻla boshladi. 10
== Meʼmorligi ==
Armaniston hududida eng qadimgi meʼmoriy yodgorliklar neolit davriga mansub. Urartu davridan (miloddan avvalgi 9
== Tasviriy sanʼati ==
Armaniston togʻlarida yashagan qabilalar va xalqlar ibtidoiy jamoa madaniyatining ham na bosqichlaridan oʻtishgan. Neolit davriga mansub qoya toshlariga ishlangan suratlar saqlanib qolgan. 4
== Musiqasi ==
Necha ming yillik anʼanalarga ega boʻlgan qadimgi ozeri musiqasi asosan bir ovozli boʻlsa ham, ammo koʻp ovozlilik elementlari uchrab turgan. Oʻtmish musiqiy madaniyatining atoqli namoyandalari [[Komitas]] (
<center>
<gallery caption= widths="150px" heights="190px">
</gallery>
</center>
== Teatri ==
Arman teatr sanʼati miloddan avvalgi 1-asrda vujudga kelgan (miloddan avvalgi 69 yilda Tigranakertda teatr binosi qurilgan). Arman va yunon mualliflarining
== Kinosi ==
Armanistonda dastlabki xronika kinolari 1907 yilda suratga olina boshlangan. 1923 yilda tashkil etilgan Armaniston „Davkino“si hozirgi [[Beknazarov Amo Ivanovich|A. Beknazarov]] nomidagi „Armenfilm“ deb ataladi. Badiiy filmlar 1925 yildan chiqarila boshlagan. Ular orasida „Namus“ (1925), „Xas-Push“ (1928) va birinchi tovushli film „Pepo“ (1935, barchasining rejissor A. Bek-Nazarov), „Shaxsan maʼlum“ (1958) va „Favqulodda topshiriq“ (1965, ikkala film rejissorlari
== Manbalar ==
|