Moʻlali botigʻi: Versiyalar orasidagi farq
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
k qisqartmalarni toʻliqlash (via JWB) |
k qisqartmalarni toʻliqlash (via JWB) |
||
Qator 1:
'''Moʻlali botigʻi''' - [[Qizilqum]]dagi [[botiq]]. [[Navoiy viloyati]]ning [[Tomdi tumani]]da, Taxtatov va [[Yetimtogʻ (togʻ)|Yetimtogʻ]] tizmalarining janubiy etaklarida joylashgan. Janubi-gʻarbdan shimoli-sharqqa yoʻnalgan. Uz. 38–42 km, eni 10–30 km. Eng chuqur joyining mutlaqbal. 150 m. Oʻrtacha chuq. 35–40 m. Qadimda bir necha marta dengiz bosgan, [[neogen]] davridan boshlab Moʻlali botigʻi qoz. shaklini ola boshlagan. [[Uchlamchi sistema|Uchlamchi]] va [[toʻrtlamchi sistema|toʻrtlamchi]] davr [[choʻkindi togʻ jinslari|choʻkindi jinslari]] [[qum]], [[gil]] va [[qumtosh]]lardan iborat. Botiqning janubiy qismida tekis, koʻzanakli doʻng, marzali qum shakllari tarkib topgan. Ilgari Moʻlali botigʻidan tuz qazib olingan. [[Iqlim]]i keskin [[kontinental iqlim|kontinental]]. Yanvarning oʻrtacha temperaturasi —2,5°, iyulniki 27—29°. Yillik yogʻin 100— PO mm. Moʻlali botigʻida shoʻrxok, [[shoʻrtoblar|shoʻrtob]], [[taqir tuproqlar|taqir]], [[qumli tuproqlar|qumli]], togʻlarga yaqin joylarda esa [[shagʻal]]li [[tuproq]]lar uchraydi. Qumli yerlarda [[iloq]], oq [[saksovul]], [[qandim]], [[astragal]], [[shuvoq]], [[efemerlar]], shoʻrxok kumliklarda qora saksovul, qorabaroq, sarsazan, baʼzan, [[yulgʻun]], shohilak tarqalgan. Yovvoyi hayvonlardan [[boʻri]], [[tulki]], [[kaltakesaklar|kaltakesak]], [[ilonlar|ilon]], [[yumronqoziq]], [[qoʻshoyoqlar|qoʻshoyoq]], [[qumsichqonlar|qumsichqon]] va boshqa yashaydi. Moʻlali botigʻida qishda va yozda [[qorakoʻl qoʻy zoti|qorakoʻl qoʻylar]], [[yilqi]] boqiladi. [[Yaylov]]larning mahsuldorligi gektariga 0,5—1 s.
MOʻLDATOV — Ichki Tyanshandagi togʻ tizmasi. Qirgʻizistonda, Soʻnkoʻldan janubida. Gʻarbdan sharqqa choʻzilgan. Koʻkoʻmeren, Soʻnkoʻl va Norin daryolari oraligʻida. Uz. 150 km. Eng baland joyi 4100 m. Asosan, ohaktoshdan tuzilgan. Yon bagʻirlarining quyi qismi togʻ dasht oʻsimliklari bilan qoplangan, undan yuqorida qoraqaragʻay, archa va boshqa oʻsadi.<ref>[[Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi|OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref>
== Manbalar ==
|