Vikipediya

Boku: Versiyalar orasidagi farq

Tarixni interaktiv tarzda koʻrib chiqish
← Avvalgi tahrirKeyingi tahrir →
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
VizualVikimatn
k qisqartmalarni toʻliqlash (via JWB)
Qator 130:
1810-yilda Bokuning tijorat daromadi 500 ming manat boʻlgan boʻlsa, 1827-yilga kelib bu daromad 5205 ming manatga yetgandi. 1832-yilda Bokuda tijorat bilan 233 nafar, 1849-yilda esa 322 nafar shugʻullanardi. Bularning bir qismi (1852-yilda 67 nafari) fabrika-zavod mahsulotlari savdo-sotigʻi bilan shugʻullanardi.<ref name="R15" /><ref name="R16" />
 
1840-yil boshlarida Bokuda 360 tijorat markazi bor edi. 1840-yil 10-aprelda tuzilgan Kaspiy viloyati tarkibida markazi Boku shahri boʻlgan Boku uezdi tuzildi. Nikolay I ningIning 1846-yil 14-dekabrdagi farmoni bilan Shamaxi gubernatorligi yaratilganida, Boku uezdi ham ushbu gubernatorlik tarkibiga kirdi.<ref name="R2" /><ref name="R16" />
 
Shaharning yuksalish davri esa asosan Ozarbayjonda neft sanoatining rivoji bilan bogʻliq. Yaʼni 1848-yilda dunyoda ilk neft koni aynan Boku shahrida qazilgan, 1863-yilda Suraxanida oq neft zavodi qurilib foydalanishga topshirilgan, 1869-yilda esa mexanik usul bilan ilk marta hududda neft-gaz qazib olish boshlangan.<ref name="R13" />
 
1859-yil 29-30-mayda sodir boʻlgan zilzila oqibatida Shamaxi shahri butunlay vayron boʻldi va Aleksandr II ningIIning 1859-yildagi farmoni bilan Shamaxi gubernatorligining markazi Bokuga koʻchirildi, nomi oʻzgartirilib Boku gubernatorligi deb atala boshlandi. Ushbu farmon bilan Boku shahri gubernatorlik markazi maqomini oldi. Bu davrda shahar aholisining soni 13 ming kishini tashkil qilardi.<ref name="R2" /><ref name="R13" />
 
Neft sanoati taraqqiyoti bilan birga Bokuda transport aloqalari ham shakllana boshladi. 1873-yilda bir qancha zavodlarning Bokudan tashqaridagi boʻsh hududlarga chiqarilishi toʻgʻrisida buyruq berilganida Qora Shahar hududida 100 ga yaqin zavod, tijorat muassasalari va aholi punktlari qurildi. 1878-yilda Nobel aka-ukalari tomonidan Rossiya Imperiyasida ilk marta Balaxanidan Qora Shahargacha neft quvurlari tortib kelindi.<ref name="R13" /><ref name="R17" />
Qator 514:
[[Image:Palacio de los Shirvanshah, Baku, Azerbaiyán, 2016-09-26, DD 165-167 HDR.jpg|thumb|2000 yilda Ichki Sheher, Shirvanshahlar saroyi va Qiz minorasi bilan birga YuNESKOning Butunjahon merosi roʻyxatiga kiritilgan.<ref name="R113" />]]
 
2000-yilda Icherishahar, Shirvonshohlar saroy kompleksi va Qiz qal’asi UNESCO ningUNESCOning Umumjahon nomoddiy madaniy merosi roʻyxatiga kiritilgan. Arab xalifaligi yuksalish davrida Bokuda Ozarbayjon arxitekturasining eng qiymatli namunalari yaratilgan. Oʻrta asr arxitektura namunalaridan Nardaran qal’ası, Ramana qal’ası, Muhammad masjidi, Shoh masjidi, Hoji Qayib hammomi va Otashgohni sanab oʻtish mumkin. 2000-yilda Bokuning Bokuning Saboil tumanida Icherishahar, Shirvonshohlar saroy kompleksi va Qiz qal’asi UNESCO ningUNESCOning Umumjahon nomoddiy madaniy merosi roʻyxatiga kiritilgan.<ref name="R114" /><ref name="R115" /><ref name="R116" /><ref name="R117" />
 
XIX asr oxirida Ozarbayjonda neft sanoatining taraqqiyoti mamlakat arxitekturasiga taʼsir qilgan. Bokuning sur’atli iqtisodiy taraqqiyoti boy sanoatchilarning yuqori tabaqasining yaralishiga sabab boʻldi, ular orasida Hoji Zeynalabdin Tagiyev, Aga Musa Nagiyev, Murtuza Muxtorov, Shamsi Asadullaev kabi mulkdorlar Bokuda koʻp sonli ijtimoiy binolar, maktablar va shifoxonalarning tashkil qilinishida katta rol oʻynadi. Ozarbayjon Xalq Respublikasining arxitektura namunalaridan Ozarbayjon davlat akademik opera va balet teatri, Boku shahar hokimiyat binosi, Ismoiliya saroyi va Saodat saroyini aytish mumkin. 1890-yillarda Mardakonda qurilgan Boku sanoatchisi Murtuza Muxtorov villasi Boku boylarining shahar tashqarisidagi bogʻlarni tashkil qilish boshlangʻichi boʻldi.<ref name="R14" />
Qator 705:
<ref name="R13" >"New Republics in the Caucasus", ''The New York Times Current History'', v. 11 no. 2 (March 1920), p. 492</ref>
 
<ref name="R14" >Michael Smith. "Anatomy of Rumor: Murder Scandal, the Musavat Party and Narrative of the Russian Revolution in Baku, 1917-1920", ''Journal of Contemporary History'', Vol 36, No. 2, (Apr.Aprel 2001), p. 228</ref>
 
<ref name="R15" >[http://www.sakharov-center.ru/publications/azrus/az_004.htm Michael Smith. "Azerbaijan and Russia: Society and State: Traumatic Loss and Azerbaijani National Memory"]</ref>
Qator 761:
<ref name="R41" >{{cite web|title=BAKININ ƏRAZİSİ|url=http://baku-ih.gov.az/page/13.html|publisher=baku-ih.gov.az|accessdate=26 sentyabr 2017}}</ref>
 
<ref name="R42" >{{cite web|title=Bakıya aid olan adalar hansılardır?|url=http://azens.az/component/k2/item/1132-bak-ya-aid-olan-adalar-hans-lardhanslard-r|publisher=azens.az|accessdate=29 sentyabr 2017}}</ref>
 
<ref name="R43" >{{cite web|title=Hava|url=http://wu.edu.az/az/International/ifv/ifvwea/|publisher=wu.edu.az|accessdate=25 sentyabr 2017}}</ref>
"https://uz.wikipedia.org/wiki/Boku" dan olindi