Damashq: Versiyalar orasidagi farq
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
k qisqartmalarni toʻliqlash (via JWB) |
k qisqartmalarni toʻliqlash (via JWB) |
||
Qator 36:
}}<!-- Bot tomonidan qoʻshilgan matn boshi -->'''Damashq''' (arab.— '''دمشق'''; tarixiy nomlari — Shom, Damaskus) — [[Suriya|Suriya Arab Respublikasining]] poytaxt shahri. Damashq muhofazasining maʼmuriy markazi. Barada daryosi vodiysida, 690 m balandlikda joylashgan. Iqlimi subtropik, yanvarning oʻrtacha temperaturasi 7—8°, iyulniki 26—27°, yillik yogʻin 227 mm. Aholisi 3 mln. kishi (1998), koʻpchiligi arablar; shuningdek, arman, kurd, cherkas, grek va boshqa ham yashaydi. Qad.da [[Misr]], [[Falastin]], [[Iroq]], Arabiston yarim orolga karvon yoʻllari Damashq orqali oʻtgan. Damashqning besh ming yildan ortiq tarixi bor. Qadimda u Timaski, Temasgi, Dimaska, Karanaski deb ham yuritilgan. Oʻrta asr tarixchilari uni "Dunyo jannati", "Sharq jannati" deb atashgan. Misr firʼavnlari (mil. av. 16-asr), oromiylar (mil. av. 10-asr), ossuriylar (Ossuriya, mil. av. 132), bobilliklar (mil. av. 604), forslar (mil. av. 538), [[Aleksandr|makedoniyalik Iskandar]] (mil. av. 332), [[Muqaddas Rim imperiyasi|Rim imperiyasi]] (64 yil), [[Vizantiya imperiyasi|Vizantiya]] (5—7-asrlar), arab va turklar Damashqni birbir egʻallab oʻtganlar. Damashq umaviylar davri (661—750)da xalifalik markazi boʻlgan. Bu vaqtda shaharda hashamatli qasrlar, masjidlar qurilgan. Movarounnahr va Sharqning yirik faylasufi Abu Nasr Forobiy Damashq madrasalarida dars bergan. Damashqda abbosiylar, tuluniylar (9-asr), fotimiylar (10-asr), saljuqiylar (11-asr) hukmronlik qilgan. 1260 yilda Damashq mamluklar, 1401 yilda Amir Temur tasarrufiga oʻtgan. Mamluklar davrida (13—16-asrlarda) Damashq — savdo va hunarmandchilik (mato, qurol-aslahalar ishlab chiqarish, zargarlik buyumlari tayyorlash) hamda islomning tayanch markazlaridan boʻlgan. 1516 yildan 1918 yilgacha Usmoniylar saltanati tarkibida boʻlgan. 1918 yil 1 oktabrda Hijoz qoʻmondoni amir Faysal askarlari Damashqni egʻalladi. Suriya 1920 yilda Fransiya mandatligiga oʻtgach, Damashqga fransuz askarlari bostirib kirdi. Shu sababdan shahar chetidagi Maysalun degan joyda qattiq jang boʻldi; 1943 yilda Suriya mustaqillikka erishgach, Damashquning poytaxti boʻlib qoldi.
Damashq— yirik savdosanoat va moliya markazi, muhim transport yoʻllari tuguni. Xalqaro aeroport bor. Mamlakatdagi koʻpgina shaharlar hamda [[Bayrut]], [[Amman|Ammon]] va [[Bagʻdod]] shaharlari bilann transport yoʻl va havo yoʻllari; Yevropa, Osiyo va Afrika bilan xalqaro havo yoʻllari orqali bogʻlangan. Shaharda toʻqimachilik, gilam toʻqish
<!-- Bot tomonidan qoʻshilgan matn oxiri -->
|