Boshqirdlar: Versiyalar orasidagi farq

|group = ''Boshqirdlar'' Башҡорттар<br />

|image = [[File:Bashkir in Paris.jpg|200px|]]

|region1 = {{flagcountry|Russia}}:

'''Boshqirdlar''' (oʻzlarini bashkort deb ataydilar) — RFdagiRossiya Federatsiyasidagi turkiy xalq. Boshqirdistonning asosiy aholisi (864 ming). Rossiya Federatsiyasida jami 1,35 mln. (1992). Markaziy Osiyo respublikalarida ham yashaydilar. Yevropeoid irqiga mansub. B.ning ajdodlari Ural togʻining janubiy r-nlaridarayonlarida qad. davrdan yashab kelgan. 4-asrda hunnlarning katta bir qismi hozirgi Boshqirdistonning janubiy r-nlarigarayonlariga oʻrnashib, yerlik xalqlar bilan aralashib ketgan. 8— 10alarda Volga va Ural daryolari oraligʻida yashagan bir qancha urugʻqabilalar (buzan, tangaur, usergan va boshqalar) ham keyinchalik B. tarkibiga kirgan. 9—15-asrlar mobaynida qipchoqlar, Volga bulgʻorlari, majorlar va noʻtylarttt bir qismi Boshqirdiston yerlariga oʻrnashib, B. bilan aralashib ketgan. B.ning elat boʻlib shakllanish jarayoni 16-asrda tugaydi. 16—19-asrlarda Boshqirdistonning gʻarbiy r-nlarigarayonlariga Volga boʻylaridan Kozon tatarlari, misharlarning katta bir qismi va qisman marilar, udmurdlar kelib yerlik B. bilan aralashib, ularga singib ketgan. B. oʻtmishda chorvachilik (yilqichilik, qoʻychilik) va dehqonchilik bilan shugʻullangan. Boshkird tilida gaplashadi. B. islom dinining sunniy mazhabiga eʼtiqod qiladilar.<ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref>

'''Boshqird''' — [[Boshqirdiston|Boshqirdiston Respublikasining]] tub aholisi, turkiyzabon xalqlarning biri hisoblanadi. Ularning koʻpchiligi [[Rossiya]]da, oz qismi esa [[Markaziy Osiyo]] ( Fargona vodiyda Andijan vil. Qo'rgon-tepa tumani Dardoq qishlogida yashaydi. Qandi (qanli) istiqomat qilishadilar. Umumiy aholi soni 2 millionga yaqin. Boshqirdlarning tili [[Turkiy]] tilining [[qipchoq]] butogʻiga kiradi. Oz qismi [[Rus tili]] va [[Tatar]] tillarida ham gaplashadilar. Alifbosi [[Kirillcha|Kirillitsaga]] asoslangan. Boshqirdlar etnik shakllanishi VII—X-asrlardagi har turli turkiy qabilalarining ([[usergen]], [[boylar]], [[surash]], [[mangg'ovur]], [[jag'albayli]], [[tama]], [[beshvul]], [[kedey]], [[tabin]], [[ming]], [[kerey]], [[qangli]], [[arg'in]], v.b.) turtki boʻldi. XI—XIII-asrlarda hozirgi boshqird erida yashashgan, Edil va Madiyor qabilalariga qipchoqlarning taʼsiri kuchayib, qadimgi boshqird etnosining qipchoqlanishini tezlashtirdi . [[Botu]]ning harbiy yurushlari, boshqurt eriga [[Qipchoq]] qabilasidan aholining koʻplab koʻchib kelishi, boshqirdlarning qipchoqlanishini undan ham jadallatdi.