Hamza Hakimzoda Niyoziy: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
Qator 32:
 
== „Oʻzbek sovet adabiyoti“ning, teatrining asoschisi ==
Hamza sovet mafkurasi hukmronlik qilgan davrda „oʻzbek sovet adabiyoti“ning, teatrining asoschisi sifatida koʻkka koʻtarilgan. Hamza nomi bilan bogʻlanib kelingan Oʻlka sayyor drama truppasi aslida Skobil (Fargʻona) sayyor truppasi deb atalib, unga [[Gʻafur Musaxonov]] rahbar boʻlgan. Hamza shu truppada [[dramaturg]], [[rejissyor]] va suflyor boʻlib xizmat qilgan. Shu vaqtda u „Kim„[[Kim toʻgʻri?]]“, „Tuhmatchilar„[[Tuhmatchilar jazosi“jazosi]]“, „Boy„[[Boy ila xizmatchi“xizmatchi]]“, „Ish-chilar„[[Ishchilar hayotidan“hayotidan]]“ (1918), „Loshmon„[[Loshmon fo-jiasi“fojiasi]]“ (1916-181918, 3 boʻlimli), „Fargʻona„[[Fargʻona fojiasi“fojiasi]]“ (1918-201920, 4 boʻlimli), „Qizil„[[Qizil qon ichida yosh goʻdaklar“goʻdaklar]]“, „Mahbus„[[Mahbus toʻraning holi“holi]]“ (1919) singari pyesalarni yozgan (bu asarlarning aksari bizgacha yetib kelmagan). Agar Hamza „Zaharli hayot“ dramasida shu davrdagi tomoshabin didini inobatga olib, hatto fojiali holatlar tas-viridatasvirida ham melodrama va sentimen-talizmdan keng foydalangan boʻlsa, „Tuhmatchilar jazosi“, ayniqsa, „Boy ila xizmatchi“ singari pyesalarida realizm tomon yaqinlashgan. Ammo Hamza koʻp oʻtmay, targʻibot va tashviqot yoʻnalishidagi „Pastki shoʻrolar saylovi munosabati ila yozilgʻon Choʻpcharlar“, „Pastki shoʻrolar tuzmasida saylovgʻa kirolmagan bir eshon oʻpkasiga javoban“, „Burungi saylovlar“ (1926) singari pyesa va insse-nirovkalarniinssenirovkalarni yozishga katta eʼtibor bergan. Hatto Sovet davlatining jahon inqilobi toʻgʻrisidagi soxta gʻoyasiga ishonib, „Jahon sarmoyasining eng oxirgi kunlari“ (1927) pyesasini yozgan. Hamza shu davrda jadidchilik gʻoyalari va jadid adabiyoti mezonlaridan uzoqlashgani sayin avval erishgan badiiyat marralarini ham boy bera boshlagan. Biroq1926Biroq 1926-yil Hamza oʻzbek dramaturgiyasida muayyan iz qoldirgan 2 asar: „Maysaraning„[[Maysaraning ishi“ishi]]“ komediyasi va „Paranji„[[Paranji sirlaridan bir lavha yoki Yallachilar ishi“ishi]]“ dramasini yaratgan.
 
Sinfiylik va partiyaviylik adabiy asarning qimmatini belgilovchi asosiy mezon hisoblangan davrlarda Hamzaning „Boy ila xizmatchi“ pyesasi butunlay qayta yozib chiqilgan. Sotsialistik realizm metodi talablari asosida „qayta tiklangan“ bu asar uzoq yillar davomida Hamza dramaturgiyasining yuksak namunasi sifatida taqdim etilib kelingan.