'''Termiziy meʼmoriy majmui''', Hakim Termiziy maqbarasi — Termizdagi[[Termiz]]dagi [[meʼmorlik|meʼmoriy]] [[yodgorlik]] (9—15[[IX asr|9]]—[[XV asr|15-asrlarasr]]lar). Majmua [[Termiziy al-Hakim|Abu Abdulloh Muhammad Hakim Termiziy]] nomi[[nom]]i bilan bogʻlangan. Termiziy meʼmoriy majmuim. asrlar davomida bir necha bor qayta [[qurilish|qurilgan]]. [[Masjid]], [[maqbara]], [[xonaqoh]], [[qorixona]] kabi binolardan[[bino]]lardan iborat boʻlgan. Dastlab xom gʻishtdan[[gʻisht]]dan xonaqoh (9-asr) bunyod etilib, Hakim Termiziy shu yerda yashab mudarrislik[[mudarris]]lik qilgan. Binodan keng hovlining[[hovli]]ning bir qismi, qalin [[devor]] toʻsiq va shim.sharqiy burchagida uncha katta boʻlmagan yertoʻlasimon[[yertoʻla]]simon [[hujra]] saqlangan. Vaqtlar oʻtishi bilan [[qabr]] ustiga, xonaqohning jan. gʻarbiy burchagida xom gʻishtdan [[janub|jan.]]ga qaratib maqbara bunyod etilgan (9-asr). Termiziy maqbarasi xalq orasida ulugʻlanib [[avliyo]] qabri, [[muqaddas joylar|muqaddas]] [[ziyoratgoh]] sifatida eʼzozlangan. Keyinchalik maqbaraning sharqiy[[sharq]]iy devoriga tutashtirib kichik qorixona va oʻgʻli alHakim Abdulloh maqbarasi ([[X asr|10-asr]]), [[shimol|shim.]]da uncha katta boʻlmagan hovliga qaragan 3 gumbazli[[gumbaz]]li, ravokli[[ravoq|ravok]]li [[yoʻlak]] koʻrinishidagi[[koʻrinish]]idagi [[namozgoh]] masjidi ([[XI asr|11]] —12—[[XII asr|12-asrlarasr]]lar) hamda bir qator [[qoʻshimcha]] xonalar qoʻshilgan.
[[Temuriylar davlati|Temuriylar hukmronligi]] davrida (15-asr) xonaqoh baland asos (bal. 1,5 m) ustiga pishiq gʻishtdan [[qayta qurish|qayta qurildi]]. Unga tutash boʻlgan xonalar [[taʼmirlash|taʼmirlandi]]. Xonaqohning shim. va jan. tomonlariga [[peshtoq]] ishlandi. Oddiy va aniq qurilmali xona devorlari ravoq ustunlari[[ustun]]lari "[[romb]]" koʻrinishidagi poyustunga[[poyustun]]ga tayangan. Hakim Termiziy maqbarasi 9-asrda bunyod etilgan xonaqoh hujralaridan biri boʻlgan. Xonaqoh hovlisining gʻarbidagi[[gʻarb]]idagi 3 gumbazli masjid maqbaraga tutash, 3 ravogʻi hovliga kdragan. Masjidning gʻarbiy devor markazida keng hoshiyali[[hoshiya]]li [[mehrob]] bor. Undagi boʻrtma yozuv, [[sopol]] shakllar, oraliq zaminidagi[[zamin]]idagi [[oʻyma]] [[ganch]] bezaklar[[bezak]]lar oʻziga xos. Masjid ustunlari gʻishtdan bezakli qilib terilgan. Masjiddan ravoq orqali maqbaraga oʻtiladi. Maqbara ichi [[ganch oʻymakorligidaoʻymakorligi]]da [[gilam]] [[nusxa]] bezakda serhasham [[pardozlash|pardozlangan]]. Gumbaz osti sharafasida[[sharafa]]sida [[kufiy]] xatida Qurʼonning[[Qurʼon]]ning [[Yosin surasi|36surasi]] oʻyib yozilgan. Xonaqoh ichi ham yulduzsimon[[yulduz]]simon [[girih]] naqshlar[[naqsh]]lar bilan pardozlangan. Ravoklaridagi tobadonlariga[[tobadon]]lariga panjaralar[[panjara]]lar oʻrnatilgan. Maqbara ichidagi oq [[marmar]] sagʻana temuriylar davridagi [[tosh oʻymakorligi]] sanʼatining[[sanʼat]]ining yuksak namunasidir. Sagʻana 3 pogʻonali, asosi [[islimiy]] naqsh va yozuvli[[yozuv]]li hoshiyalar bilan, oʻrta qismidagi 3 mehrobiy tokchaning[[tokcha]]ning markaziy (oʻrta) qismi [[muqarnas]] kosachalar bilan, 2 yoni shamchiroq tasviri[[tasvir]]i bilan [[bezash sanʼati|bezatilgan]]. Sagʻanadagi yozuvlarda Termiziy hayoti[[hayot]]i va faoliyati[[faoliyat]]i tavsiflangan. Kichik maqbarada ham taʼmirlash ishlari olib borilgan. Abdullaxon hukmronligi davri ([[XVI asr|16-asr]])da [[hazira]] (hovli) hududida 9 gumbazli masjid (eski masjidni oʻz ichiga olgan) qurilgan. Oldida yengil ravoqustunli [[ayvon]] joylashgan. [[XIX asr|19-asrdaasr]]da 9 gumbazli masjid oʻrnida 4 gumbazli masjid bunyod etilgan. Jan.dan kiraverishda yana bir maqbara ([[goʻrxona]] va ziyoratxonadan iborat) qurilib, ravokli boʻlmalar orqali Termiziy maqbarasi va xonaqoh bilan oʻzaro bogʻlangan. Termiziy meʼmoriy majmuim. 1955—57[[1955]]—[[1957|57]] yillarda ilmiy[[ilm]]iy oʻrganilib 14— 15-asrlardagi koʻrinishi qayta tiklandi. 1980— 81 y. va 2001—2002 yillarda maqbara va xonaqoh qayta pardozlandi. Majmuaning umumiy tarhi[[tarh]]i 28,0x29,0 m, maqbara 5,10x4,70 m.
