Qoʻqon xonligi: Versiyalar orasidagi farq

Qo'qon xonligining barcha bekliklarida madrasa, maktab va qorixonalar mavjud edi. Madrasalarda ham diniy, ham dunyoviy fanlar boʻyicha tanilgan mudarrislar, olimlar bor boʻlganligi uchun ham bu yerga turli mamla-katlardan koʻplab talabalar kelib oʻqishgan.

 

* Bobobekov H., Qoʻqon tarixi, T., 1996.

 

18 asr boshida [[Ashtarxoniylar]] xonligida hukm surgan siyosiy inqiroz sharoitida Fargʻona Buxorodan ajralib chiqadi. Markazi Qoʻqonda joylashgan mustaqil davlatga dastavval hojalar, keyin Ming xonlar sulolasi hukmronlik qila boshlaydi. Xonlik oʻz tarkibiga Namangan, Qoʻqon, [[Andijon]] va [[Margʻilon]] viloyatlarini kiritdi. Birinchi hukmdor etib [[oʻzbeklar]]ning Ming qabilasidan Shohruhbiy eʼlon qilindi. 1721/22 yillar Shohruh amirlarning baʼzi guruhlari oʻrtasidagi nizolar oqibatida halok boʻladi. Uning oʻgʻli Abdurahimbiy (1721/17-1733yy.) Xoʻjand va Andijonni xonlikka qoʻshib oldi, Samarqand, Kattaqoʻrgʻon, Jizzaxni ishgʻol qildi. Uning akasi Abdukarim (1733–1747/48yy.) hukmronligi davrida Oʻsh zabt etildi. Keyingi yigirma yillik hukmdorlarning tez-tez almashib turishi bilan ajralib turadi. 1770 yil Qoʻqon zodagonlari Norboʻtani (1770-1800yy.) hukmdor deb eʼlon qilishdi. U Chust, [[Namangan]] va Xoʻjand hukmdorlarining ajralib chiqishga boʻlgan harakatlarini bosishga muvaffaq boʻldi. Norboʻtabiy [[Toshkent]]ga ham qoʻshin yuboradi, lekin shaharni boʻysindira olmaydi. Norboʻtabiy davrida nisbatan siyosiy osoyishtalikka erishildi, bu esa oʻz navbatida iqtisodiy taraqqiyotga yoʻl ochdi. Sugʻorish tizimi kengaytirildi, yangi madrasalar, jumladan, Mir madrasasi bunyod etildi. Norboʻtaning oʻgʻli Olimbek (1800-1809yy.) Qoʻqonning siyosiy mavqeini sezilarli tarzda koʻtardi. Olimxon hokimiyatni markazlashtirishga boʻlgan harakatlarida oʻzi togʻli tojiklardan tashkil qilgan yollanma qoʻshinga suyandi. U Toshkent va Fargʻonani boʻysintirdi, Oʻratepaga bir necha marta yurish qildi.

 

* Shohruhbiy [[1710]]–[[1721]]

* [[Abdurahimbiy]] [[1721]]–[[1733]]