Iyerogliflarni soddalashtirish: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
Tahrir izohi yoʻq
Tahrir izohi yoʻq
Qator 35:
Soddalashtirilgan belgilarni qonuniylashtirishga urinishlarning birinchi bosqichi – 1851–1864-yillar oralig‘ida [[Taypinlar qo‘zg‘oloni]] (1850-1865) davrida boshlangan. Shu davrda xalq orasida tarqalgan soddalashtirilgan iyerogliflardan muhr, hujjatlar va kitob chop etishda ham foydalanilgan. Bundan tashqari iyerogliflarni soddalashtirishning ko‘plab variantlari yaratilgan. Ularning barchasi ham iyerogliflarning “olti kategoriyasi”ga mos kelmagan. Bu soddalashtirilgan iyerogliflarning ko‘pi “Xitoy iyerogliflarini soddalashtirish dasturi”ga kirgan.
1930 – 1940-yillar yapon okkupatsiyasi davrida yapon iyerogliflarini soddalashtirsh bilan birga parallel ravishda iyerogliflarni soddalashtirish tizimli dasturi boshlangan. Soddalashtirilgan iyerogliflar Xitoyda {{Xitoycha||简体字|jiăntĭzì|szyantitszi}} deyiladi.
 
XXRda iyerogliflarni soddalashtirish bo‘yicha rasmiy taklif ({{Xitoycha||汉字简化方案|hànzì jiǎnhuà fāng'àn}}) 1956-yil e’lon qilingan.<ref>{{cite web|title=国务院关于公布汉字简化方案的决议|url=http://www.china-language.gov.cn/8/2007_6_20/1_8_2513_0_1182323795875.html|lang=zh|accessdate=2008-09-13|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120304045329/http://www.china-language.gov.cn/8/2007_6_20/1_8_2513_0_1182323795875.html|archivedate=2012-03-04|deadlink=yes}}</ref> Bu ro‘yxatdagi soddalashtirilgan iyerogliflar qisman yapon [[sindzitay]]i bilan muvofiq edi, Xitoy hukumati uning o‘rniga ancha kengaytirilgan ro‘yxatni taqdim etdi. Soddalashtirilgan iyerogliflarning maqomi 1964-yil e’lon qilingan “Soddalashtirilgan iyerogliflarning umumiy jadvali” ({{Xitoycha||简化字总表|jiǎnhuàzì zǒngbiǎo}}) orqali rasmiylashtirildi.<ref name="Zhou" />, Unda 2238 ta iyeroglifning soddarog‘i bilan o‘zgartirilgan ro‘yxati bor edi.
 
1975-yil tahrirlashning ikkinchi bosqichi tayyorlandi ({{lang-zh|二简字}}), unga ko‘ra yana 248 ta iyeroglif soddalashtirilgan va yana 605 tasi bo‘yicha fikr-mulohazalar so‘ralgan.<ref>[http://www.babelstone.co.uk/CJK/Simplified2.html Second Stage Simplifications 第二次汉字简化方案(草案)]{{ref-en}}</ref>. 1977-yildan “[[Jenmin jibao]]” kabi nufuzli gazetalar ikkinchi bosqichda soddalashtirilgan iyerogliflardan foydalana boshlaganlar. Lekin yuzaga kelgan tushunmovchiliklar oqibatida hukumat avval maktablarni va nashriyotlarni yangi soddalashtirishdan foydalanmaslikka chaqirishga majbur qilgan. 1986-yil 24-iyundan ikkinchi bosqichdagi soddalashtirish butunlay bekor qilingan. Yana qayta 1964-yilgi standart qabul qilingan lekin ikkinchi bosqichda soddalashtirilgan uchta iyeroglif istisnoviy holda saqlab qolingan.<ref>{{cite web|title=国务院批转国家语言文字工作委员会《关于废止〈第二次汉字简化方案(草案)〉和纠正社会用字混乱现象的请示》的通知|url=http://www.china-language.gov.cn/8/2007_6_20/1_8_2609_0_1182323786937.html|lang=zh|accessdate=2008-09-13|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120304043554/http://www.china-language.gov.cn/8/2007_6_20/1_8_2609_0_1182323786937.html|archivedate=2012-03-04|deadlink=yes}}</ref>, Shu alfozda 2235 ta soddalashtirish qolgan. O‘sha yilning 10-oktabrida bundan keyingi soddalashtirishlar juda ehtiyotkorlik bilan o‘tkazilishi e’lon qilingan.<ref name="简化字总表">[[:s:zh:简化字总表]]{{ref-zh}}</ref>.