Gemofiliya qon ketish muammosi bilan bog`liq kasallik. Gemofiliya bilan og'rigan bemorlarda qon ketishi sog'lom insonlarga qaraganda tezroq sodir bo'lmaydi, ammo uzoqroq davom etishi mumkin. Bemorlarning qonida qon ivish omili (faktori) yetarli darajada bo`lmaydi. Qon ivish omili (faktori) qonda qon ivishini ta'minlovchi oqsillarning mavjudligi bilan belgilanadi. Gemofiliya - bu kam uchraydigan tug'ma kasallikdir. Kasallik 10.000 odamdan 1 kishidan kam odamda uchraydi. Gemofiliyaning eng ko`p tarqalgan turi gemofiliya A hisoblanadi. Kasallikning ushbu turida odamda qon ivishining VIII (8) omili (faktori) tanqis bo`ladi. Kamroq tarqalgan turi esa – gemofiliya B. hisoblanadi, unda bemorlarda qon ivishining IX (9) omili (faktori) tanqis bo`ladi. Gemofiliya A va B turlari kechishi bir xil - bemorlarda qon ketish odatdagidan ko'proq davom etadi.
Odamlar qanday qilib gemofiliya kasalligiga duchor bo`ladi?
Gemofiliya - tug'ma kasallik. Odamlar ushbu kasallikni hech kimdan yuqtirib ololmaydilar, huddi shamollashdek. Gemofiliya odatda irsiy hisoblanib, ya'ni ota-onalarning genlari orqali o`tadi. Genlar bolaning o'sishi davrida tana hujayralarining rivojlanishi haqida ma'lumot olib yuradilar. Xususan, ular sochlar yoki ko'zlarning rangini aniqlaydilar. Ba'zida gemofiliya ushbu kasallik holatlari uchramagan oilalar a`zolarida ham uchrashi mumkin. Bunga tasodifiy gemofiliya deyiladi. Gemofiliya bilan og'rigan bemorlarning 30 foizi buni ota-onalarining genlari orqali qabul qilmaydi. Ularning kasalligi bemorning o'zi genlaridagi o'zgarishlar tufayli yuzaga keladi.
Gemofiliya qanday nasldan naslga o`tadi?
Agar otasi gemofiliya bilan kasallangan bo'lsa va onasi sog'lom bo'lsa, o'g'illaridan birortasi ham gemofiliya kasalligi bilan og`rimaydi. Genni tashuvchi – bu barcha qiz farzandlari hisoblanadi. Gemofiliya geniga ega ayollarga tashuvchilar deyiladi. Ularda gemofiliya alomatlari ko'rinishi mumkin va ular kasallikni o'z farzandlariga tashishi mumkin. O'g'illarining gemofiliya bilan kasallanishi va qizlarining gen tashuvchisi bo'lish ehtimoli 50%. Agar otasi kasal bo'lsa va onasi tashuvchisi bo'lsa, gemofiliya qiz bolada bo`lishi ham mumkin. Bunday holatlar juda kam uchraydi.
