John Nash: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
Infobox
Update
Qator 48:
|vebsayt =
}}
'''John Nash''' ({{talaffuz|Jon Nesh}}) (1928-yil 13-iyun – 2015-yil 23-may) — amerikalik iqtisodchi. [[Oʻyin nazariyasi]], [[muvozanatlik nazariyasi]], [[differensial geometriya]] hamda [[qisman differensial tenglama]]lar sohalariga salmoqli hissa qoʻshgan. 1994-yil [[Iqtisodiyot boʻyicha Nobel mukofoti]] ([[John Harsanyi]] va [[Reinhard Selten]] bilan birga), 2015-yil esa [[Abel mukofoti]] ([[Louis Nirenberg]] bilan bir qatorda) bilan taqdirlangan.
'''John Forbes Nash Jr.''' (1928.13.6, Blufild, Gʻarbiy Virjiniya) — amerikalik iqtisodchi. [[Massachusets texnologiya instituti]] professor (1951—59), [[Prinston universiteti]] matematika fakulteti professor (1959 yildan). N. uyin nazariyasi va muvozanatlik nazariyasiga bagishlangan ishlari bilan tanilgan. U umumiy uyin nazariyasiga nokooperativ uyinlar konsepsiyasini kiritdi. Bu konsepsiya raqobat, oligopoliya, sanoatni tashkil etish nazariyasi, shuningdk, iqtisodiy siyosatni tahlil qilishning makroiqtisodiy nazariyasida keng qullaniladi. [[Nobel mukofoti]] laureati (1994; J. Harshani va R. Zelten bilan birgalikda).<ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref>. Jon Nesh Adam Smitning teoremalarini sindirgan holda uni toʻgʻri emas deb chiqib oʻzinging bir qancha yangi teoremalarini ommaga tadbiq etdi va bu teoremalar global savdo sotiq iqtisodda katta oʻzgarishni keltirib chiqardi hozirda yangi iqtisodning har jabhalarida Neshning oʻrni katta, taniqli olim boshidan shizofreniya kasalligini oʻtqazadi katta qiyinchiliklarga uchraydi. Nesh bolalik chogʻida ota onasi unga juda boshqacha eʼtibor beradi hamma bolalarga yosh boʻlgan chogʻida ertak kitoblar berilsa aksincha Nesh ota onasi tomonidan har xil ilmga oid matematk qiziqarli kitoblar olar edi va uni mutolaa qilar edi, bu albatta katta taʼsir oʻtkazmay qolmasdi. Taniqli olim 2015 yil 26 may kuni vafot etadi.
 
Nash 1951—1959-yillarda [[Massachusets texnologiya instituti]]da professor, 1959-yildan esa [[Prinston universiteti]]da matematika fakulteti professori oʻlaroq ishladi. Nash umumiy oʻyin nazariyasiga nokooperativ oʻyinlar konsepsiyasini kiritdi. Bu konsepsiya [[raqobat]], [[oligopoliya]], sanoatni tashkil etish nazariyasi, shuningdk, iqtisodiy siyosatni tahlil qilishning makroiqtisodiy nazariyasida keng qoʻllaniladi.
 
1959-yil Nashdaruhiy kasallik alomatlari paydo boʻla boshladi va bir necha yil [[shizofreniya]]dan davolanadi. 1970-yildan keyin uning ahvoli asta-sekin yaxhsilana boshladi va olim 1980-yillar oʻrtasida akademik hayotga qaytdi. Nashning ruhiy kasallik bilan kurashi haqida oʻzbek yozuvchisi [[Sylvia Nazar]] „[[A Beautiful Mind (kitob)|A Beautiful Mind]]“ („Goʻzal idrok“) romanini yozdi. Roman asosida 2001-yil shu nomli [[A Beautiful Mind (film)|badiiy film]] suratga olindi. Nash 2015-yil
turmush oʻrtogʻi [[Alicia Nash]] bilan 86 yoshida avtomobil halokatida vafot etdi.
 
== Manbalar ==
{{manbalar}}
{{OʻzME}}
{{scientist-stub}}
{{DEFAULTSORT:Nash, John}}
{{Abel mukofoti sovrindorlari}}
{{Iqtisodiyot boʻyicha Nobel mukofoti laureatlari}}
{{Abel mukofoti sovrindorlari}}
 
{{DEFAULTSORT:Nash, John}}
[[Turkum:Olimlar]]
[[Turkum:Iqtisodchilar]]