Hindiston: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
Tahrir izohi yoʻq
k 213.230.80.58 tahrirlari PlanespotterA320 versiyasiga qaytarildi
Teglar: Eski holiga qaytarish Mobil qurilma orqali Mobil sayt orqali
Qator 5:
== Davlat tuzumi ==
Hindiston – federativ respublika. Buyuk Britaniya boshchiligidagi Hamdoʻstlik tarkibiga kiradi. Amaldagi konstitutsiyasi 1950 yil 26 yanvardan kuchga kirgan; keyinchalik oʻzgartishlar kiritilgan. Davlat boshligi –- prezident (2002 yildan A.P.J. Abdul Kalam). U parlamentning ikki palatasi va shtatlarning qonun chiqaruvchi organlari aʼzolaridan iborat saylovchilar hayʼati tomonidan 5 yil muddatga saylanadi. Qonun chiqaruvchi hokimiyatni prezident ikki palata – Shtatlar kepgashi (Raja sabxa) hamda Xalq palatasi (Log sabxa)dan borat parlament, ijroiya hokimiyatni prezident va bosh vazir boshchiligidagi hukumat amalga oshiradi.
 
== Bayramlari ==
Hindiston ko'pmillatli va qadimiy davlat hisoblanadi. Shuning uchun mamlakat hududida turli madaniyatlar, urf-odatlar, e'tiqodlar ko'plab bayramlarni nishonlaydi. Har yili ko'p kunlik festivallar va rangli hind xalqi festivallari mavjud.
Hukumat bayramlari haqida gapiradigan bo'lsak, qaysi davlatga tegishli bo'lmasin, balki butun mamlakat bo'ylab nishonlanadigan bo'lsa, Hindistonda uchtasi bor. Hindiston Mustaqilligi kuni har yili 15 avgustda nishonlanadi. Ikkinchi milliy bayram - Respublika kuni . Bu 26-yanvar kuni nishonlanadi. Gandi tavallud kuni butun mamlakat bo'ylab 2 oktyabr kuni nishonlanadi.
Bundan tashqari, mamlakatning turli viloyatlarida turli dinlar, e'tiqodlar va millatlar bayramlari nishonlanadi. Eng mashhur va ko'p sonli hind dinlari bayramlari. Ulardan eng kattasi - Divali ko'p kunlik yorug'lik bayrami bilan nishonlanadi (bayramning nomi Sanskrit tilidan "olovli shamchiroq" deb tarjima qilinadi). Ko'p bayramlar zulmatda nurning g'alabasini anglatadi va karnaval marosimlari, otashinlar, qo'shiq va raqslar bilan birga keladi. Divali odatda oktyabr yoki noyabrda nishonlanadi va besh kun davom etadi.
Hindistonning boshqa yirik tantanalari orasida, "ranglar bayrami" – Holi (suzuvchi sana) haqida so'z bo'lishi kerak. Hindistonda Holi nomi bilan mashhur bo‘lgan bahoriy bayram bo‘lib o‘tdi. Bu kunda hindistonliklar an'anaga binoan bir-birlariga rangli bo‘yoqlar surkashadi va kunni xursandchilik bilan o‘tkazishadi. Holi bayrami qish ustidan bahorning g‘alaba qilishi ramzi hisoblanib, uni yovuzlik ustidan ezgulikning g‘alaba qilishiga qiyoslashadi. Bu kunda uzilib ketgan aloqalar tiklanadi, "dushmanlar" yarashadi, odalar o‘ynab-kulishadi va katta guruhlar bo‘lib xursandchiliklar qilishadi. Diniy bayram hisoblanadigan Holi bayrami bahor festivaliga aylanib ketadi. Uni sevgi tantanalari deb ham atashadi. Bugungi kunda uning nishonlanish hududi kengaygan, bayram nafaqat Hindistonda, Nepal, Pokiston, Fiji, AQSh va Yevropada ham o‘tkaziladi.
Boshqa hind festivallari: Pongal (yig'im-terim uchun minnatdorlik bayrami, 15 yanvar), Rama-navami (Rama, 13-aprel kuni paydo bo'lishi), Krishna -janmashtami (Krishna qiyofasi kuni, 24-avgust).
Hindiston, musulmon aholisining ulushi juda yuqori bo'lgan mamlakatlardan biridir. Musulmon bayramlari markerlar sonida ikkinchi o'rinda turadi. Ushbu diniy marosim kunlari Oy taqvimi (Hijriy) ga bog'langan bo'lib, yil sayin o'zgarib turadi. Hindistonda nishonlanadigan eng muhim musulmon bayramlari orasida Ramazon oyining oxiri va Qurbon Bayram qurbonligi bayramini nishonlaydigan Uraza Bayram bayramini eslatib o'tish kerak. Hindistonda har 12 yilda nishonlanadigan diniy bayram bor: Kumba-mela. Kumba-mela bayramining oxirgi marosimi 2013-yilning 14-yanvarida bo’lib o’tdi: bu kuni Allahabaddagi induistlar muqaddasgohlariga ziyorat va ibodat qilish uchun 100 mln odam tashrif buyurdi, bunday miqdordagi odamlar yig’ilishi tarixda rekord darajaga yetdi.
 
Xoli Hindistonda paydo bo'lgan, bu yerda qadimgi Sanskrit va Vedalarda aytilgan eng qadimiy an'analar mavjud. Bundan tashqari, Holi bahor kelishi ramzi, shuningdek, Yangi yil boshlanganini bildiradi. Bu bahor kelishi bilan, faqat Phalgun oyining so'nggi kunida nishonlanadi va Chaitra oyining kelishi bilan yakunlanadi. Har yili u turli xil sanalarda nishonlanadi. Masalan, Holi 2015-yilda 6-mart edi, va 2016-yilda esa holi 23-mart kuni nishonlangan edi, 2017-yilda esa 10-martdan 19-martgacha bo'lgan.
Ko'pincha ular barmoq , suvda eruvchan va quruq bo'yoqlardan foydalanadilar. Har doim yuvib bo'lmaydigan va nafas olishni majburiy himoya qiladigan, masalan, niqobni bilmaydigan odamga achinmaslik uchun kiyish tavsiya etiladi. Agar ranglarning ma'nosi haqida gapiradigan bo'lsak, unda biron bir alohida imtiyozlar, shuningdek ularning ma'nosi haqida aniq ko'rsatmalar yo'q, shuning uchun chiroyli bo'lishi mumkin bo'lgan hamma narsa olinadi. Tarixni endi kuzatib bo'lmaydi, shuning uchun hammasi qachon va qachon boshlanganligini hech kim aniq ayta olmaydi, ammo bu aniq Hindistonning urf-odati va uzoq tarixga ega ekanligi ma'lum.
Afsonaga ko'ra, ushbu bayramni Vishnu fermer deb hisoblangan barcha sudralarga bergan. Xoli ranglar festivali nafaqat yorqin bayram, qiziqarli bayram va hissiyotlar dengizidir. Bu juda ahamiyatli voqea Hindistonda ko'p asrlik an'anaga aylangan. Xoli har yili fevral oyining oxirida yoki martda besh kun davomida nishonlanadi. U bahorning boshlanishini va qish bilan xayrlashishni anglatadi, chunki tabiat shunda uyg'onadi . Va bayram ro'molni yoqishdan boshlanadi.
Hindistondagi Xoli festivali rang-barang ranglarga to'lib-toshgan, hamma joyda kulgi va quvnoq ovozlar eshitilmoqda. Odamlar bahor kelishi bilan chin dildan xursand bo'lishadi, chunki u har doim yangi hayotning timsoli bo'lib qoladi, umidlar, go'zal narsaning tug'ilishi. Xoli qayerdan kelib chiqqanligini tushuntiradigan uchta ajablanarli afsona bor. Ular:
Birinchi afsonada aytilishicha, ushbu bayram Xolika jinni nomi sharafiga berilgan. Yovuz shoh Xiranyakasipu singlisi bo'lib, u jiyani Prahlada, xuddi shu hukmdorning o'g'li, ismning ustuniga borishga ishontirdi. Prahlada o'z xudosiga sajda qildi va hech narsa uni o'z e'tiqodidan mahrum qila olmaydi. Qirolning o'g'li olovga kirishga majbur bo'ldi va hamma hayratga tushib, Vishnu tomonidan qutqarildi. Shu bilan birga, olovdan qo'rqmaslik kerak bo'lgan Xolika yonib ketdi. O'sha paytdan beri shunday bo'ldi: bayramning birinchi kunida gulxan yoqib, chinakam masihiy Prahladani aldashga urinib, yoqib yuborishga uringan yovuz jodugarning effekti.
Ikkinchi afsona yana yovuz shohning singlisi Xolika bilan bog'liq. Ammo, bu sovg'ada u mehribon, chiroyli va qurbon edi. Xudolardan birining qimmatbaho sovg'asini - o'lmaslikni olgan shoh o'zini xudo deb tasavvur qiladi va barchaga unga sajda qilishni buyuradi. Ammo, bu buyruqlar va tahdidlar uning o'g'liga ta'sir qilmadi, shuning uchun hech narsa bo'lmagandek, u haqiqiy xudoga ishonishda davom etdi. Agar uning xolasi Xolika bo'lmasa, yigit uchun bu juda qiyin bo'ladi. U jiyanini qattiq qo'llab-quvvatladi, buning uchun podshoh singlisi va o'g'lini kuydirishni buyurdi. Va shundan keyin shahzoda o'z sevgilisi xolasini qutqarishga yordam berish uchun o'z xudosiga ko'proq ibodat qila boshladi. Va ibodatlar tinglandi - yigit barcha xudolarning sovg'asi sifatida uni olovdan himoya qilishga qodir bo'lgan ko'p rangli sharf oldi. Qo'zg'olonchilarni yoqish kuni kelganida, shahzoda xolasini yorqin sharf bilan yopdi. Ammo, to'satdan shamol esib, ro'mol shahzodani qamrab oldi, shu tufayli u qutqarildi. Xolikani qutqarishga urinmaganligi sababli, kech edi. Olov baxtsiz ayolni qamrab olganida ham, u jiyaniga muhabbat bilan qarashni davom ettirdi. Xolikni saqlab bo'lmaydi, ammo knyazning imoni yanada kuchaydi. Xudo chetda qololmadi va shafqatsiz shohni mag'lub qilishga qaror qildi, uning yuragini chaqmoq bilan teshdi. Shunday qilib, yomonlik jazolandi. Ushbu afsonada Holi festivali paytida Hindiston aholisi nega rang-barang bo'yoq bilan bo'yalgani va nima uchun ular chin dildan quvonib, yurakdan zavqlanishlari tushuntiriladi.
Uchinchi afsona: Uning so'zlariga ko'ra, u uchinchi ko'z bilan Kama sevgi xudosini uni chuqur mulohazadan olib chiqishga uringanlikda aybladi. Shu sababli u o'lmadi, balki tanasini yo'qotdi. Ammo Kama Rati va Shiva Parvatining rafiqasi tanasini sevgi xudosiga qaytarishini so'rab ibodat qilishdi. Va keyin Shiva Kama-ga yiliga uch oy davomida o'zining tashqi qiyofasini tiklash imkoniyatini berdi. Bu vaqtda gullar atrofida hamma narsa chiroyli bo'ladi. Quvonchli odamlar ushbu tadbirni sevgi, qayta tug'ilish, bahor bayrami sifatida nishonlaydilar.
Albatta, bularning barchasi hayoliy hikoyalarga o'xshash go'zal afsonalardir. Shunday bo'lsin. Ammo oxir-oqibat, festival davomida hinduizm tarafdorlari bayramni birgalikda nishonlash, yorqin his-tuyg'ularni olish, dam olish va yaqinlashib kelayotgan bahorni o'tkazish uchun birlashadilar. Ehtimol, shunday qilib odamlar hayotning qiyinchiliklariga qaramay, yaxshi kelajakka umid qilish uchun o'zlarida kuch topadilar.
Xoli barcha hindularni uyg'otadigan bayramdir, shuning uchun ular uni munosib nishonlash uchun ko'p kuch va vaqt sarflashadi. Bayram butun Hindistonda o'tkaziladi., uning har bir burchagida. Va bu juda ko'p qirrali, rang-barang va unutilmas, bu hind xalqining o'zlari uchun ideal timsol. Hindistonning har bir mintaqasida Xoli bayramining xususiyatlari har xil.. Bundan tashqari, bayramning turli "aybdorlari" bo'lishi mumkin, ya'ni mamlakatning turli burchaklarida bu bayram turli xil xudolarga bag'ishlangan. Shtat markazida ko'plab kichik chiroqlar bilan binolarning tomlarini bezash odatiy holdir. Olovning ramzi bo'lishi kerak - to'q sariq rangli bayroqlar silkitib, olov illyuziyasini yaratadi. Tomosha juda yorqin va sehrli.
Hindistonning janubiy mintaqalarida ranglar festivalini nishonlashning boshqa xususiyatlari mavjud. Tadbirlar asosan yoshlar ishtirokida o'tkaziladi, katta yoshli avlod esa uyda o'tiradi yoki vaqt o'tkazadi. Onalar o'z farzandlariga turli xil sovg'alar, gullar tayyorlaydilar. Ularni ertalab berishadi.
Mamlakatning shimoliy qismi Xoli belgisining o'ziga xos xususiyatlariga ega. Oq, binafsha, pushti, qizil zargarlik buyumlarini hamma joyda osib qo'yishning yorqin an'anasi atrofdagi barcha narsalarni ajoyib rangga aylantiradi.
Xoli bayrami hind dinining barcha izdoshlari uchun alohida bo'lganligi va alohida ahamiyatga ega bo'lganligi sababli, unga oldindan tayyorgarlik, xursandchilik hamma joyda hukmronlik qiladi. Yurakdan zavqlanish, kelgusi bahorni quvontirish istagi ularga kuch bag’ishlaydi. Bayramga tayyorgarlik u boshlanishidan bir necha hafta oldin boshlanadi. Festival uchun foydali bo'lgan turli xil materiallar tayyorlangan, mablag' to'plash, kontsertlar va marosim o'yinlari boshlanadi.
Xolining sharafiga yoqib yuborilishi mumkin bo'lgan barcha narsalarni qidirib topishda yoshlar orasida alohida g'ayrat bor. Ular lattalar, cho'tka o'tinlari, o'tin va kuyish mumkin bo'lgan barcha narsalarni yig'ib, hamma joyda tarashadi. Aytgancha, agar siz katta va yorqin olovni yaratish uchun biron bir narsani o'g'irlashga muvaffaq bo'lsangiz, bu holda alohida g'urur bo'ladi.
Turli binolarning devorlari rangli soyalarda bo'yalgan, hamma narsa gullar bilan bezatilgan. Ko'zlarda to'g'ridan-to'g'ri g'aroyib rangdan yaltiraydi. Ammo bu hammasi emas. Suv uchun bo'yoqlar va purkagichlarni tayyorlash kerak. Ular erkin sotuvga qo'yiladi, shuning uchun na bayram paytida, na mahalliy aholi va na mehmonlar bu bilan bog'liq muammolarga duch kelmaydilar.
An'anaviy ravishda ishlatiladigan yashil, qizil, sariq va pushti ranglar. Ular kukun ko'rinishiga ega. Ular sog'lom hipoalerjenik bo'yoqlardan va makkajo'xori yog'idan tayyorlanadi. Ammo haqiqiy Xoli muxlislari hech qachon bayram uchun tayyor paraphernaliyani sotib olishmaydi. Uni o'zlari yaratadilar.
Bayram to'lin oy kelishi bilan boshlanadi. Asosiy tadbir kechqurun boshlanadi. Eng muhim voqea - yovuz va xiyonatkor Xolikaning jasadini yoqib yuborganingizga ishonch hosil qiling. Buning o'rniga Xoliqning bezakli daraxtini yoqish mumkin.
Tong otish - qishda hukmronlik qilgan va bahor kelishiga to'sqinlik qilgan yovuz ruhlarning yo'q qilinishining namoyishi.. Qo'rqinchli daraxt yoki daraxtga qo'shimcha ravishda gulxan, don, meva va boshqa qurbonliklar olov elementlarini boshqaradigan xudoga kuydiriladi. Bularning barchasi raqslar, dumaloq raqslar, qo'shiqlar bilan birga keladi. Eng jasoratli issiq ko'mirda yurish va olov ustiga sakrash. Ko'p odamlar olov va kulning muborak kuchiga ishonishadi, shuning uchun qoramollar o'lik olovdan o'tishga majbur bo'lganda, bu kam uchraydi.
Ko'chalarda Krishnaning yosh go'zallarga xos noz-ne'matlarini aks ettirgan sahnali raqslarni ko'rishingiz mumkin. Ushbu aktsiyada o'g'il-qizlar ishtirok etadilar, ular ham bir-birlariga rangli suv bilan suv quyadilar. O'zlarining xudolariga sig'inish uchun, imonlilar ko'plab xudolar haykallarini belanchakda osib qo'yadilar.
Yurishlar bir necha kun davomida bo'lib o'tadi, ular davomida odamlar bir-birlarini ziyorat qilishadi, shirinliklar va mevalarni taklif qilishadi. Erlar xotinlariga liboslar berishadi, muxlislar va kuyovlar qizlarga berishadi. Bu vaqtda an'anaviy tantanali ichimlik - bhang ichish odatiy hol bo'lib, u sut mahsulotlari, shakar, sharbat yoki kenevir barglaridan tayyorlanadi. Bu allaqachon quvnoq kayfiyatni yanada ko'proq taqdim etishga yordam beradi.
Holi ranglar festivali bir-biriga va atrofdagi barcha narsalarga rangli kukun bilan saxovat qilish odati tufayli ko'pchilikka ma'lum. Bayramning bu qismi Dhalundi deb nomlanadi.. Bu lahzalarda nima bo'ladi! Har qanday yoshdagi odamlar, yoshu qari, bo'sh ranglarni har tomonga sochishni boshlaydilar. Atrofdagi hamma narsalar rang-barang - qo'llar, yuzlar, kiyim-kechaklar, er, har qanday narsalar va hatto yaqin atrofda topilgan hayvonlar.
Dam olishni istagan va sevishni xohlaydiganlar uchun o'yin-kulgilar uchun bu erda juda ko'p qiziqarli narsalar bo'ladi. Bayramga tashrif buyurgan ushbu tajribali mehmonlarning aksariyati maxsus kiyim kiyadilar, ular bayramdan keyin tashlab yuborish achinarli bo'lmaydi. Shuning uchun ifloslanishdan qo'rqadigan, bema'ni va kulgili ko'rinadigan odamlar, bu an'anadan uzoqroq bo'lish yaxshiroqdir.
Afsuski, Holi kabi ajoyib bayramni o'z ichiga olgan holda abadiy hech narsa bo'lmaydi. Yovuz ruhlarni yo'q qilib, qudratli xudolarga murojaat qilib, ko'ngilxushliklar bilan Hindiston aholisi odatdagi hayot ritmiga qaytishni boshlaydilar. Bayramning uchinchi kuni, kunduzi soat to'rtlarda, ular charchagan, ammo quvnoq va mamnuniyat bilan uyni kezib chiqib, eng qiziqarli daqiqalarni eslaydilar. Ehtimol, ular bir soatdan ko'proq yuvishlari kerak bo'ladi, ammo natijada olingan ijobiy his-tuyg'ularning massasi bunga loyiqdir.
Ha, ajoyib bayram yakunlandi. Ammo katta quvnoq kayfiyatda o'tgan tadbir ishtirokchilarida hech qanday muammo yo'q edi. Yil davomida energiya olgandan so'ng, ular ijobiy narsalarga ega bo'lishadi va uzoq vaqt davomida ularning ezgu orzulari amalga oshishiga umid qilishadi.
Xulosa qilib aytadigan bo’lsa, Hindistonda bayramlar juda ham ko’p. Buning sababi Hindistonda aholi soni juda yuqori va u yerda turli millat vakillari istiqomat qiladi, turli xil dinlar ham mavjudligidir.
 
 
== Tabiati ==