Moniylik: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
Tahrir izohi yoʻq
Teglar: Mobil qurilma orqali Mobil sayt orqali
Tahrir izohi yoʻq
Teglar: Mobil qurilma orqali Mobil sayt orqali
Qator 1:
'''Moniylik''' ({{lang-fa|آیین مانی}} ''Ãyīnⁱ Mānī'')<ref>R. van den Broek, Wouter J. Hanegraaff ''Gnosis and Hermeticism from Antiquity to Modern Times''SUNY Press, 1998 {{ISBNISBN2|9780791436110}} p. 37</ref> — 3-asrda [[Eron]]da<ref>{{cite encyclopedia |url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/362129/Mani |title=Mani (Iranian prophet) |encyclopedia=Encyclopædia Britannica |accessdate=4 October 2013}}</ref> vujudga kelgan din. Asoschisi [[Moniy ibn Fatak|Moniy]].<ref>{{cite encyclopedia |url=http://www-bcf.usc.edu/~sbriggs/Britannica/manichaeism.htm |title=Manichaeism |encyclopedia=Encyclopædia Britannica |accessdate=4 September 2013 |date= |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130603132721/http://www-bcf.usc.edu/~sbriggs/Britannica/manichaeism.htm |archivedate=3 June 2013 |url-status=dead }}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.newadvent.org/cathen/09591a.htm |title=Manichaeism |publisher=New Advent Encyclopedia |accessdate=4 October 2013}}</ref> Moniylik koiinotdakoinotda nur bilan zulmat, ruhiy asos bilan moddiy asos, yaxshilik bilan yomonlik oʻrtasidagi oʻzaro kurashni eʼtirof etishga asoslanadi. Hyp, ruhiy asos, yaxshilik olamida xudo, ikkinchisida — shayton (iblis) hukm suradi. Moniylikka koʻra, ikki olam kurashi falokat bilan tugaydi, natijada moddiy asos olami halokatga uchrab, ruh ozodlikka chiqadi. Moniylik taʼlimotiga koʻra, bu dunyo yovuzlik dunyosidir. Inson ikki unsur (ruh — nur farzandi, jism — zulmat farzandi)dan iborat mavjudot boʻlgani uchun zulmat kuchlariga qarshi kurashda nur kuchlariga yordam bera oladi. Moniy samo nuri elchisi hisoblangan. Moniylikda [[zardushtiylik]] va [[xristianlik]] gʻoyalari mavjud. Moniylik dunyoning koʻp mamlakatlariga, jumladan, [[Italiya]]dan to [[Xitoy]]ga qadar tarqalgan. 8-asrda [[Uygʻur|Uygʻur xonligi]]da hukmron dinga aylangan. Moniylik 8— 98—9-asrlarda [[Islom dini|islom tarafdorlari]]ning taʼqibiga uchradi. Keyinchalik [[Yevropa]] va [[Osiyo]]da barham topdi. Xitoyda u 14-asrga kelib taqikdandi.<ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref>
 
== Manbalar ==