Asos (kimyo): Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
Tahrir izohi yoʻq
k 84.54.77.7 tahrirlari OchilovBot versiyasiga qaytarildi
Teglar: Eski holiga qaytarish Mobil qurilma orqali Mobil sayt orqali
Qator 1:
{{Maʼnolari|Asos (maʼnolari)}}
[[Kimyo]]da '''asos''' [[vodorod]] [[ion]]lari ([[proton]]lar) ni qabul qila oladigan, yoki keng aytganda, [[elektron]] juftlarini bera oladigan moddadir. Eruvchan asosga, agar u gidroksid ionlariga (OH<sup>-</sup>) ega boʻlsa va ularni qoʻyib yuborsa, '''[[ishqor]]''' deyiladi. Brønsted-Lowry ({{talaffuz|Broʻnsted-Lour;tiLouri}}) nazariyasi asoslarni proton akesptorlari, Lewis ({{talaffuz|Luis}}) nazariyasi esa elektron juftlari donorlari, deydi.<ref naumeuy;4ename="Chemistry 9E">''Chemistry'', 9th Edition. Kenneth W. Whitten, Larry Peck, Raymond E. Davis, Lisa Lockwood, George G. Stanley. (20;2009) rxgyicu6'ri5ISBN 0-495-39163-8. Page 363</ref> Eski [[Svante Arrhenius|Arrhenius]] ({{talaffuz|Arrenius}}) nazariyasi asoslarni gidroksid [[anion]]lari, deydi,<ref>''Chemistry''. Page 349</ref> lekin bugunda bu taʼrif faqat ishqorlarga tegishli. [[Suv]]da asoslar [[kimyoviy muvozanat]] avtoionlanishini oʻzgartirib, sof suvdagidan kamroq faollikli vodorod ionili eritmalar beradi, yaʼni [[pH]] normal sharoitda 7 dan yuqori boʻladi. Keng tarqalgan asoslarga misol qilib [[natriy gidroksid]] va [[ammiak]]ni olish mumkin. Metall [[oksid]]lari, [[gidroksid]]lar va ayniqsa [[alkoksid]]lar kuchli, kuchsiz [[kislota]]larning teskari anionlari esa kuchsiz asoslardir.
 
Asoslar kislotalarga kimyoviy jihatdan qarama-qarshidir, deb qarash mumkin. Asos va kislota orasidagi [[kimyoviy reaksiya]] neytrallashish, deyiladi. Asos va kislotalar qarshiligi shundaki, kislota suvda [[gidroksoniy]] ioni (H<sub>3</sub>O<sup>+</sup>) konsentratsiyasini oshiradi, asos esa, aksincha, pasaytiradi. Asos va kislotalar odatda [[suvli eritma]] shaklida bo'ladi. Asos suvli eritmasi kislota suvli eritmasi bilan reaksiyaga kirib, suv va [[tuz]]lar hosil qiladi, bunda tuz suvli eritmada uni tashkil etuvchi ionlarga ajraladi. Agarda suvli eritma tegishli tuz bilan [[toʻyinish|toʻyingan]] boʻlsa, reaksiya natijasida eritmada tuz choʻkmasi hosil boʻladi.