Asalari: Versiyalar orasidagi farq

asalarichilar onalari har ikki yilda yangilab turadilar). Bir sutkada 2 — 2,5 mingtagacha tuxum qoʻyadi. Otalangan tuxumlardan 21 kunda ishchi asalari, otalanmagan tuxumlardan 24 kunda erkak asalari chiqadi. Agar lichinkalarni ishchi asalarilar asalari suti bilan oziqlantirib tursa 16 kunda ona asalari chiqadi. Tuxumdan chiqqan ona asalari 7—8 kunda jinsiy balogʻatta yetadi. Erkak asalari tanasi uzunligi 15—17&nbsp;mm, vazni 200&nbsp;mg, qorin qismi toʻmtoq boʻlib, oldingi qanotlari uzun, gul changi va nektar yig‘uvchi apparati, nayzasi yoʻq, koʻkragi keng, hartumi qisqa. Bir oilada 80—100 tagacha erkak asalari boʻladi. Asosiy vazifasi ona Aaalarini urugʻlantirish (asosan, havoda juftlashadi, urugʻlantirganidan keyin halok boʻladi). Ular uyada faqat yozda boʻladi, kuzda oilada urchish ishlari toʻxtashi bilan ularni ishchi asalarilar uyadan quvib chiqaradi. Ishchi asalari tanasi uzunligi 11—15&nbsp;mm, vazni oʻrtacha 100&nbsp;mg, jinsiy aʼzolari rivojlanmagan, urg‘ochi asalarilar boʻlib, yozda 35 — 40 kun, qishda 3 oy yashaydi. Bir oilada yozda 60 — 80 ming, qishda 10-15 ming ishchi Asalari boʻladi, soatiga 60&nbsp;km tezlikda ucha oladi, oiladan 2 — 3&nbsp;km va undan ortiq masofaga uchib borib, nektar va gul changini yigʻish, nektarni asalga aylantirish, mum ishlash, lichinkalarni boqish, katak qurish, uyani qoʻriqlash kabi ishlarni bajaradi. Asalarilar qadimdan qimmatbaho mahsulotlar boʻlgan asal, propolis, mum, ona asalAsalari suti, asalAsalari zahAsalari va boshqalarni olish, shuningdek qishloq xoʻjaligi ekinlarini mevali bogʻlarni changlatish uchun boqiladi. Asalari oilasi bir mavsumda 683140 — 150&nbsp;kg asal toʻplaydi, bundan 100&nbsp;kg Asalari taʼminotiga sarflansa, 40 — 50&nbsp;kg asal ajratib olinadi. Asalari oila aʼzolarining xizmat faoliyati oʻzaro bogʻliq boʻlganidan ularning birortasi ham oʻzicha mustaqil hayot kechira olmaydi. Zotlari: Oʻrta Rossiya oʻrmon (qoramtir) Asalari zoti (Asalari millifera) — eng koʻp tarqalgan zotlarga kiradi. AsalarilAsalariAsalarilari yirik, asaldorligi yuqori, sovuqqa chidamli, har bir oiladan 100&nbsp;kg gacha asal olish mumkin. Kavkaz (Gruziya) togʻ-qoʻngʻir Asalari zoti (AsalAsalariAsalari cavcasica) — aso-sanasosan, Zakavkaze, Oʻrta Osiyoda tarkal-gan. Karpat Asalari zoti — Gʻarbiy Ukrai-naning togʻli rayonlAsalari va Karpat ortida koʻp uchraydi. Rangi qoramtir, tabiati yumshoq, hartumi uzun. Italiya sAsalariqsariq Asalariasalari zoti (AsalAsalariAsalari ligustuca) ning kelib chiqishi Italiya hisoblanib, Kanada, AQSHAQSh, Av-straliyaAvstraliya va Yangi Zelandiyada tarqalgan. Keyinchalik FinlyandiyaFinlandiya, Yaponiya, Xi-toyXitoy va Hindistonga ham keltirilgan. 1964 — 70 1964—70-yillarda Oʻzbekistonga kelti-ribkeltirib sinalgan. Paxta ekiladigan yerlarda yuqori mahsuldorlikka erishildi. Uzoq Sharq Asalariasalari zoti — Uzoq Sharq (Primore, Xabarovsk)da koʻp tarqalgan. Zot Ukraina, Oʻrta Rossiya, Italiya va Kav-kazKavkaz AsalarilAsalariasalarilari ishtirokida yetishtirilgan, mahsuldorligi oʻrtachAsalarioʻrtachalari Kraina kulrang Asalari zoti (AsalAsalariAsalari carnica) — Yugoslaviya, Avstriya togʻlAsalaridatogʻlarida keng tarqalgan. Tashqi koʻrinishdan Kavkaz togʻ-qoʻngʻir Asalarisigaasalarisiga oʻxshaydi, mahsuldorligi oʻrtachAsalariOʻzbekistonoʻrtachalari Oʻzbekiston chorvachilik ilmiy tadqiqot institu-tidainstitutida Asalarilarasalarilar boʻyicha ilmiy tadqiqot ishlAsalariishlari olib boriladi.<ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref>

AsalAsalariAsalari qishda dam olib koʻklamda ochiqlikka chiqadigan foydali hasharot hisoblanadi. Undan asosan qishloq hoʻjaligida keng foydalaniladi va natijasi oʻlaroq juda shirin va foydali boʻlgan asal moddasi olinadi.