Bobur nomidagi Oʻsh davlat akademik oʻzbek musiqali drama teatri: Versiyalar orasidagi farq
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
Tahrir izohi yoʻq Teglar: Mobil qurilma orqali Mobil sayt orqali |
Tahrir izohi yoʻq |
||
Qator 12:
|site = [http://teatrbabur.kg/index.php/ru// Teatrning rasmiy sayti]
|Commons =
|lat_dir =N |lat_deg =40.5331 |lat_min = |lat_sec =
|lon_dir =E |lon_deg =72.7967 |lon_min = |lon_sec =
|region = KG
|CoordScale =2000
}}
Qator 19 ⟶ 23:
[[1914]] yili [[Rahmonberdi Madazimov]] rahbarligida [[Oʻsh shahri]]da [[Rus-tuzem maktablari|rus-tuzem maktabi]] oʻqituvchisi [[Boltihoji Sultonov]] bilan birgalikda teatr toʻgaragi tashkil etilgan<ref>[https://archive.li/20160319115327/http://ru.sputnik.kg/culture/20160117/1021630041.html Spektakl „Barsbek“ budet predstavlyat Kirgizstan na mejdunarodnom festivale v Tursii]</ref><ref>[https://archive.li/BtIRI Osh stareyshiy teatr respubliki otmetil svoyo 95-letie]</ref>.
[[1918]] yili Mirzo Rahmonberdi [[hoji]] Muhammadaʼzim [[aʼlam]] oʻgʻli ([[Rahmonberdi Madazimov|Madazimov]]) rahbarligida Ibrohim Musaboyev, Beknazar Nazarov, [[:ru:Зайнобиддинов, Журахон|Joʻraxon Zaynobiddinov]], [https://mytashkent.uz/2016/10/26/istoriya-diktorov-televideniya/ Nazirxon Kamolov]], Abdurashid Eshonxonov, A.Saidovlar bilan birga [[Qirgʻiziston]]da birinchi boʻlib [[musulmon]] [[aktyor]]lardan iborat [[Turkiston]] [[front]]i harbiy kengashi qoshidagi [[konsert]] [[brigada]]si negizida [[Oʻsh]]da xavaskor [[teatr]] toʻgaragini tuzgan. [[Rahmonberdi Madazimov]] [[Markaziy Osiyo]] va [[Qirgʻiziston]]dagi [[teatr]] harakatining birinchi asoschisi va [[Oʻsh]]dagi [[oʻzbek]] [[teatr]]ining birinchi direktori, badiiy rahbari, bosh rejissyori va asoschisi boʻlgan. [[1919]] yili [[teatr]] toʻgaragi teatr [[drama]] [[truppa]]siga aylantirilgan. Keyinchalik bu truppaga Abduqodir Isxoqov, Isroiljon Ismoilov, Jalil Sobitovlar qoʻshilishgan. Ushbu [[truppa]] [[Qirgʻiziston]]ning janubida nafaqat [[teatr]] [[sanʼat]]ini, balkim professional [[musiqa]] [[sanʼat]]ining rivojlanishiga ham yuksak [[hissa]] qoʻshgan<ref>[https://archive.is/ZiH72 Oni stoyali u istokov]</ref>. Chunki [[truppa]]ning [[repertuar]]ida [[drama]] [[asar]]laridan tashqari, koʻplab [[konsert]] [[dastur]]lari namoyish etilardi, shuningdek [[musiqa]]li [[spektakl]]lar qoʻyilardi, bu professional [[musiqachi]]lar yetishib chiqishiga aloxida bosqich boʻldi. [[Teatr]] [[truppa]]si Bobur (Kirov) nomli [[Oʻsh]] [[Davlat]] akademik [[oʻzbek]] [[musiqa]]li [[drama]] [[teatr]]ini tuzishga asos boʻlgan.
Ushbu [[teatr]] [[Oʻzbek milliy akademik drama teatri|Toshkentdagi Hamza nomli Oʻzbek milliy akademik drama teatridan]] ([[1913]]-27 fevral [[1914]] yillari tuzilgan) keyin [[Markaziy Osiyo]]dagi eng keksa [[teatr]]dir.<ref>[http://www.ozodlik.org/content/article/26717554.html Oʻsh Oʻzbek akademik teatri 95 yilligini nishonladi]</ref><ref>[http://www.ozodlik.org/media/photogallery/26717549.html Oʻsh Oʻzbek akademik teatri 95 yilligini nishonladi]</ref><ref>[https://daryo.uz/k/2018/03/30/markaziy-osiyodagi-eng-keksa-professional-teatr-100-yoshga-toldi/ <small>Markaziy Osiyodagi eng keksa professional teatr 100 yoshga toʻldi</small>]</ref>. [[Rahmonberdi Madazimov|Rahmonberdi hoji Madazimov]] [[teatr]] [[truppa]]si bilan [[Oʻsh]]ning barcha [[tuman]]larini aylanib, [[konsert]] va [[spektakl]]lar qoʻyib chiqdi va [[bosmachilik]]ka [[sanʼat]] quroli orqali [[kurash]] olib bordi
▲Ushbu [[teatr]] [[Oʻzbek milliy akademik drama teatri|Toshkentdagi Hamza nomli Oʻzbek milliy akademik drama teatridan]] ([[1913]]-27 fevral [[1914]] yillari tuzilgan) keyin [[Markaziy Osiyo]]dagi eng keksa [[teatr]]dir.<ref>[http://www.ozodlik.org/content/article/26717554.html Oʻsh Oʻzbek akademik teatri 95 yilligini nishonladi]</ref><ref>[http://www.ozodlik.org/media/photogallery/26717549.html Oʻsh Oʻzbek akademik teatri 95 yilligini nishonladi]</ref><ref>[https://daryo.uz/k/2018/03/30/markaziy-osiyodagi-eng-keksa-professional-teatr-100-yoshga-toldi/ <small>Markaziy Osiyodagi eng keksa professional teatr 100 yoshga toʻldi</small>]</ref>. [[Rahmonberdi Madazimov|Rahmonberdi hoji Madazimov]] [[teatr]] [[truppa]]si bilan [[Oʻsh]]ning barcha [[tuman]]larini aylanib, [[konsert]] va [[spektakl]]lar qoʻyib chiqdi va [[bosmachilik]]ka [[sanʼat]] quroli orqali [[kurash]] olib bordi. [[Tuman]]larda [[spektakl]]lar, [[konsert]]lar qoʻyib, bosmachilarni joylashgan yerlarini va ularni yashirib qoʻygan qurol-yarogʻlardan xabar topib, oʻzining qudasi, [[Oʻsh]] [[shahar]] [[militsiya]]sining asoschisi va birinchi boshligʻi [[Boltihoji Sultonov]] bilan birga bosmachilarni tor-mor etishda faol ishtirok etdi. Bosmachilar joylashgan [[tuman]]lardan qizillarni qurol-yarogʻlarini [[arava]]siga yashirib oʻtkazgan va qizillarni qurol-yarogʻ bilan taʼminlagan.
[[Truppa]]ning sahnasida [[Rahmonberdi Madazimov]] tomonidan qoʻyilgan oʻsha kezlardagi yirik [[asar]]i Mannon [[Uygʻur]]ning „Turkiston tabibi“ [[komediya]]si reaksion [[ruhoniy]]lar tomonidan [[nafrat]] va adovat bilan qarshi olindi. Oʻsha vaqtda [[truppa]]da [[ayol]]lar boʻlmaganligi sababli [[spektakl]]dagi [[ayol]] obrazini Joʻraxon Zaynobiddinov zoʻr mahorat bilan yaratgan. 20-yillar oxirida sahnada birinchi marta ayol aktrisalar paydo boʻldi. Ularning baʼzilari oʻz hayoti bilan vidolashdilar. Aktrisalar N. Yoʻldosheva va R. Parpiyevalar bosmachilar tomonidan shafqatsizlarcha oʻldirilgan<ref>[http://www.open.kg/about-kyrgyzstan/art/theater/115-teatr-kyrgyzstana-v-20-80-godah.html <small>Teatr Kirgizstana v 20-80 godax</small>]</ref>.
[[Rossiyada fuqarolar urushi|Fuqarolar urushi]] davrida [[Oʻsh]] xududi va uning tevarak-atrof [[tuman]]lari [[front]] [[maydon]]iga aylandi. [[Truppa]] ham shu [[front]]ning ishtirokchisi, [[partiya]]ning targʻibotchisi boʻldi. [[Maʼrifat]]chi va inqilobchi [[Boltihoji Sultonov]] va Fozilbek Qosimbekovlar [[Bobur nomli Oʻsh oʻzbek akademik musiqali-drama teatri|teatr truppasini]] oyoqqa turgizishda [[Bobur nomli Oʻsh oʻzbek akademik musiqali-drama teatri|teatr truppasining]] asoschisi, direktori, badiiy rahbari va rejissyori [[Rahmonberdi Madazimov]]ga yordam berdilar<ref>[http://newspaperarchive.com/uz/uzbekistan/toshkent/toshkent-sovet-uzbekistoni/1990/10-03/page-4 Teatr kutlug 60 yillik tuyini nishonladi]</ref>. [[Boltihoji Sultonov]]ning qudasi [[Bobur nomli Oʻsh oʻzbek akademik musiqali-drama teatri|teatrning]] asoschisi, direktori va badiiy rahbari [[Rahmonberdi Madazimov|Rahmonberdi hoji Madazimov]] shunday [[hikoya]] qilgan edi: — Qurboshi [[Madaminbek]] [[Andijon]] atrofida izgʻib, [[xalq]]ni talab yurgan edi. [[Oʻsh]] [[garnizon]]i [[Andijon]] harbiy qismiga qurol-yarogʻ bilan yordam qilmoqchi boʻldi. Lekin qurollarni qanday yetkazish mumkin? Bu mushkulni [[teatr]] [[artist]]lari hal qildilar. Soyabon [[arava]] bezatilib, qurol-yarogʻlar tekis taxlandi. Ustiga polos, koʻrpa-toʻshaklar solindi. [[Rahmonberdi Madazimov]] [[grim]] bilan katta [[eshon]] qiyofasiga kirdi. Yana ikki [[artist]] uning „[[murid]]lari“ boʻldi. Uchchalasi ham oldiga eski [[kitob]]lardan ochib, „xatmi-xoʻja“ qilganday yoʻlga tushishdi. [[Arava]] [[Xoʻjaobod]]ga yaqinlashganda [[miltiq]] ovozi eshitildi. Oʻn nafar bosmachi kelib [[arava]]ni oʻradi. Shunda [[aravakash]] bosmachilarga qarab, „jim“ ishorasini qildi va pardani qiya ochdi. Bosmachilar „[[eshon]]“ va „[[murid]]lar“ni koʻrib, taʼzim qilishdi. Soʻngra hurmat bilan [[Andijon]]ga kuzatib qoʻydi. [[Qizil armiya]]ni qurol bilan taʼminlash maqsadida [[truppa]]ning bunday „postanovkalari“ bir
[[Teatr]] davrning dolzarb [[masala]]larini koʻtarib chiqish, eng yaxshi pesalarni sahnalashtirishga asosan [[1929]] yildan boshlab kirishdi. [[Qirgʻiziston]] [[xalq]] komissarlari [[Kengash]]ining [[qaror]]iga binoan shu yildan [[teatr]] professional jamoa sifatida ish boshladi.
Qator 33 ⟶ 38:
Tashkiliy qiyinchiliklarga qaramay, [[teatr]] oʻz [[repertuar]]ini yangi, gʻoyaviy badiiy yetuk [[asar]]lar hisobiga kengaytirib bordi. Bu ishda [[teatr]]ga [[SSSR]] [[xalq]] [[artist]]i [[Rahim Pirmuhamedov]], [[Oʻzbekiston]] [[xalq]] [[artist]]lari [[Hikmat Latipov]] (1932-1933 yillar), [[Xoʻjayev Qudrat Umarovich|Qudrat Xoʻjayevlar]] katta amaliy yordam koʻrsatdilar. Ularning kuch-gʻayratlari bilan [[Oʻsh]] [[teatr]]i [[sahna]]sida [[Rahmonberdi Madazimov]] tomonidan „Ikki kommunist“, „Gulsara“, „Oʻrtoqlar“, „[[Alisher Navoiy]]“ kabi koʻplab yirik [[asar]]lar sahnalashtirildi. [[Komil Yashin]] va Muzaffar Muhamedovning „Gulsara“ [[musiqa]]li [[drama]]si [[sahna]]ga qoʻyilishi katta voqea boʻldi. Gulsaraning inqilobiy shijoati, erk va or-nomus uchun [[kurash]]i, minglab xotin-qizlarning [[koʻz]]ini ochdi, [[ozodlik]]ka intilish tuygʻusini kuchaytirdi.
[[1934]] yil [[avgust]] oyida yetmish kishidan iborat [[teatr]] [[jamoa]]si [[Leningrad]] shahriga [[gastrol]]ga bordi. [[Teatr]] [[repertuar]]i „[[Farhod va shirin|Farhod va Shirin]]“, „[[Layli va Majnun]]“ kabi [[oʻzbek]] [[asar]]laridan iborat edi. Ammo [[leningrad]]lik [[sanʼat]] shinavandalari ularni shu qadar qizgʻin, shu qadar samimiy kutib oldilarki, ozgina muddatga moʻljallangan [[gastrol]] salkam bir oy davom etdi. [[Ijod]]iy [[jamoa]] [[korxona]]larda, oʻquv yurtlarida, afsonaviy „[[Avrora]]“ [[kreyser]]ida [[ijod]]iy uchrashuvlar oʻtkazishdi, 22 ta [[konsert]] berishdi. [[Gastrol]] soʻnggida [[artist]]larni [[Leningrad]] [[viloyat]]i [[partiya]] [[qoʻmita]]sining birinchi [[kotib]]i [[Sergey Kirov|S.M. Kirov]] qabul qildi va oʻynalgan [[spektakl]]lar, [[konsert]]lar [[leningrad]]liklarda chuqur taassurot qoldirganini alohida taʼkidladi. Qabul marosimida [[Oʻrinboy Rahmonov]] ham ishtirok etdi va suhbat tugagach, [[teatr]] [[jamoa]]si bilan birga [[Sergey Kirov]] bilan [[rasm]]ga tushdi. [[
[[1934]] yili [[Toshkent]]da ilgʻor [[paxtakor]]larning slyoti oʻtkazildi. Slyotda [[konsert]] berish uchun [[Oʻzbekiston]] Markaziy ijroiya qoʻmitasining [[rais]]i [[Oxunboboyev Yoʻldosh|Yoʻldosh Oxunboboyevning]] taklifi bilan [[Oʻsh]] [[teatr]]i [[Toshkent]]ga [[ijod]]iy safarga ketdi. Slyot qatnashchilari [[hofiz]] Abdulla taroq Fayzullayev, [[artist]]lar [[Oʻrinboy Rahmonov]], Tojixon Hasanova, Roziyaxon Moʻminova, Laylixon Moidova, Qodirjon Hamidov, Gʻulomjon Isroilovlarning chiqishlarini zoʻr olqishlar bilan kutib oldilar. [[1934]] yili [[teatr]] [[Moskva]]ga ham [[gastrol]]ga borib keldi. 26 may-4 iyun [[1939]] yili [[Moskva]]dagi qirgʻiz [[sanʼat]]i birinchi [[dekada]]sida qatnashib keldi va [[Kalinin Mixail Ivanovich|M.I. Kalinin]] bilan uchrashdi. [[1939]] va [[1940]] yillari [[Oʻrinboy Rahmonov]]<ref>[https://24.kg/obschestvo/77551_segodnya_vbishkeke_informatsionnaya_karta/ Lyudi, kotorie menyali mir]</ref> [[teatr]] [[jamoa]]si bilan birga [[Bishkek]]ka (Frunzega) [[gastrol]]ga bordi<ref>[http://archive.is/nTnwH Aktyorskaya dinastiya]</ref>.
[[1939]] yili teatrning yetakchi artistlari Roziyaxon Moʻminova va Abdulla taroq Fayzullayev [[Qirgʻiziston]]da birinchi boʻlib Kirgiz SSRda xizmat koʻrsatgan artist faxriy unvonini olishgan<ref>[http://studydoc.ru/doc/247002/tekst-tolugu-menen-word-formatynda-kөchүrүlsүn <small>Qirgʻiz Ginnes kitobi 94 bet</small>]</ref>.
[[Ikkinchi jahon urushi]] boshlanganidan soʻng, koʻplab teatr aktyorlari oʻz ixtiyori bilan frontga ketishdi. [[Oʻrinboy Rahmonov]] urush maydonida jiddiy yaradorlanib, [[Oʻsh (shahar)|Oʻshga]] yuborildi va [[1942]] yili teatrning badiiy rahbari etib tayinlandi va u [[1949]] yilgacha teatrga rahbarlik qildi.
[[Ikkinchi jahon urushi]] davrida [[teatr]] sanʼatkorlari oʻzlarining [[Vatan]] oldidagi burchlarini chuqur his etib, [[front]]da boʻlib, [[soldat]]larga madaniy xizmat koʻrsatdilar. [[Oʻrinboy Rahmonov]], Tojixon Hasanova, E.Boʻtayeva, M.Otaboyevlar jangchilarni mardlikka, qaxramonlikka undadilar. Shu yillarda [[Oʻrinboy Rahmonov]] tomonidan [[Komil Yashin]]ning „Boʻron“, „Oʻlim bosqinchilarga!“, [[Sobir Abdulla]]ning „Qurbon Umarov“, [[Uygʻun]]ning „Hayot qoʻshigʻi“, Bil-Belotserkovskiyning „Chegarachilar“, Korneychukning „Front“ [[asar]]larini [[sahna]]ga qoʻyib, [[teatr]] [[jamoa]]si mehnatkashlarni harbiy [[vatanparvar]]lik ruhida tarbiyalashga munosib [[hissa]] qoʻshdilar.
[[Ijod]]iy [[jamoa]]ning kamolotga erishuvida teatrning badiiy rahbari [[Oʻrinboy Rahmonov]] tomonidan [[Hamza]]ning „Boy ila xizmatchi“, „Maysaraning ishi“, K.Trenyovning „Lyubov Yarovaya“, [[Friedrich Schiller|Shillerning]] „Makr va muhabbat“, [[Sobir Abdulla]]ning „[[Tohir va Zuhra]]“, [[Oʻrdubodiy Muhammad Said|Oʻrdubodiyning]] „Besh soʻmlik kelin“, Hurshidning „[[Farhod va shirin|Farhod va Shirin]]“, [[Komil Yashin]]ning „Gulsara“, [[Uygʻun]]ning „Navbahor“, „Oltinkoʻl“ [[asar]]larini sahnalashtirilishi alohida bosqich boʻldi.
[[Teatr]]da shuningdek [[Chingiz Aytmatov|Ch.Aytmatov]]ning „Momo yer“, K.[[Yashin]]ning va M.Muhamedovning „Dilorom“, [[William Shakespeare|V.Shekspir]]ning „Otello“ [[asar]]lari sahnalashtirildi. [[Bobur nomli Oʻsh oʻzbek akademik musiqali-drama teatri|Teatr]] ellikinchi-olmishinchi yillarga kelib mustamlaka va qaram mamlakatlarda milliy [[ozodlik]] harakatining avj olishi, mazlum [[xalq]]larning [[ozodlik]], [[demokratiya]] uchun [[kurash]]i mavzuiga, aniqrogʻi xorijiy [[Sharq]] [[yozuvchi]]larning shu mavzudagi [[asar]]lariga murojaat etdi. [[Yozuvchi]] Sohib Jamolning „Guli siyoh“, „Afsonaviy shaxs“ [[asar]]lari asosida ishlangan [[musiqa]]li [[drama]]ni tomoshabinlar mamnuniyat bilan kutib oldilar.
[[Ijod]]iy [[jamoa]] kamolot pillapoyalaridan dadil koʻtarilib borib, [[jahon]] va [[rus]] [[adabiyot]]i klassiklarining [[asar]]lariga murojaat qila boshladi. Birdaniga uchta klassik [[asar]]: [[Gogol Nikolay Vasilyevich|N.Gogolning]] „Revizor“ va „Uylanish“, [[Gotssi Karlo|Karlo Gotssining]] „Malika Turandot“ [[sahna]]ga qoʻyildi va [[teatr]]ning yetakchi [[aktyor]]i [[Joʻraxon Rahmonov]] ularda [[bosh]] [[rol]]larni ijro etdi. Keyingi yillarda [[Rashidov Sharof Rashidovich|Sh.Rashidovning]] „Qudratli toʻlqin“, K.Trenyovning „Lyubov Yarovaya“, „Qizil galstuk“, [[Fridrix Shiller|F.Shillerning]] „Makr va Muhabbat“, [[Goldoni Karlo|K.Goldonining]] „Ikki xoʻjayinning bir quli“, [[Ostrovskiy Aleksandr Nikolayevich|A.Ostrovskiyning]] „Momaqaldiroq“, [[Boytemirov Nasirdin|N.Boytemirovning]] „Urqiya“, „Toʻy oldidan toʻpolon“, „Sevgi, jaz va shayton“ [[asar]]lari [[sahna]]da muvaffaqiyatli qoʻyildi. Teatrning
[[Teatr]] [[jamoa]]si [[1974]] yili qardosh [[Oʻzbekiston]] [[poytaxt]]i [[Toshkent]]da [[gastrol]]da boʻldi. [[Bobur nomli Oʻsh oʻzbek akademik musiqali-drama teatri|Teatr jamoasi]] ilgari bir necha marta [[Oʻzbekiston]] [[poytaxt]]ida [[gastrol]]da boʻlsa-da, bu safargisi [[dastur]] koʻlami jihatidan birinchi katta [[gastrol]] edi. [[Toshkent]]lik [[sahna]] muxlislariga toʻrt [[spektakl]] — [[Sharof Rashidov]]ning „Qudratli toʻlqin“ [[musiqa]]li [[drama]]si, [[Mahmudov Joʻra (sanʼat arbobi)|Joʻra Mahmudovning]] „Sohibjamol“ lirik [[fojia]]si, Qosimali Jontoʻshevning „Moʻylovli qiz“ [[musiqa]]li [[komediya]]si va Umarjon Ismoilovning „[[Rustam]]“ [[musiqa]]li [[drama]]si hamda katta [[konsert]] [[dastur]]i namoyish etildi. Tomoshabinlar har bir [[spektakl]] va [[konsert]]ni mamnuniyat bilan kutib oldilar. Safar davomida [[teatr]] [[jamoa]]si [[sanʼat]]ni targʻib qilishda muxim [[rol]] oʻynagan [[gastrol]]larni [[Oʻzbekiston]]da muvaffaqiyatli oʻtkazganligi uchun [[Oʻzbekiston]] SSR Oliy Kengashi rayosatining faxriy yorligʻi bilan mukofotlandi. Hamma oʻynagan bosh [[rol]]lari yuksak baholanib, teatrning yetakchi [[aktyor]]i [[Joʻraxon Rahmonov]]ga [[Oʻzbekiston]] SSR Oliy Kengashi rayosatining 5 iyul [[1974]] yildagi 164 sonli [[qaror]]iga asosan „[[Oʻzbekiston]]da xizmat koʻrsatgan artist“ faxriy unvoni bilan taqdirlandi. Ushbu faxriy unvonni qirgʻizistonlik faqat ikkita [[artist]]gina olgan.
Qator 53 ⟶ 59:
Teatr qoshida uchta havaskorlar studiyasi ishlab turibdi. Bu studiyalarning asosiy vazifasi [[raqs]]ga, [[ashula]] aytishga, soz chalishga ixlosmand, qobiliyatli yoshlarni tanlab, ulardagi isteʼdodni tarbiyalash, shu yoʻl bilan teatr uchun munosib oʻrinbosarlar yetkazishdan iborat.
[[Oʻsh shahri]]da tugʻilgan, [[Toshkent viloyati]] [[Yangiyoʻl tumani]] ijroiya qoʻmitasi raisi oʻrinbosari [[Azizullo Izzatullayev|Azizullo Sultonovich Izzatullayev]] Oʻzbekiston SSR Kompartiya Markaziy Qoʻmitasining birinchi kotibi [[Sharof Rashidov]]dan oʻzining bobosi [[Rahmonberdi Madazimov]] va togʻalari [[Oʻrinboy Rahmonov|Oʻrinboy]] va [[Joʻraxon Rahmonov]]lar tashkil etib, ishlab ijod qilgan Kirov nomidagi [[Oʻsh]] oʻzbek drama teatrining yangi binosini qurilishiga va jihozlash uchun mablagʻ ajratishga amaliy yordam berishini soʻragan<ref>[https://www.centrasia.org/person2.php?st=1386111217 Personi Tsentraziya]</ref>. [[1979]] yilda, teatr yangi binoga koʻchib oʻtdi.
70 — 80 yillarda teatr [[SSSR]] teatr va koʻngilochar muassasalari umumittifoq tanlovida uch marta ikkinchi va uchinchi oʻrinlarni, [[SSSR]] [[madaniyat]] vazirligi, [[Oʻzbekiston]] va [[Qirgʻiziston]] Oliy Kengashlari faxriy [[yorliq]]lari bilan taqdirlandi. [[1980]] yili teatrning 50 yillik [[yubiley]]i boʻlib oʻtdi. [[1984]] yil 13-20 oktyabrida teatr jamoasi [[Leningrad]] shahriga safarga bordi. [[Gastrol]] davomida Leningradning Estrada teatri binosida „Nurxon“, „Qonli sarob“, „Oy
[[1990]] yili teatrning 60 yillik [[yubiley]]i nishonlandi. Respublikaning oliy rahbariyati va [[Oʻzbekiston]] madaniyati va sanʼati arboblari ishtirokida tantanalar boʻlib oʻtdi. Shu yili [[Bishkek]] shahrida oʻtgan xalqaro „[[Navroʻz]]“ [[festival]]ida teatr „[[Ravshan|Ravshan va Zulxumor]]“ musiqali dramasi bilan qatnashib, ikkinchi oʻrinni egalladi. Teatr sahnasida [[Abdulla Oripov]]ning „Jannatga yoʻl“ dramasi qoʻyildi. Asarga toshkentlik [[rejissyor]] Hamid Qahramonov rejissyorlik qildi. [[Oʻzbek milliy akademik drama teatri|Hamza nomli Toshkent milliy akademik teatri]] binosida boʻlib oʻtgan [[Markaziy Osiyo]] teatrlari [[festival]]ida „Jannatga yoʻl“ spektakli namoyish etildi va [[festival]] [[diplom]]iga sazovor boʻldi. [[1990]] yilning 2 va 3 fevral kunlari ijodiy jamoa [[Toshkent]]dagi [[Xalqlar doʻstligi saroyi]]da konsert berdi. 4200 tomoshabin sigʻadigan bu ulkan koshona shu kunlarda tomoshabinlar bilan toʻldi va ular oʻshlik sanʼatkorlarni gulduros qarsaklar bilan olqishladilar.
Qator 68 ⟶ 76:
Murza Gaparovning „Shoʻr makon“ asari bilan teatr [[Bishkek]]da oʻtgan [[Markaziy Osiyo]] teatrlari [[festival]]ida ishtirok etib, birinchi oʻrinni oldi.
Jalil Sodiqovning „[[Bobur]] haqida qoʻshiq“ musiqali dramasi bilan [[Fargʻona vodiysi]] teatrlarining „[[Andijon]] bahori“ [[festival]]i hamda [[Bishkek]]da namoyish etilib, sovrinli oʻrinni egalladi.
[[1999]] yilda teatr ijodiy jamoasi [[Uilyam Shekspir]] qalamiga mansub jahon klassikasi durdonasi „Makbet“ asarini sahnalashtirdi. Bungacha [[Markaziy Osiyo]] mintaqasida hech qaysi teatr bu asarni sahnalashtirmagan edi. „Makbet“ asarini [[Oʻzbekiston]]da xizmat koʻrsatgan sanʼat arbobi [[Karim Yoʻldoshev]] sahnalashtirishda rahbarlik qildi. [[1996]]-[[2012]] yillar davrida teatr ijodiy jamoasi: „[[Manas]] oʻgʻli Semetey“ (J. Sadikov), „[[Qurbonjon dodxoh|Qurmonjon Dodxo]]“ ([[Qosimbekov Toʻlagan|T. Qosimbekov]], [[:ky:Абдугани Абдугафуров|A. Abdugʻafurov]]), „Qamchibek“ (S. Jetimishev), „Jannatga yoʻl“ ([[Abdulla Oripov|A. Oripov]]), „[[Afandi]]ning besh xotini“ (I. Sadikov), „Shoʻr Makon“ (M. Gaparov), „[[Sohibqiron (doston)|Sohibqiron]]“ ([[1996]]), „[[Chingizxon]] olib ketgan sir“ ([[2002]]), „[[Mirzo Ulugʻbek]]“ ([[2004]]), „[[Bobur]] haqida qoʻshiq“ ([[Pirimqul Qodirov|P. Qodirov]] [[2005]]), „Malikaning koʻz yoshi“ ([[2006]]), „Oʻjar chollar“ (O. Hakimov), „Oʻlik-shumtaka“ (X. Xursandov) — kabi asarlarni sahnalashtirgan va bu teatr [[repertuar]]i asosini tashkil etgan asarlarni toʻliq roʻyxati emas.
[[2002]] yilda ajoyib yozuvchi [[Chingiz Aytmatov]]ning tavsiyasi bilan teatrda [[Qozogʻiston]] [[dramaturg]]i Muxtor Shaxanovning „[[Chingizxon]] bilan ketgan sir“ asari sahnalashtirildi. Bu asarni sahnaga [[rejissyor]] [[Karim Yoʻldoshev]] qoʻydi. Bu asarni ijodiy jamoa [[Qozogʻiston]]ning [[Chimkent viloyati]] [[Turkiston]] va [[Sayram]] tumanlarida boʻlib oʻtgan [[gastrol]]larda qoʻydi. Shuningdek, teatr ijodiy jamoasi oʻsha kunlarda qozoq yozuvchisi M. Shahanovning 60 yilligini nishonlash tadbirlarida ishtirok etdi.
[[2002]] yil iyun oyida „Teatr sanʼati orqali oʻzaro hamkorlik koʻpriklari“ nomli xalqaro teatr [[festival]]i [[Oʻsh shahri]]da oʻtkazildi. Festivalda [[Fargʻona teatri|Fargʻona viloyati oʻzbek va rus teatri]], [[Namangan teatri|Namangan viloyati teatri]], Sterlitamak drama teatri, [[Oloy (tuman)|Oloy tumani]] teatri, [[Jalolobod viloyati]] teatri, [[Xoʻjand]] viloyati drama teatri, [[Qozogʻiston]]ning [[Jetisay]] teatri, Oʻsh qirgʻiz drama teatri ishtirok etishdi. Oʻsh oʻzbek teatri [[festival]]da ikkinchi oʻrinni qoʻlga kiritdi. Bir necha [[aktyor]]lar [[diplom]] bilan taqdirlandi. [[2003]] yilda taniqli [[shoir]] va [[yozuvchi]] [[Abdulhamid Choʻlpon]] 100 yilligi munosabati bilan [[Oʻzbekiston]] xalq shoiri [[Toʻlan Nizom]] asari asosida „Choʻlpon“ dramasi qoʻyildi.
Qator 88 ⟶ 97:
[[Markaziy Osiyo]] teatrlari orasida, teatr birinchi marta spektakllarni ikki tilda sahnalashtirishni amalga oshirishni yoʻlga qoʻydi. Misol uchun, [[1974]] yilda [[SSSR]] xalq artisti Darqul Quyukova teatr sahnasida rolni qirgʻiz tilida oʻynadi. Bu [[Chingiz Aytmatov]]ning „Ona dalasi“ asari edi.
[[2010]] yil aprel oyi oxirida [[Chingiz Aytmatov]]ning „Qiyomat“ asari sahnalashtirildi. Sanʼatkorlarning mahoratini mutaxassislar va tomoshabinlar yuqori baholashdi. [[2010]] yilning may oyida dramaturg S. Rayevning „Malikaning koʻz yoshi“ asarini sahnalashtirgan edi. [[2010]] yil oxirlarida jamoa [[Oʻzbekiston]] [[dramaturg]]i Nasrullo Qobulning „Fitna“ asarini tayyorladi. Keyinchalik teatr ijodiy jamoasi oldin qoʻyilgan asarlar ustida ishladi — „[[Makka]]ga olis yoʻl“, „Malikaning koʻz yoshi“, „[[Layli va Majnun]]“, „Bu chollar yomon chollar“.
[[2012]] yilda toʻrtta yangi asar sahnalashtirildi: Inom Tursunovning „Ilonlar malikasi“, B. Jakiyevning „Qalbga ozor yetmasin“, dramaturg [[:ky:Абдугани Абдугафуров|A. Abdugʻafurovning]] „Aql va Ochkoʻzlik“, „Yolgʻon imperiyasiga sayohat“. [[2012]] yil fevral oyida teatr ijodiy jamoasi tomonidan [[Sharq]]ning buyuk shoirlari va davlat arboblari [[Alisher Navoiy]]ga va Zahiriddin Muhammad [[Bobur]]ga bagʻishlangan „Nazm va navo“ nomli anjuman va konsert dasturi tayyorlandi. Unda [[Oʻsh shahri]]ning ziyolilari, oliygoh va [[maktab]]lar oʻqituvchilari, [[Oʻzbekiston]]ning [[Andijon]] va [[Fargʻona]] shaharlaridan kelgan taniqli madaniyat arboblari ishtirok etishdi. Bundan tashqari, teatr ijodkorlari kuchi bilan Sharq mumtoz musiqasiga asoslangan „[[Shoshmaqom]]“ katta konsert dasturi tayyorlandi.
Ijodiy jamoa [[Turkiya]]ning [[Istanbul shahri]]da xalq [[musiqa]] [[festival]]ida ishtirok etdi va u yerda sovrinli oʻrinni qoʻlga kiritdi. Ijodiy jamoaning [[Qirgʻiziston]]ning janubiy viloyatlari boʻylab oʻtgan [[gastrol]]lari muvaffaqiyatli oʻtkazildi. [[Jalolobod shahri]]da oʻtgan bolalar spektakllari [[respublika]] [[festival]]i teatrga katta mashhurlik olib keldi.
[[2012]] yil 28-31 may kunlari [[Bishkek]] shahrida boʻlib oʻtgan [[Markaziy Osiyo]] koʻcha teatrlari uchinchi xalqaro [[festival]]ida 14 ta yosh isteʼdodli [[Xonanda ovozi|xonanda]] oʻzining [[sanʼat]]ini namoyish qilishdi va sovrinli oʻrinlarni qoʻlga kiritishdi.
[[2014]] yili teatr guruhi [[Janubiy Koreya]]da oʻtkazilgan sanʼat va madaniyat arboblari „Ekspo-Aziya“ tadbirida qatnashib keldi.
Bu davr mobaynida teatrda koʻplab iqtidorli [[aktyor]]lar, [[rejissyor]]lar, xoreograflar yetishib chiqishdi: 11 ta xalq,
Teatr bir necha marta [[Bishkek]], [[Toshkent]], [[Andijon]], [[Olmaota]], [[Sankt-Peterburg]], [[Turkiya]] shaharlarida oʻtkazilgan xalqaro teatr [[festival]]lari gʻolibi boʻldi. Hozirgi vaqtda teatrda
Jamoa tashkil boʻlgandan buyon 600 tadan oshiq asarni sahnalashtirdi, rus, oʻzbek, tojik, qirgʻiz va jahon klassikasining eng mashhur asarlariga va shuningdek zamonaviy jahon xalqlari [[dramaturg]]iyasiga murojaat etdi.
Qator 104 ⟶ 113:
10-[[16 fevral]] [[2017]] yili teatr jamoasining Oʻzbekistonning [[Andijon]], [[Namangan]] va [[Fargʻona viloyati|Fargʻona viloyatlariga]] ijodiy gastrollari boʻlib oʻtdi. [[Fargʻona shahri]]da boʻlib oʻtgan yakunlovchi tadbirda [[Oʻzbekiston Respublikasi]] Bosh vaziri oʻrinbosari [[Adham Ikromov|A. Ikromov]] va [[Qirgʻiziston Respublikasi]] Bosh vaziri oʻrinbosari J. Razakov qatnashdilar<ref>[http://uza.uz/ru/culture/demonstratsiya-druzhby-i-sotrudnichestva-16-02-2017 <small>Demonstratsiya drujbi i sotrudnichestva</small>]</ref><ref> [http://uza.uz/ru/culture/kollektiv-oshskogo-teatra-v-andizhane-14-02-2017<small>Kollektiv Oshskogo teatra — v Andijane</small>]</ref>. [[Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi|Oʻzbekiston Respublikasi hukumati]] moliyaviy yordamida teatrda [[Pirimqul Qodirov]]ning „[[Yulduzli tunlar]]“ asari asosida „Bobur tugʻyoni“ spektaklini sahnalashtirildi<ref>[https://ru.sputnik.kg/culture/20170120/1031370028/vice-premer-uzbekistana-poobeshchal-50-tys-starejshemu-teatru-kr.html <small>Direktor oshskogo teatra: vitse-premer Uzbekistana poobeщal nam $50 tis.</small>]</ref>.
Teatrda ingliz rejissyori Yuldosh Joʻraboyev (asli Qirgʻizistonlik) jahon klassikasi Uilyam [[Shekspir]]ning „Richard
2018
Teatr ijodiy jamoasi ijodiy safarlar bilan [[Namangan]] shahriga (2018 yil may) va 2018 yilning iyun oyi oxirida [[Toshkent]] shahrida borib keldi. „Umid yulduzi“ spektakli [[Oʻzbek milliy akademik drama teatri]]ning sahnasida namoyish etildi. Teatrda Tojiboy Isroilovning „Osmonning bagʻri keng“ spektakli sahnalashtirildi.
2018 yil 19-21 sentyabr kunlari [[Toshkent]]dagi [[O'zbek milliy akademik drama teatri]]ning ijodiy uchrashuvlari va gastrollari boʻlib oʻtdi. Oʻsh teatri sahnasida ular [[Oʻzbekiston xalq artisti]] [[Dilbar Ikromova]], Oʻzbekistonda xizmat koʻrsatgan artistlar Fathulla Masyudov, Madina Muxtorova, Muyassar Berdikulovalar ishtirokida „Qora olma“ spektaklini sahnalashtirishdi<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=_fKoi6RL138 <small>Toshkentlik va oʻshlik sanʼatkorlar Bobur teatrida uchrashdi</small>]</ref>.
2020 yilda teatrda uchta spektakl namoyish etiladi: [[:ru:Раев, Султан Акимович|Sultan Rayevning]] „Toj“, „Laylaklarning yigʻisi“, Muqaddas Mamadaliyevaning „Kir yuvuvchi kampirning oldiga keldi“.
[[2020]] yili teatr 100 yillik [[yubiley]]ini nishonlaydi<ref>[http://www.nlkg.kg/ru/projects/little-kirghizstan/teatru-babura-skoro-100-let <small>Teatru Babura skoro 100 let</small>]</ref>.
Qator 120 ⟶ 131:
* [[1977]] yilning birinchi yarim yillik yakunlari boʻyicha Butunittifoq sotsialistik musobaqasida [[Ittifoq]] [[teatr]]lari ichida ikkinchi oʻrinni egalladi. [[Teatr]] [[SSSR]] [[madaniyat]] [[vazir]]ligi va [[madaniyat]] xodimlari [[kasaba uyushmalari]] MQ [[diplom]] va faxriy [[yorliq]] bilan taqdirlandi.
* [[1978]] yili [[SSSR]] xalqlari dramaturgiyasi va teatr sanʼati ikkinchi Butunittifoq [[festival]]ining yakunlari boʻyicha teatr [[SSSR]] [[madaniyat]] vazirligi, [[SSSR]] yozuvchilar uyushmasi, madaniyat xodimlari kasaba uyushmasi Markaziy Qoʻmitasining [[diplom]]i bilan taqdirlandi.
* [[1979]] yili [[театр]] Butunittifoq sotsialistik musobaqasida [[Ittifoq]] [[teatr]]lari ichida birinchi oʻrinni egalladi. [[Театр]] [[SSSR]] [[madaniyat]] vazirligi va madaniyat xodimlari kasaba uyushmasi Markaziy Qoʻmitasining faxriy [[yorliq|yorligi]]
* [[1990]] yili [[Bishkek]] shahrida oʻtgan xalqaro „[[Navroʻz]]“ [[festival]]ida teatr ikkinchi oʻrinni egalladi.
* [[1990]] yili [[Toshkent]] shahrida [[Markaziy Osiyo]] teatrlari [[festival]]i [[diplom]]iga sazovor boʻldi.
* [[1995]] yili jamoa [[Samarqand]]da „[[Sharq taronalari]]“ xalqaro [[festival]]ida sovrinli oʻrinlarni qoʻlga kiritdi.
Qator 138 ⟶ 149:
* 27 mart [[2014]] yil Temur Zulfiqorovning „[[Munojot]]“ spektakli — „Original jonli yechim uchun“ nominatsiyasida, teatr [[Qirgʻiziston]] madaniyat, axborot va turizm vazirligining va teatr arboblari uyushmasining „Erguu“ (Ilhom) sahna sanʼati Milliy teatr sovrini bilan taqdirlandi<ref>[http://arch.24.kg/culture/175386-v-bishkeke-nazvany-imena-pobeditelej-nacionalnoj.html <small>V Bishkeke nazvani imena pobediteley natsionalnoy teatralnoy premii „Erguu“</small>]</ref>.
* 27 mart [[2015]] yil [[Goldoni Karlo|K.Goldoni]]ning „Ikki xoʻjayinga bir qul“ spektakli — anʼanalarni mustahkamlagani uchun, teatr [[Qirgʻiziston]] madaniyat, axborot va turizm vazirligining, teatr arboblari uyushmasining va „Aytish“ jamoat jamgʻarmasining „Erguu“ (Ilhom) sahna sanʼati Milliy teatr sovrini bilan taqdirlandi<ref>[http://minculture.gov.kg/madaniyt/62-teatr-knnd-myktylar-anyktaldy.html#sel=15:13,15:12 <small>V den teatra opredeleni luchshie</small>]</ref>.
* 15 iyun [[2017]] yil Jalil Sodiqovning „Sahovatli Manas“ nomli spektaklini tayyorlagani uchun teatr [[Bishkek]] shahrida oʻtkazilgan yozuvchi Jalil Sodiqovning 85 yillik yubileyiga bagʻishlangan 9-Respublika teatr festivali Gran-prisi gʻolibi boʻldi<ref>[http://kabar.kg/news/v-bishkeke-proidet-teatral-nyi-festival-posviashchennyi-85-letiiu-narodnogo-pisatelia-zhalila-sadykova/ <small>Teatralniy festival, posvyaщenniy 85-letiyu pisatelya Jalila Sadikova</small>]</ref>
* 19 noyabr [[2017]] yil [[Shekspir|Uilyam Shekspirning]] „Richard
== Teatr artistlarining xotirasi ==
Qator 146 ⟶ 157:
* [[:ru:Зайнобиддинов, Журахон|Joʻraxon Zaynobiddinov]] sharafiga [[Oʻsh shahri]]ning markaziy koʻchalaridan biri nomiga qoʻyildi, lekin [[2013 yil]]i u koʻchaning nomi boshqa shaxs nomiga qoʻyildi<ref>[http://archive.ph/xcJYx Ulitsa Zaynabidinova pereimenovana]</ref>.
* Qirgʻiziston xalq artistlari Roziyaxon Moʻminova, Nematjon Nematov va Laylixon Moidovalar sharafiga [[Oʻsh shahri]]dagi koʻchalarga nomlari qoʻyildi.
* [[1977]] yili respublikada xizmat koʻrsatgan artist [[Joʻraxon Rahmonov]] vafot etgandan soʻng, [[Oʻsh shahri|Oʻsh shahar]] ijroiya qoʻmitasi va [[Oʻsh viloyati]] madaniyat boshqarmasi rahbarlari uning sharafiga [[Oʻsh shahri]]dagi Alebastrova koʻchasini nomlash xaqida tashabbus koʻtarishgan<ref>[http://yntymak.kg/ru/v-istoricheskom-tsentre-osha-poyavyatsya-etnoulitsa/ V istoricheskom sentre Osha poyavitsya turisticheskiy kvartal]</ref><ref>[http://incredibleosh.kg/?p=55 V Oshe poyavitsya kvartal remeslennikov]</ref><ref>[http://www.nlkg.kg/ru/projects/little-kirghizstan/est-ideya_-ili-kak-vossozdat-v-oshe-starinnyj-kvartal <small>Yest ideya, ili Kak vossozdat v Oshe starinniy kvartal</small>]</ref>.
== Teatr asoschilari ==
Qator 252 ⟶ 263:
# [[Rahmonberdi Madazimov]] ([[1914]]-[[1932]]-yillar)
# Bolta Mahmudov 1941-yilgacha
# [[Oʻrinboy Rahmonov]] ([[
# Gʻulomjon Isroilov
# Faina Anatolyevna Litvinskaya (1957-1967)
Qator 269 ⟶ 280:
# [[Rahmonberdi Madazimov]] ([[1914]]-[[1932]] yillar)
# Bolta Mahmudov [[1941]] yilgacha
# [[Oʻrinboy Rahmonov]] ([[
# Ziyoydin Kamolov ([[2016]]-[[2018]] yillar)
# Ravshan Tursunov [[2018]] yildan
Qator 834 ⟶ 845:
|-
| [[2018]] || Duraki || Jinnilar || Eron xalq ertagi
|-
| 2019 || [[Король Лир]] || Qirol Lir || [[Uilyam Shekspir]]
|-
| 2020 || Korona || Toj || [[:ru:Раев, Султан Акимович|Sultan Rayev]]
|-
| 2020 || K staruxe prishla prachka || Kir yuvuvchi kampirning oldiga keldi || Mukaddas Mamadalieva
|-
| 2020 || Krik aistov || Laylaklarning yigʻisi || [[:ru:Раев, Султан Акимович|Sultan Rayev]]
|-
|}
Qator 839 ⟶ 858:
Teatr tuzilgandan beri 600 dan ziyod asarlar sahnalashtirilgan
* [[1919]] yil-[[Mahmudxoʻja Behbudiy|M. Behbudiy]] „Padarkush“, [[Mannon Uygʻur]] „Turkistonlik tabib“.
* [[1920]] yil-[[Hamza Hakimzoda Niyoziy|Hamza]] „Zaharli hayot“.
* [[1921]] yil-[[Gʻulom Zafariy]] „Yetim“.
Qator 846 ⟶ 865:
* [[1924]] yil-Mahmud Rahmon „Janubdan raport“.
* [[1925]] yil-[[Komil Yashin]], Muzaffar Muhamedov „Gulsara“.
* [[1926]] yil-[[Komil Yashin|K. Yashin]] „Ikki kommunist“.
* [[1927]] yil-[[Komil Yashin|K. Yashin]] „Oʻrtoqlar“.
* [[1928]] yil-[[Komil Yashin|K. Yashin]] „Ichkarida“.
* [[1929]] yil-[[Gʻulom Zafariy]] „Halima“, [[Komil Yashin|K. Yashin]] „Aji-aji“.
* [[1930]] yil-Umarjon Ismoilov „Paxta shumgʻiyalari“.
* [[1931]] yil-[[Nikolay Gogol]] „Uylanish“.
Qator 858 ⟶ 877:
* [[1936]] yil-[[:ky:Жусуп Турусбеков|J. Turusbekov]] „Oʻlim oʻrniga“, [[:ru:Тренёв, Константин Андреевич|K. Trenyov]] [[:ru:Любовь Яровая (спектакль, 1951)|"Lyubov Yarovaya"]], Tojizoda „Komsomol vzvodi“.
* [[1937]] yil-[[Friedrich Schiller]] „Makr va muhabbat“, [[Xurshid|Sh. Xurshid]] „[[Farhod va Shirin]]“.
* [[1938]] yil-[[Goldoni Karlo|K. Goldoni]] „Ikki xoʻjayinga bir qul“, [[Sobir Abdulla]] „[[Oʻzbekiston]] qilichi“
* [[1939]] yil-[[:ru:Билль-Белоцерковский, Владимир Наумович|Bill-Belotserkovskiy]] „Chegarachilar“, [[Hamza Hakimzoda Niyoziy|Hamza]] „Boy ila xizmatchi“, [[Sobir Abdulla]] „[[Tohir va Zuhra]]“.
* [[1940]] yil-[[Hamza Hakimzoda Niyoziy|Hamza]] „Xolisxon“, [[Komil Yashin|K. Yashin]] „Boʻron“.
* [[1941]] yil-[[Komil Yashin|K. Yashin]] va [http://people.ziyonet.uz/ru/person/view/muhamedov_muzaffar_ M. Muhamedov] „Gulsara“, [[Xurshid]] „[[Layli va Majnun]]“, [[Sobir Abdulla]] „Qurbon Umarov“.
* [[1942]] yil-[[Komil Yashin|K. Yashin]] „Oʻlim bosqinchilarga!“, [[Hamza Hakimzoda Niyoziy|Hamza]] „Maysaraning ishi“, [[Aleksandr Korneychuk]] [[:ru:Фронт (пьеса)|"Front"]].
* [[1943]] yil-[[Sobir Abdulla]] „Davron ota“, Umarjon Ismoilov „Zafar“.
* [[1944]] yil-[[Komil Yashin|K. Yashin]] „Nurxon“, [[Oʻrdubodiy Muhammad Said|Oʻrdubodiy]] „Besh soʻmlik kelin“.
* [[1945]] yil-[[Uygʻun]] „Hayot qoʻshigʻi“.
* [[1946]] yil-Muxtorov „Ayol nomusi“.
Qator 890 ⟶ 909:
* [[1968]] yil-[[Abdulla Qodiriy]] „Mehrobdan chayon“, Anatoliy Safronov „Pazanda kuyovga chiqdi“, Mirzabek Toʻyboyev „Yangi kelin“, Bekniyozov, Ismoilov „Ikki oʻt orasida“, [[:ky:Абдугани Абдугафуров|Abdugʻani Abdugʻafurov]] „Pushaymon“.
* [[1969]] yil-[[Nikolay Gogol]] „Uylanish“, [[Hamid Gʻulom]] „Ajab savdolar“, [[Sharof Rashidov]] „Qudratli toʻlqin“, [[Mirzakalon Ismoiliy]] „Fargʻonada tong otguncha“.
* [[1970]] yil-Toktobolot Abdumomunov „Yiqilgan toyganga kular“, [[Oʻrdubodiy Muhammad Said|Oʻrdubodiy]] „Besh soʻmlik kelin“, [[Shuhrat]] „Arzon kuyov“, D. Psafas „Yolgʻonchi darkor“.
* [[1971]] yil-Ilovayskiy „Chanduning sarguzashtlari“, [[Reşat Nuri Güntekin|Guntekin]] „Hiylai sharʼiy“, Umarjon Ismoilov „Rustam“, Suorun Omollon „Tong oldidan“.
* [[1972]] yil-Muxtorov „Shayton avlod“, Toktobolot Abdumomunov „Otabekning qizi“, [[:ky:Абдугани Абдугафуров|A. Abdugʻafurov]] „Baloyi nafs“. * [[1973]] yil-Abduqaxxor Mannonov „Hayotning boshlanishi“, [[Ostrovskiy Aleksandr Nikolayevich|Aleksandr Ostrovskiy]] „Momaqaldiroq“, [[Hamid Gʻulom]] „Toshbolta oshiq“, Saidmurodov „Togʻ goʻzali“.
* [[1974]] yil-[[:ky:Абдугани Абдугафуров|A. Abdugʻafurov]] „Kuydirmagan kundosh“, [[Mahmudov Joʻra (sanʼat arbobi)|Joʻra Mahmudov]] „Sohibjamol“, A.Tokombayev „Ashirboy“, [[Rixsiboy Orifjonov]] „Jazosiz jinoyat“, [[Said Ahmad]] „Kelinlar qoʻzgʻoloni“.
* [[1975]] yil-Tursun Sobirov „Orzigul“, [[Nikolay Gogol]] „Revizor“, Umaroxunov „Uzoqdagi odam“, Xutayev „Koʻngli yosh qariyalar“, Ismoil Akram „Adolat“.
* [[1976]] yil-Mehribon Nazarov „Doʻstim qoʻli“, T. Abdumomunov „Hech kimga aytma“, Boboxonov „Masxaraboz Ali“, Axmedov „Sirli sandiq“.
* [[1977]] yil-Papayan „Toʻy oldidan toʻpolon“, [[Nasirdin Boytemirov]] „Urquya“, [[:ky:Абдугани Абдугафуров|A. Abdugʻafurov]] „Otalar merosi“, Aali Tokombayev „Armonli jonivor“.
* [[1978]] yil-Sohib Jamol „Afsonaviy shaxs“, Mehmon Baxtiy „Qaroqchi bilan kulol“, [[Zulfiya]] „[[Semurgʻ]]“, Arbuzov „Muqaddas shahar“, [[Zinnat Fatxullin]] „Vatan ishqi“.
* [[1979]] yil-Mirzabek Toʻyboyev „Qari boʻydoq“, [[Sobir Abdulla]] „Gul va Navroʻz“, [[Maksim Gorkiy]] „Vassa Jeleznova“, Taxmasib „Bahor“, [[Said Ahmad]] „[[Kelinlar qoʻzgʻoloni]]“.
Qator 939 ⟶ 957:
* [[2017]] yil-[[Pirimqul Qodirov]] [[Yulduzli tunlar|"Bobur tugʻyoni"]], Rahimjon Oʻtorboyev „Koʻzgu siri“, U. [[Shekspir]] „Richard III“<ref>[https://www.turmush.kg/ru/news:1398872/?from=ru_turmush&place=newstoplast <small>V Oshskom teatre ko Dnyu nezavisimosti KR britanskiy rejissyor Yu. Jurabaev postavit spektakl U. Shekspira „Richard tretiy“</small>]</ref>, „[[Zumrad va Qimmat]]“.
* [[2018]] yil — [[Chingiz Aytmatov]] „Umid yulduzi“ („Sohil boʻylab chopayotgan olapar“), Sirojiddin Saloxiddinov „Osmonning bagʻri keng“, [[Eron]] xalq ertagi „Jinnilar“.
* [[2019]] yil — [[Uilyam Shekspir]] „Qirol Lir“
* [[2020]] yil — [[:ru:Раев, Султан Акимович|Sultan Rayev]] „Toj“, „Laylaklarning yigʻisi“, Mukaddas Mamadaliyeva „Kir yuvuvchi kampirning oldiga keldi“.
Bundan tashqari, [[teatr]] [[sahna]]sida koʻplab [[konsert]] [[dastur]]lari qoyilgan<ref>[http://mincult.tatarstan.ru/rus/index.htm/news/956884.htm V kinoteatre „Mir“ proshli Dni kirgizskogo kino]</ref>.
== Adabiyotlar ==
Qator 990 ⟶ 1 010:
== Havolalar ==
* [http://archive.li/abCDX Spektakl „Barsbek“ budet predstavlyat Kirgizstan na mejdunarodnom festivale v Tursii]
* [http://archive.li/nTnwH <small>Aktyorskaya dinastiya</small>]
* [https://archive.li/ZiH72 <small>Oni stoyali u istokov</small>]
* [http://www.
* [https://web.archive.org/web/20180807012411/http://rus.kg/news_rus/interesno_rus/50898-k-100-letiyu-stareyshego-teatra-kyrgyzstana.html <small>K 100 letiyu stareyshego teatra Kirgizstana</small>]
* [http://
* [https://daryo.uz/k/2018/03/30/markaziy-osiyodagi-eng-keksa-professional-teatr-100-yoshga-toldi/ <small>Markaziy Osiyodagi eng keksa professional teatr 100 yoshga toʻldi</small>]
* [http://www.ozodlik.org/content/article/26717554.html <small>Ўsh ўzbek Academician Teatri 95 yilligini nishonladi</small>]▼
* [https://24.kg/obschestvo/60162_segodnya_vbishkeke_informatsionnaya_karta/ Lyudi, kotorie menyali mir]
* [https://24.kg/obschestvo/77551_segodnya_vbishkeke_informatsionnaya_karta/ <small>Lyudi, kotorie menyali mir</small>]
* [https://24.kg/obschestvo/110546_segodnya_vbishkeke_informatsionnaya_karta/ <small>Lyudi, kotorie menyali mir</small>]
* [https://archive.li/WeRG8 Biografii izvestnix lyudey]
* [http://www.alliance-press.kg/uz/news/view/35 <small>Opened a 97-season theater</small>]▼
* [http://archive.li/phlFh <small>Ukaz Prezidenta Kirgizstana № 354 ot 14.10.2004 goda</small>]
* [http://archive.li/BtIRI <small>Osh stareyshiy teatr respubliki otmetil svoyo 95-letie</small>]
* [https://web.archive.org/web/20160425211706/http://www.24kg.org/kultura/2757/ <small>V Kirgizstane Oshskomu uzbekskomu teatru muzikalnoy drami 95 let</small>]
* [http://www.osh.turmush.kg/ru/news:93883 <small>Oshskiy akademicheskiy uzbekskiy muzikalno-dramaticheskiy teatr imeni Babura 29 noyabrya otmetit svoyo 95-letie</small>]
* [http://www.for.kg/news-298789-ru.html <small>V Oshskom teatre imeni Babura za 95-letniy period raboti postavleno okolo 600 spektakley</small>]
▲* [http://www.ozodlik.org/content/article/26717554.html <small>
* [https://web.archive.org/web/20180712190834/http://moodle.pharmi.uz/library/books/ensiklopediya/Oʻzbekiston%20Milliy%20Ensiklopediyasi%20-%20Oʻ%20harfi.pdf <small>Natsionalnaya ensiklopediya Uzbekistana</small>]
* [http://archive.li/mg0zi <small>Teatr Kirgizstana v 20-80 godax</small>]
* [https://ru.sputnik.kg/culture/20170120/1031370028/vice-premer-uzbekistana-poobeshchal-50-tys-starejshemu-teatru-kr.html <small>Direktor oshskogo teatra: vitse-premer Uzbekistana poobeщal nam $50 tis.</small>]
* [http://slovo.kg/?p=52879 „Barsbek“ pokajut na mejdunarodnom festivale]
* [http://www.ehoosha.com/?module=articles&action=view&id=1131 Iz istorii stareyshego teatra strani]
* [http://uza.uz/ru/culture/demonstratsiya-druzhby-i-sotrudnichestva-16-02-2017 <small>Demonstratsiya drujbi i sotrudnichestva</small>]
* [http://uza.uz/ru/culture/kollektiv-oshskogo-teatra-v-andizhane-14-02-2017<small>Kollektiv Oshskogo teatra — v Andijane</small>]
* [https://archive.li/Yxogx <small>Ofitsialniy sayt teatra</small>]
▲* [http://www.alliance-press.kg/uz/news/view/35 <small>
* [http://www.nlkg.kg/ru/society/grimasy-i-kaprizy-obezyany <small>Grimasi i kaprizi Obezyani</small>]
* [http://tyup.net/page/babur-atyndagy-osh-mamlekettik-akademik-oacutecopyzbek-muzykaluu-drama-teatry Babur atindagi Osh Mamlekettik Akademiyalik өzbek muzikaluu drama teatri]
* [http://www.bbc.com/uzbek/uzbekistan-40191001 „Jaydari kelin“ chegara osha tomosha koʻrsatdi]
* [https://centre1.com/kyrgyzstan/v-oshe-postavili-dushevnye-smyateniya-babura-s-pomoshhyu-uzbekistana/ <small>V Oshe postavili „Dushevnie smyateniya Babura“ s pomoщyu Uzbekistana</small>]
* [https://archive.li/9xKJc <small>Pred yubileyniy sezon teatra imeni Babura</small>]
* [https://archive.li/RaUDV <small>Teatr imeni Babura: 100 let na slujbe u multikulturalizma i polietnichnosti</small>]
* [http://www.nlkg.kg/ru/projects/little-kirghizstan/synovya-mully-i-pisarya-stoyali-u-istokov-pervogo-teatra-v-oshe <small>Sinovya mulli i pisarya stoyali u istokov pervogo teatra v Oshe</small>]
* [http://rus.ruhaniat.kg/?p=1404 <small>Sinovya mulli i pisarya sozdali perviy teatr v strane</small>]
* [http://incredibleosh.kg/?p=940 <small>Sinovya mulli i pisarya sozdali perviy teatr v Oshe</small>]
* [https://newspaperarchive.com/frunze-sovetnik-kyrgyzstan-aug-29-1972-p-4/ <small>Gazeta „Sovettik Kirgizstan“ № 203 29.08.1972 g. str.4</small>]
* [https://www.youtube.com/watch?v=264L-aepbFQ <small>Dokumentalniy film studiya „Kirgiztelefilm“ „Oshskiy gosudarstvenniy uzbekskiy muzikalno-dramaticheskiy teatr imeni Babura“</small>]
* [https://yug.kg/item/teatr-imeni-babura-g-osh/ Teatr imeni Babura]
* [http://oshshamy.kg/index.php/kg/component/k2/item/2989-kylym-karytkan-babur-teatry Kilim karitkan Babur teatri]
* [https://www.facebook.com/odiljon.dadajonov/posts/2375693446001652 „Moziygʻa qarab ish koʻrmogʻliq xayrliqdir“]
* [https://www.youtube.com/watch?v=FM0JXUMCmDM <small>Raxmonberdi Madazimov haqida /"Moziyga qarab ish koʻrmoqlik xayrlidir!" 1- qism</small>]
* [https://archive.ph/6ilPc Madazimov Raxmonberdi Madazimovich]
* [https://archive.ph/7FTdq <small>Oʻzbek Milliy akademik drama teatri Qirgʻiziston Respublikasiga tashrif buyuradi</small>]
* [https://www.youtube.com/watch?v=iDEHczRIbHo Izvestnie uzbeki iz Kirgizstana]
* [https://www.facebook.com/odiljon.dadajonov/posts/2331239363780394 „Moziygʻa qarab ish koʻrmogʻliq xayrlidir“]
* [http://www.zamonaviy.uz/yangiliklar/markaziy_osiyodagi_eng_keksa_professional_teatr_100_yoshga_to_ldi/2018-03-30-1949 Markaziy Osiyodagi eng keksa professional teatr 100 yoshga to‘ldi]
* [http://archive.md/yNDYP 1914 god]
* [https://www.facebook.com/odiljon.dadajonov/posts/2381326545438342 „Moziygʻa qarab ish koʻrmogʻliq xayrlidir“]
* [https://www.youtube.com/watch?v=w2m4NYRxYyI <small>Boltixoji Sultonov haqida /"Moziyga qarab ish koʻrmoqlik xayrlidir!" 2- qism</small>]
* [https://zen.yandex.ru/media/id/5e8af4a47dce0e10edfc9675/oshskii-gosudarstvennyi-akademicheskii-uzbekskii-muzykalnodramaticheskii-teatr-imeni-babura-stareishii-teatr-centralnoi-azii-5eaad61dd324612faa45e5db <small>Oshskiy Gosudarstvenniy Akademicheskiy uzbekskiy muzikalno-dramaticheskiy teatr imeni Babura — stareyshiy teatr Tsentralnoy Azii</small>]
<!--- Turkumlar --->
|