Janna dʼArk: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
Tahrir izohi yoʻq
Tahrir izohi yoʻq
Qator 1:
[[File:Stilke Hermann Anton - Joan of Arc's Death at the Stake.jpg|upright|thumb|]]
 
'''Janna d'Ark''' (Fransuzça:Jeanne d'Arc), '''Orlean qizi''', (taxminan 1412, Domremi qişoğiqişloği — 1431.30.5, Ruan) — Fransiyaning milliy qahramoni. Oddiy dehqon oilasida JJ tuğilgan, yoşligidan taqvodor bölib ösgan. Yuz yillik uruş (1337— 1453) davrida ingliz bosqinçilariga qarşi fransuz xalqining umumxalq kuraşiga rahbarlik qilib, uruşda tubdan buriliş yasalişiga sababçi bölgan. Orlean qamalini eşitgaç, u Vokuler şahriga kelib, qalʼa boşliğini özining zimmasiga Fransiyani inglizlardan xalos etiş vazifasi yuklatilganligiga işontira oldi. Erkakça kiyingan va qurollangan Janna katta qiyinçiliklar bilan valiaxd şahzoda Karl qabuliga kirib (1429 yil fevral) uni keskin harbiy harakatlarni boshlashga daʼvat eta olgan. Yoshgina qizaloqqa fransuz qoʻshiniga qoʻmondonlik qilish topshirilgach, J.d’A. ilohiy mujdalar yordamida birin-ketin ajoyib ğalabalarni qölga kirita boşlagan. J.d’A. kamaldagi Orleanni xalos qilgaç (1429 yil 8 may), unga Orlean qizi nomi berilgan. Pate yonidagi jangdagi ğalaba (1429 yil 18 iyun), Şampan grafligini ozod qilinishi uning obrösini yanada oşişiga sabab bölgan. Janna Reymsni ozod qilib valiaxd Karl VII ni Fransiya qiroli deb eʼlon qilgan va unga toj kiydirish marosimini ötkazgan (1429 yil 17 iyul). J.d’A.ning oddiy xalq va askarlar örtasida obroʻsi oshib ketishi qirol va saroy aristokratiyasiga yoqmagan. Uni harbiy harakatlarga rahbarlik qilishdan chetlatganlar. Kompyen ostonalarida boʻlgan jangda J.d’A. inglizlarga ittifoqchi bölgan burgundlar tomonidan asir olingan (1430 yil 24 may) va Burgundiya gersogi uni 10000 livrga inglizlarga sotgan. 1430 yil oxirida inglizlar J.d’A. ni Ruan shahriga keltirib, çerkov sudiga topşirganlar. Çerkov sudi uni dahriylik va jodugarlikda ayblagan. J.d’A.ni Ruanning markaziy maydonida yoqişgan.
 
Yuz yillik uruş tugagaç, Fransiyada çaqirilgan Oqlov jarayonida J.d’A.ning aybcizligi tula isbotlangan (1456). Rim papasi keyinçalik uni avliyolar qatoriga qöşgan (1920). Hozirgi kunda Janna qatl etilgan joy oq but çekilgan marmartoş bilan belgilangan. U haqida juda köp ilmiy va badiiy asarlar yaratilgan. F. Şiller "Orlean qizi", A. Frans "Janna d’Ark tarixi", B. Şou "Avliyo Janna" pyesaxronikalarini yozişgan. M. Tvenning "Janna d’Ark" tarixiy romani özbek tilida naşr qilingan (T., 1965).