Oʻzbekiston milliy universiteti: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
Tahrir izohi yoʻq
Qator 2:
|nomi = Oʻzbekiston Milliy Universiteti
|qisqartma = O'zMU
|tasvir = [[Fayl:National University of Uzbekistan Logo.jpg|280px]]
|xalqaronom = National university of Uzbekistan
|asos_yil = 1918
|turi = Universitet
|rektor = XodiyevAvazjon BahodirMarahimov Yunusovich
|talabalar = 11 000 dan ortiq<ref>[http://yubiley.nuu.uz/index.php?lk=main&ln=ru Oʻzbekiston Milliy universiteti 90 yilligiga bagʻishlanadi]</ref>
|fakultet = 14
Qator 16:
|Veb sayt = [http://www.nuu.uz/ www.nuu.uz]
}}
'''Oʻzbekiston milliy universiteti''', Mirzo Ulugʻbek nomidagi Oʻzbekiston Milliy universiteti (OʻzMU)''' — Oʻzbekistondagi eng yirik oliy oʻquv yurti va ilmiy tekshirish markazlaridan biri; Oʻrta Osiyo va Qozogʻistondagi birinchi universitet. 1918 yil Turkiston xalq universiteti sifatida Toshkent shahrida tashkil etilgan. Turkiston xalq universiteti 1920 yildan Turkiston davlat universiteti, 1923 yildan Oʻrta Osiyo davlat universiteti (SAGU), 1960 yildan Toshkent davlat universiteti (Toshkent Davlat Universiteti) deb nomlangan. Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining 2000 yil 28 yanvardagi farmoniga muvofiq, universitetga milliy universitet maqomi berildi va u hozirgi nomi bilan ataldi. 1995 yil Mirzo Ulugʻbek nomi berilgan.
 
== Tarixi ==
1920/21 oʻquv yili Turkiston untida tibbiyot, fizika-matematika, ijtimoiy-iqtisodiy (ijtimoiy fanlar), tarixfilol., texnika, qishloq xoʻjaligi, harbiy ftlar boʻlib, ularda 2969 talaba oʻqigan. Ishchi va dehqonlarni, ayniqsa, mahalliy millat vakillarini untga kirishga tayyorlash maqsadida uning huzuridagi ishchilar fakulteti muhim rol oʻynadi. universitet yildanyilga kengayib bordi. 1924 yil ijtimoiy fanlar fakulteti asosida mahalliy xoʻjalik va huquq fakulteti tuzildi. Baʼzi ftlar birlashtirildi, ayrim ftlarda bir qancha boʻlim va kafedralar ochildi. universitet mamlakatda Oʻrta Osiyo va Qozogʻiston uchun kadrlar tayyorlashning asosiy markaziga aylandi. Oʻzbek ziyolilarining tarkib topishida muhim rol oʻynadi. 20-yillarning 2-yarmidan untda ilmiy tekshirish ishlariga alohida ahamiyat berildi. 1929 yil aspirantura ochildi. universitet olimlari tomonidan xalq xoʻjaligi uchun muhim ahamiyatga ega boʻlgan kashfiyotlar qilindi. Xususan, 1928 yil universitet olimi P.B. Grabovskiy. I.F. Belyanskiy bilan birgalikda elektron nur yordamida harakatdagi tasvirni bir joydan boshqa joyga uzatadigan va qabul qiladigan „radiotelefot“ apparatini yaratdilar. 1928 yildan universitet ftlari asosida mustaqil tarmoq institutlar, jumladan, Oʻrta Osiyo paxtachilik instituti, Oʻrta Osiyo paxtachilik va irrigatsiya politexnika instituti (hozirgi Toshkent irrigatsiya va melioratsiya instituti), Oʻrta Osiyo tibbiyot instituti, Tojikiston qishloq xoʻjaligi instituti, Tojikiston agronomiyaped. instituti, Turkmaniston zooveterinariya instituti, Oʻrta Osiyo irrigatsiya muhandislari va texniklari instituti, Oʻrta Osiyo geol.qidiruv instituti, Oʻrta Osiyo industrial instituti (hozirgi Toshkent texnika universiteti), Oʻrta Osiyo ipakchilik instituti, Oʻrta Osiyo moliyaiqtisod instituti (hozirgi Toshkent iqtisodiyot universiteti) va boshqalar institut hamda ilmiy tekshirish muassasalari tarkib topdi. 1931 yil untda biol., texnika, fizikamat., ishchi ftlari ishladi. 1935 yil tarix, tuproqshunoslikgeol.geogr. ftlari tashkil topdi. 1938 yil sirtqi boʻlim ochildi. Ikkinchi jahon urushi (1939—45)dan oldingi davrda universitet oʻqituvchilar tarkibi uni tugatgan milliy kadrlar (T.N.QoriNiyoziy, T.Z.Zohidov, T.A.Sorimsoqov, O.S.Sodiqov va boshqalar) hisobiga kengaydi. 1941 yil noyabrda Oʻzbekiston Davlat Universiteti (hozirgi Samarqand universiteti) SAGUga qoʻshildi (1945 yil yana ajralib chiqdi). Filol. (1942), sharq (1944), geogr. (1945), geol.tuproqshunoslik (1945) ftlari tashkil etildi. 1943 yil aprelda aspirantura kengaytirilib, doktorantura ochildi. universitet olimlari 1943 yil Oʻzbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasshtnt tashkil topishi va rivojlanishida asosiy rol oʻynadilar. Keyingi yillarda universitet faoliyati yanada kengaydi, oʻquv jarayonlari takomillashdi, ilmiy tadqiqotlarlar yuksaldi. 1991 yil sharq va yuridik ftlari negizida Toshkent sharqshunoslik instituti, Toshkent yuridik instituti tashkil topdi. Universitetda 14&nbsp;ft (fizika, mexanikamat., kimyo, biol.tuproqshunoslik, geogr., geol., oʻzbek filol.si, xorijiy filol., jurnalistika, tarix, falsafa, ijtimoiy-siyosiy fanlar, iqtisodiyot, huquqshunoslik), ft maqomidagi tillar markazi, tayyorlov boʻlimi, 102 kafedra, Amaliy fizika ilmiy tekshirish instituti, Oliy pedagogika instituti, Amaliy ekologiya va tabiatdan unumli foydalanish ilmiy tekshirish boʻlimi, botanika bogʻi, 16 ilmiy laboratoriya, milliy qadriyatlar markazi faoliyat koʻrsatadi. Shuningdek, oʻquv, oʻquvuslubiy, aspirantura, marketing, ichki nazorat va monitoring, rejamoliya, hisob, kadrlar boʻlimlari, magistratura markazi, bosh muhandis xizmati va boshqalar mavjud. Universitetda 3 mln. dan ortiq asarga ega 14 ta kutubxona (ulardan 13 tasi ftlar qoshida) faoliyat koʻrsatadi. Kutubxonada toshbosma va nodir qoʻlyozmalar fondi bor.
 
Unt 34 taʼlim yoʻnalishi boʻyicha bakalavrlar, 108 mutaxassislik boʻyicha magistrlar tayyorlaydi. 68 mutaxassislik boʻyicha aspirantura, 20 mutaxassislik boʻyicha doktorantura mavjud. 2005 yil 164 aspirant, 16 doktorant, 127 tadqiqotchi ilmiy tekshirish olib bordi, 14 ixtisoslashgan kengash (9 doktorlik va 5 nomzodlik) 30 mutaxassislik boʻyicha faoliyat koʻrsatadi. 2004/05 oʻquv yili untda 10250 talaba taʼlim oldi, 1059 professoroʻqituvchi, jumladan, 136 fan doktori va professor, 387 fan nomzodi va dotsent ishladi. universitet professor oʻqituvchilari orasida Oʻzbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasining akademiklari (A.A.Abduvahobov, J.A. Azimov, T.A.Azlarov, Sh.A.Alimov, Sh.A.Ayupov, T.N.Dolimov, T.J.Joʻrayev, T.S.Yoʻldoshboyev, A.T.Mamadalimov, J.A.Musayev, M.M.Musaxonov, A.R.Muhammadjonov, T.M. Moʻminov, N.A.Parpiyev, S.Sh.Rashidova, M.Salohiddinov, Sh.I.Solihov, N.Yu.Sotimov, B.O.Toshmuhamedov, S.Sh.Shermuhamedov va boshqalar) bor. Universitetda muhim fan tarmoqlari boʻyicha ilmiy maktab va yoʻnalishlar yaratildi. Xususan, universitet olimlarining mat. va mexanika (V.I.Romanovskiy, T.A. Sarimsoqov,S.H. Sirojidsinov, Sh.Q. Farmonov, T.A.Azlarov, M.S. Salohiddinov,A.S. Sadullaev, Sh.A. Ayupov, Sh.O.Alimov, M.T.Oʻrozboyev, A.Begmatov), fizika (S.V.Starodubsev, O. Xolmuhamedov, Sh.Otajonov, S.U. Umarov, R.X.Mallin, kimyo (O.S.Sodiqov, R.Tillayev, K.S.Ahmedov, Oʻ.N.Musayev, S.Sh.Rashidova, Sh.T.Tolipov), biol. (Ye.P.Korovin, T.Z.Zohidov, A.T.Toʻlaganov, A.Vahobov), tuproqshunoslik va agrokimyo (S.N.Rijov, X.A.Abdullayev), biokimyo va biofizika (Yo.X.Toʻraqulov), baland togʻlarni oʻzlashtirish (I.A.Raykova), genetika (JA.Musayev), geol. (A.S.Uklonskiy, O.I.Islomov, T.N.Dolimov), geogr. (L.N.Korjenevskiy, A.Soliyev, Z.M.Akramov, H. H. Hasanov), falsafa (A.T. Ayupov, K.S.Sodiqov, E.Yusupov, S. Shermuhamedov, J.M.Boboyev, I.Rahimov), tarix (V.V.Bartold, A.A.Semyonov), huquqshunoslik (H. S.Sulaymonova, O.E.Eshonov, Sh.Z.Oʻrazayev), sharqshunoslik (Sh.Shomuhamedov), filol. (Gʻ.K.Karimov, O.Sharafiddinov, S.D. Dolimov, A.Gʻ.Gʻulomov, L.P.Qayumov, B.Qosimov, U.Normatov, A.Abduazizov, Sh.Rahmatullayev), psixologiya (E.Gʻoziyev), sotsiologiya (N.Aliqoriyev) sohasidagi tadqiqotlari mashhur.
Qator 232:
|}
== Magistratura yoʻnalishlari ==
{|class="wikitable sortable"
=== Kunduzgi ===
! #
 
! Shifr
5A111601 Ijtimoiy-gumanitar fanlarni oʻqitish metodikasi
! Taʼlim yo‘nalishi nomi
|-
|5A111601 Ijtimoiy-gumanitar fanlarni oʻqitish metodikasi
(maʼnaviyat asoslari)
5A120101 Adabiyotshunoslik: rus adabiyoti
Qator 284 ⟶ 287:
5A140805 Geofizika, foydali qazilmalarni qidirishning
geofizik usullari 15 15 10 5
5A140808 Geokimyo, foydali qazilmalarni qidirishning geokimyoviy usullari
5A140810 Mineralogiya va kristallografiya 6 6 6
geokimyoviy usullari 6 6 6
5A140806 Seysmologiya va seysmometriya 10 10 5 5
5A140810 Mineralogiya va kristallografiya 6 6 6
5A141001 Tuproqshunoslik (tadqiqot turi boʻyicha) 10 10 10
5A140806 Seysmologiya va seysmometriya 10 10 5 5
5A141002 Eksperimental agrokimyo 6 6 6
5A141001 Tuproqshunoslik (tadqiqot turi boʻyicha) 10 10 10
5A141101 Gidrologiya (oʻrganish obʼektlari boʻyicha)
5A141002 Eksperimental agrokimyo 6 6 6
5A1411015A141102 GidrologiyaGidrogeologiya (oʻrganish obʼektlariobʼekti boʻyicha) 6 6 6
5A1411025A210101 GidrogeologiyaSotsiologiya (oʻrganish obʼektiyoʻnalishlar boʻyicha) 6 6 6
5A210101 Sotsiologiya (yoʻnalishlarommaviy boʻyichakommunikatsiyalar sotsiologiyasi) 15 2 1 1 13 9 4
5A210102 Ijtimoiy tizim va jarayonlarning axborot va psixologik xavfsizligi
5A210101 Sotsiologiya (ommaviy kommunikatsiyalar sotsiologiyasi) 6 2 1 1 4 3 1
5A210201 Psixologiya (ijtimoiyfaoliyat psixologiyaturlari boʻyicha) 4 1 1 3 3
5A210102 Ijtimoiy tizim va jarayonlarning axborot
5A210201 Psixologiya (oilaviy munosabatlar psixologiyasi) 4 1 1 3 3
va psixologik xavfsizligi 6 2 2 4 4
5A210201 Psixologiya (faoliyatijtimoiy turlari boʻyichapsixologiya) 50 10 7 3 40 33 7
5A220301 Hujjatchilik, hujjatshunoslik va arxivshunoslik 10 2 1 1 8 6 2
5A210201 Psixologiya (oilaviy munosabatlar psixologiyasi) 4 1 1 3 3
5A230102 Iqtisodiyot (tarmoqlar va sohalar boʻyicha) 8 1 1 7 5 2
5A210201 Psixologiya (ijtimoiy psixologiya) 4 1 1 3 3
5A230103 Makroiqtisodiyot 8 1 1 7 5 2
5A220301 Hujjatchilik, hujjatshunoslik va arxivshunoslik 10 2 1 1 8 6 2
5A231601 Inson resurslarini boshqarish 14 1 1 13 10 3
5A230102 Iqtisodiyot (tarmoqlar va sohalar boʻyicha) 8 1 1 7 5 2
5A232201 Ekonometrika 8 1 1 7 7
5A230103 Makroiqtisodiyot 8 1 1 7 5 2
5A311502 Geodeziya va kartografiya (funksiyalari boʻyicha)
5A231601 Inson resurslarini boshqarish 14 1 1 13 10 3
5A311701 Foydali qazilma konlari geologiyasi, qidiruv va razvedkasi (kon turlari boʻyicha)
5A232201 Ekonometrika 8 1 1 7 7
5A3115025A313401 Geodeziya va kartografiya (funksiyalari boʻyicha) 12 12 8 4geoinformatika
5A320101 Materialshunoslik va materiallar texnologiyasi (tarmoqlar boʻyicha)
5A311701 Foydali qazilma konlari geologiyasi, qidiruv va
5A330101 Kompyuter ilmlari va dasturlash texnologiyalari (yoʻnalishlar boʻyicha)
razvedkasi (kon turlari boʻyicha) 6 6 6
5A330201 Kompyuter tizimlari va ularning dasturiy taʼminoti (tarmoqlar va sohalar boʻyicha)
5A313401 Geodeziya va geoinformatika 6 6 6
5A330204 Axborot tizimlari (tarmoqlar boʻyicha) 8 8 6 2
5A320101 Materialshunoslik va materiallar texnologiyasi
5A330301 Kriptografiya va kriptoanaliz (yoʻnalishlar boʻyicha) 6 6 6
(tarmoqlar boʻyicha) 6 6 6
5A330302 Axborot xavfsizligi (yoʻnalishlar boʻyicha) 6 6 4 2
5A330101 Kompyuter ilmlari va dasturlash texnologiyalari
5A520101 Ijtimoiy ish (faoliyatning turli sohalari boʻyicha) 12 1 1 11 11
(yoʻnalishlar boʻyicha) 8 8 6 2
5A520101 Ijtimoiy ish (yoshlar bilan ishlashni tashkil etish) 10 3 3 7 7
5A330201 Kompyuter tizimlari va ularning dasturiy taʼminoti
5A630102 Ekologiya (tarmoqlar va sohalar boʻyicha) 4 4 4
|}
5A330204 Axborot tizimlari (tarmoqlar boʻyicha) 8 8 6 2
5A330301 Kriptografiya va kriptoanaliz (yoʻnalishlar boʻyicha) 6 6 6
5A330302 Axborot xavfsizligi (yoʻnalishlar boʻyicha) 6 6 4 2
5A520101 Ijtimoiy ish (faoliyatning turli sohalari boʻyicha) 12 1 1 11 11
5A520101 Ijtimoiy ish (yoshlar bilan ishlashni tashkil etish) 10 3 3 7 7
5A630102 Ekologiya (tarmoqlar va sohalar boʻyicha) 8 1 1 7 5 2
 
== Manbalar ==
{{manbalar}}