Injil ([[Arab tili|arabcha]]: إنجيل) — [[Alloh taolo]] [[Iyso alayhis-salom|Iso (as)ga]] [[Jabroil |Jabroil]] orqali ogʻzaki tarzda nozil qilgan kitob. Shuningdek, Injil Yevangeliya (yunoncha: euangelion — xushxabar) — Iisus Xristos (Iso Masih) haqida hikoya qiluvchi xristianlik asarlarining umumiy nomi. Bibliyaning bir qismi. Yahudiylarning Qadimgi ahdchaan farq qilish uchun I.Injil Yangi ahd deb nomlangan. Qonunlashtirilgan (cherkov tomonidan "Yangi„Yangi ahd"ahd“ tarkibiga kiritilgan) va qonunlashtirilmagan (ibodat chogʻida qoʻllanilmaydigan) asarlarga boʻlinadi. Yunon tilida yaratilgan. 2-asr lardan boshlab yuz -yilliklar davomida tarkib topa borgan. 4-asr boshida yaxlit holga kelgan va cherkov tomonidan xristianlarning muqaddas kitobi, deb eʼlon qilingan. Asosiy qismi apostollardan Matfey, Mark, Luka va Ioanning Iisus hayoti va taʼlimoti yoritilgan I.Injil lardan iborat. I.Injil larda Iisus siy-mosida insonlar uzok, kutgan va ularga najot yoʻlini koʻrsatib bergan messiya (masiho) ning dunyoga kelishi, oʻz liniy qarashlarini targʻib etishi, koʻrsatgan moʻʼjizalari, odam zotining gunohlarini yuvish uchun chekkan uqubatlari, xiyonat tufayli ayblanib, chor-mix qilinishi va soʻng qayta tirilishi haqidagi rivoyat hamda xotiralar keltirilgan. Ayrim rivoyatlarda Iisus inson va masih sifatida talqin qilinsa, boshqalarida inson qiyofasidagi Xudo, tirilgandan soʻng esa ota-Xudo huzuriga qaytib borgan oʻgʻil-Xudo deb taʼkidlanadi. I.Injil da uning tarji-mai holiga oid voqealar b-n yonma-yon paygʻambarona hikmatli soʻzlari, ib-ratomuz masallari kjsak badiiy us-lubda bayon etiladi. Shuningdek, 2 ulugʻ apostol — Petr va Pavelning yahudiylar va majusiylar orasida dinni yoyish maqsadida amalga oshirgan ishlari, koʻrgan mashaqqatlari toʻgʻrisidagi hikoyalar, Qad. Rimdagi ayrim yirik shaharlarning fuqarolariga, diniy jamoalarning peshvolariga yoʻllangan maktublari va b. oʻrin olgan. Falastin va ellinlar diyorida I.Injil ning tarqala borishi, Rim imperatori Neron zamonida xristianlarning quvgʻunga uchrashi kabi tarixiy voqealar ham oʻz aksini topgan. ▼
Injil ([[Arab tili|arabcha]]: إنجيل ) — [[Alloh taolo]] [[Iyso alayhis-salom|Iso (as)ga]] [[Jabroil |Jabroil]] orqali ogʻzaki tarzda nozil qilgan kitob.
Qurʼoni karimda I.Injil ilohiy kitoblar sirasiga kiritiladi va Alloh Iso Masihga yoʻllagan kitob, deb taʼriflanadi. Qurʼonga koʻra, I.Injil da Muhammad (as) ning tugʻilishi bashorat qilingan, ammo xristianlar I.Injil ning asl matnini buzishgan. ▼▲Shuningdek, Injil Yevangeliya (yunoncha: euangelion — xushxabar) — Iisus Xristos (Iso Masih) haqida hikoya qiluvchi xristianlik asarlarining umumiy nomi. Bibliyaning bir qismi. Yahudiylarning Qadimgi ahdchaan farq qilish uchun I. Yangi ahd deb nomlangan. Qonunlashtirilgan (cherkov tomonidan "Yangi ahd" tarkibiga kiritilgan) va qonunlashtirilmagan (ibodat chogʻida qoʻllanilmaydigan) asarlarga boʻlinadi. Yunon tilida yaratilgan. 2-asr lardan boshlab yuz yilliklar davomida tarkib topa borgan. 4-asr boshida yaxlit holga kelgan va cherkov tomonidan xristianlarning muqaddas kitobi, deb eʼlon qilingan. Asosiy qismi apostollardan Matfey, Mark, Luka va Ioanning Iisus hayoti va taʼlimoti yoritilgan I. lardan iborat. I. larda Iisus siy-mosida insonlar uzok, kutgan va ularga najot yoʻlini koʻrsatib bergan messiya (masiho) ning dunyoga kelishi, oʻz liniy qarashlarini targʻib etishi, koʻrsatgan moʻʼjizalari, odam zotining gunohlarini yuvish uchun chekkan uqubatlari, xiyonat tufayli ayblanib, chor-mix qilinishi va soʻng qayta tirilishi haqidagi rivoyat hamda xotiralar keltirilgan. Ayrim rivoyatlarda Iisus inson va masih sifatida talqin qilinsa, boshqalarida inson qiyofasidagi Xudo, tirilgandan soʻng esa ota-Xudo huzuriga qaytib borgan oʻgʻil-Xudo deb taʼkidlanadi. I. da uning tarji-mai holiga oid voqealar b-n yonma-yon paygʻambarona hikmatli soʻzlari, ib-ratomuz masallari kjsak badiiy us-lubda bayon etiladi. Shuningdek, 2 ulugʻ apostol — Petr va Pavelning yahudiylar va majusiylar orasida dinni yoyish maqsadida amalga oshirgan ishlari, koʻrgan mashaqqatlari toʻgʻrisidagi hikoyalar, Qad. Rimdagi ayrim yirik shaharlarning fuqarolariga, diniy jamoalarning peshvolariga yoʻllangan maktublari va b. oʻrin olgan. Falastin va ellinlar diyorida I. ning tarqala borishi, Rim imperatori Neron zamonida xristianlarning quvgʻunga uchrashi kabi tarixiy voqealar ham oʻz aksini topgan.
I. Gʻarb maʼnaviyati va madaniyati tarixida chuqur iz qoldirgan, jahonda eng koʻp tarqalgan va tarjima qilingan asarlar sirasiga kiradi. I.Injil ning ilk bosma nashrlari kardinal Xime-nes (1514), Rotterdamlik Erazm (1516), aka-uka Elzevirlar (1546) tomonidan tayyorlanib, chop etilgan. Oʻzbek tilidagi toʻliq nashri kirill yozuvida 1992 y. da soʻzboshi, lugʻat, jadval va rangli suratlar b-n birga Bibliyani tarjima qilish in-ti (Stokgolm) tomonidan chiqarilgan (tarjimon — Ibrohim Abayev).<ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref> ▼▲Qurʼoni karimda I. ilohiy kitoblar sirasiga kiritiladi va Alloh Iso Masihga yoʻllagan kitob, deb taʼriflanadi. Qurʼonga koʻra, I. da Muhammad (as) ning tugʻilishi bashorat qilingan, ammo xristianlar I. ning asl matnini buzishgan.
▲I. Gʻarb maʼnaviyati va madaniyati tarixida chuqur iz qoldirgan, jahonda eng koʻp tarqalgan va tarjima qilingan asarlar sirasiga kiradi. I. ning ilk bosma nashrlari kardinal Xime-nes (1514), Rotterdamlik Erazm (1516), aka-uka Elzevirlar (1546) tomonidan tayyorlanib, chop etilgan. Oʻzbek tilidagi toʻliq nashri kirill yozuvida 1992 y. da soʻzboshi, lugʻat, jadval va rangli suratlar b-n birga Bibliyani tarjima qilish in-ti (Stokgolm) tomonidan chiqarilgan (tarjimon — Ibrohim Abayev).<ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref>
<!-- Bot tomonidan qoʻshilgan matn oxiri -->
[[Musulmon]]lar bunga imon keltiradilar. Bu hakda [[Qurʻon]]da bir necha oyatlar kelgan. "Va „Va
unga kitobni, hikmatni, [[Tavrot]] va Injilni oʻrgatadi"oʻrgatadi“ ([[Oli Imron surasi]] 48-oyat). "Ularning„Ularning izlaridan [[Iyso alayhis-salom|Iso ibn Maryamni]] oʻzidan oldingi [[Tavrot]]ni tasdiqdovchi qilib yubordik. Unga Injilni berdik. Unda hidoyat va nur bor. U oʻzidan oldingi Tavrotni tasdiqlaguvchidir. u taqvodorlar uchun hidoyat va mavʻizadir"mavʻizadir“ ([[Moida surasi]] 46-oyat). Qurʻonga koʻra, Injilda [[Muhammad alayhis-salom|Muhammad (sav)ning]] kelishlari haqida bashorat qilingan, biroq Injil matni [[nasoro]]lar tomonidan buzilgan. Lekin oʻsha ilohiy kitobning asl nusxasi hoz. yoʻq. Chunki, [[Iyso alayhis-salom|Iso (as)ning]] vaqtlarida Injil kitob shaklida boʻlmagan. Hech kim hech narsani yozmagan. U zotdan keyin baʻzibaʼzi kishilar oʻzlari kitob yozib, mana shu Injil, menga [[vahiy]] qilindi va uni men yozib oldim, deb chiqdilar. Asta-sekin "„ Injil [[vahiy]] qilinganlar"qilinganlar“ koʻpayib boraverdi. Oxiri borib ularning soni juda ham koʻpayib ketdi. Ularning har biri oʻzining Injili haq ekanini daʻvodaʼvo qilar edi. Orada gap-soʻz, [[ixtilof]]lar kuchaydi. Shunda imperator Konstantin milodiy 325 -yilda Nikeya (Nisea)da katta majlis chaqirdi. Bu majlisda 2048 [[patriarx]] qatnashdi.
Soʻngra turli jamoalardan 2000 dan ortiq ruhoniy oʻnlab Injillarni koʻtarib keldilar.
Imperator majlis ahdi oldiga mavjud Injillardan eng ishonchlisini tanlab olish vazifasini
qoʻydi. Ular uzoq talashib-tortishishlardan keyin 4 dona Injilni tanladilar. Hozirda [[nasoro]]lar eʻtiqodeʼtiqod va amal qiladigan Injillar ana oʻsha 4 Injildir. 1-Mutto (Matfey) Injili. Bu Injil eng qadimgi Injil hisoblanadi. U [[Iyso alayhis-salom|Iso (as)dan]] 4 -yildan keyin yozilgan. U [[ibroniy tili|ibroniy tilda]] yozilgan edi. Ammo, oʻsha asl nusxasi ham hozir yoʻq. Hozirgi bori oʻshaning tarjimasi. Lekin tarjimon ham, u qaysi matndan tarjima qilgani ham hozirgacha maʻlummaʼlum emas. Buning ustiga bu Injilning muallifi Mutto [[Iyso alayhis-salom|Iso (as)ning]] [[havoriylar]]idan emasdi. Keyinroq uni xoin Yahuzoning oʻrniga saylashgan edilar.
2-Markos (Mark) Injili. Bu Injil [[yunon tili]]da Iso (as)dan 23 -yildan keyin yozilgani aniq. Ammo uni kim yozgani noaniq. BaʻziBaʼzi [[nasoro]]lar, uni Pyotr yozgan, deydilar. Boshqalari esa, uni Pyotrning oʻlimidan keyin Markos yozgan, deydilar.
3-Luka Injili. Bu kitob [[Iyso alayhis-salom|Masih (as)dan]] 20 -yil keyin yozilgan. Luka u zotning shogirdlaridan emas. U Polning shogirdi. Uning ustozi ham [[Iyso alayhis-salom|Iso (as)ni]] koʻrgan emas. Buning ustiga Pol [[nasoro]]likka dushman boʻlgan [[yahudiy]]lardan edi. Shuning uchun hiyla bilan nasorolikka qarshi koʻp buzgʻunchiliklar qilgan.
4-Yuhanno (Ioann) Injili. Bu Injil Iso (as)dan 32 -yil keyin yozilgan. BaʻziBaʼzi nasoro toifapari uni Iso (as)ning shogirdlaridan biri Yuhanno ibn Zabdiy yozgan, deydilar. 500 taniqli nasoro
olimlari ishtirokida yozilgan "„[[Britaniya entsiklopediyasi]]"“ bu kitobni, qalbaki kitob, degan.
Musulmon shaxs Injilni Alloh tomonidan Iso (as)ga tushirilgan ilohiy kitob deb imon
keltirmasa musulmonliga qolmaydi. Shu bilan birga musulmon shaxs asl nusxadagi
Injilning yoʻqdigi va hozirgi Injillar buzilgan ekaniga ishonadi. [[Alloh]] [[Qurʻonda]] Iso (as)ning tugʻilishidan oldin uning kelajagi haqida quyidagilarni aytgan: „Va unga kitobni, hikmatni, [[Tavrot]] va Injilni oʻrgatadi“ ([[Oli Imron surasi]] 48-oyat).
"Va unga kitobni, hikmatni, [[Tavrot]] va Injilni oʻrgatadi" ([[Oli Imron surasi]] 48-oyat).
[[Tavrot]] [[Muso alayhis-salom|Muso (as)ga]] tushirilgan ilohiy kitobdir. U Iso (as)ga ham kitob boʻlishini Allohning Oʻzi aytib turibdi.
[[Tavrot]] Iso (as)ga kelgan dinning ham asosini tashkil etadi. Injil esa, [[Tavrot]]ni toʻldirib kelgan. Injilning oʻzbek tilidagi toʻliq nashri kirill yozuvida 1992 -yilda soʻzboshi, lugʻat, jadval va rangai suratlar bilan birga Bibliyani tarjima qilish instituti ([[Stokgolm]]) tomonidan chiqarilgan.
[[Turkum:Muqaddas kitoblar]] ▼
[[bs:Indžil]]
== Manbalar ==
{{manbalar}}
▲[[Turkum:Muqaddas kitoblar]]
| 