Maxsus nisbiylik nazariyasi: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
Tahrir izohi yoʻq
Teglar: Mobil qurilma orqali Mobil sayt orqali
Teglar: Mobil qurilma orqali Mobil sayt orqali
Qator 4:
# [[vakuum]]dagi [[yorugʻlik tezligi]] yorugʻlik manbai yoki kuzatuvchining harakatidan qatʼiy nazar barcha kuzatuvchilar uchun bir xil.
== Kelib chiqishi va ahamiyati ==
Maxsus nisbiylik nazariyasi dastlab Albert Einstein tomonidan 26-sentabr 1905-yilda „Harakatlanuvchi jismlarning elektrodinamikasi“ ({{lang-en|On the Electrodynamics of Moving Bodies}}) nomli maqolada ilgari surilgan.<ref name="electro">[[Albert Einstein]] (1905) „[https://web.archive.org/web/20050220050316/http://www.pro-physik.de/Phy/pdfs/ger_890_921.pdf ''Zur Elektrodynamik bewegter Körper'']“, ''Annalen der Physik'' 17: 891; English translation [http://www.fourmilab.ch/etexts/einstein/specrel/www/ On the Electrodynamics of Moving Bodies] by George Barker Jeffery and Wilfrid Perrett (1923); Another English translation [[s:On the Electrodynamics of Moving Bodies|On the Electrodynamics of Moving Bodies]] by [[Megh Nad Saha]] (1920).</ref> [[Klassik mexanika|Nyuton mexanikasi]]ning Maxwellning elektromagnetizm tenglamalari va Michelson-Morley eksperimental natijalari (va keyingi shunga oʻxshash tajribalar) bilan mos kelmasligi, tarixan gipotetik [[dunyoviy efir]] mavjud emasligini koʻrsatdi. Bu esa Einsteinning maxsus nisbiylik nazariyasining rivojlanishiga olib keldi, bu mexanikani barcha harakatlarni, ayniqsa yorugʻlik tezligiga yaqin tezlikda (relativistik tezlik) maʼlum boʻlgan vaziyatlarni yengishga imkon beradi. Bugungi kunda, maxsus nisbiylik nazariyasi, tortishish va kvant effektlari ahamiyatsiz boʻlganda, har qanday tezlikda harakatning eng aniq modeli ekanligi isbotlangan.<ref>{{Cite book|last=Goldstein|first=Herbert|title=Classical Mechanics|title-link=Classical Mechanics (Goldstein book)|publisher=Addison-Wesley Publishing Company|year=1980|isbn=[[Maxsus:Booksources/0-201-02918-9|0-201-02918-9]]|edition=2nd|location=|pages=|chapter=Chapter 7: Special Relativity in Classical Mechanics|author-link=Herbert Goldstein}}</ref><ref name=":2">{{Cite book|last=Lanczos|first=Cornelius|title=The Variational Principles of Mechanics|publisher=Dover Publications|year=1970|isbn=[[Maxsus:Booksources/978-0-486-65067-8|978-0-486-65067-8]]|edition=4th|location=|pages=|chapter=Chapter IX: Relativistic Mechanics|author-link=Cornelius Lanczos}}</ref> Shunga qaramay, Nyuton modeli hali ham past tezlikda (yorugʻlik tezligiga nisbatan), masalan [[Yer]]dagi har kungi harakatlar kabi sodda va aniq yaqinlashish vazifasini bajaradi.
 
== Manbalar ==