Vakuumdagi elektromagnit toʻlqinlar

Zaryadlar harakati oʻzgarishi bilan ular hosil qilgan elektromagnit maydonlar ham oʻzgaradi. Maydon oʻzgarishi shu maydonning gʻalayoni deb ataladi. Biror nuqtada paydo boʻlgan elektromagnit maydon gʻalayoni vaqt oʻtishi bilan atrof fazoga tarqaladi, yaʼni elektromagnit to'lqin hosil boʻladi.

Vakuum uchun Maksvell-Lorentz tenglamalari quyidagicha yoziladi:

${\textrm {rot}}\ {\textbf {E}}=-{\frac {1}{c}}{\dfrac {\partial {\textbf {H}}}{\partial t}};\ \ \ \ \ (1)$

${\textrm {rot}}\ {\textbf {H}}={\frac {1}{c}}{\dfrac {\partial {\textbf {E}}}{\partial t}};\ \ \ \ \ (2)$

${\textrm {div}}\ {\textbf {E}}=0;\ \ \ \ \ (3)$

${\textrm {div}}\ {\textbf {H}}=0;\ \ \ \ \ (4)$

Birinchi ifodani vaqt boʻyicha differensiallab, soʻngra (2) ifodadan foydalansak,

$-{\frac {1}{c}}{\dfrac {\partial ^{2}{\textbf {H}}}{\partial t^{2}}}={\textrm {rot}}\ {\dfrac {\partial {\textbf {E}}}{\partial t}}={\textrm {rot}}(c{\textrm {rot}}{\textbf {H}})=c\ {\textrm {rot\ rot}}{\textbf {H}}=c({\textrm {grad\ div}}{\textbf {H}}-\Delta {\textbf {H}})$

boʻladi. Endi (4) ifoda nazarga olinsa,

$\Delta {\textbf {H}}-{\frac {1}{c^{2}}}{\dfrac {\partial ^{2}{\textbf {H}}}{\partial t^{2}}}=0;\ \ \ \ \ (5)$

formula kelib chiqadi. Xuddi shunga oʻxshash tarzda

$\Delta {\textbf {H}}-{\frac {1}{c^{2}}}{\dfrac {\partial ^{2}{\textbf {H}}}{\partial t^{2}}}=0;\ \ \ \ \ (6)$