Gʻazal: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
k 82.215.99.177 tahrirlari 74.101.99.108 versiyasiga qaytarildi
Teglar: Eski holiga qaytarish Mobil qurilma orqali Mobil sayt orqali
O‘zbek (munozara | hissa)
Teglar: Mobil qurilma orqali Mobil ilova orqali Android-ilova orqali
Qator 1:
'''GʻazalG‘azal''' (arab.arabcha — ayolni sevish, unga oshiqona munosabatda boʻlishbo‘lish) — Sharq adabiyotida eng keng tarqalgan lirik janr. "Gʻazal"‘‘G‘azal’’ atamasi dastlab VI-VII asrlarda arab sheʼriyatida paydo boʻlganbo‘lgan. SoʻngSo‘ng OʻrtaO‘rta Osiyo va Sharq xalqlari adabiyotlariga oʻtibo‘tib, X asrda forsiy adabiyotga, XIV asr boshlarida turkiy adabiyotga kirib kelgan. Hajmi 3 baytdan 19 baytgacha qilib belgilangan. Lekin 21, hatto 27 baytli gʻazalg‘azal namunasi ham uchraydi.
Jamoling vasfini qildim chamanda,
Qizordi gul uyottin anjumanda.
Tamanno qilgaʻaliqilga‘ali laʼlingnila’lingni koʻnglumko‘nglum,
Kishi bilmas onikim, qoldi qanda.
Chu jonimdin aziz jonona sensan,
Kerakmas jon mango sensiz bandanda.
Mango ul dunyoda jannat na hojat,
Eshiking tuprogʻituprog‘i basdur kafanda.
Solib borma meni ey Yusufi husn,
Bukun Yaʼqubtek baytul hazanda.
Uzun sochingdin uzmasman koʻngulniko‘ngulni,
OyogʻingOyog‘ing qanda boʻlsabo‘lsa, boshim anda.
Tilar el mansabi oliy va lekin,
Atoyi sarvi ozodingga banda.<ref>Otoyi. Tanlangan asarlar. OʻzSSRO‘zSSR Davlat adabiyot nashriyoti, Toshkent, 1958, 16-bet.</ref>
Gʻazal ''aa, ba, va, ga, da'' va h.k. tarzda qofiyalanadi, boshdan-oxir bir xil vaznda yoziladi. Ilk bayti [[matlaʼ]] yoki [[mabdaʼ]], oxirgisi [[maqtaʼ]] deb ataladi. Agar ikkinchi baytning misralari ham oʻzaro qofiyalansa, zebi matlaʼ yoki husni matlaʼ deyiladi. Gʻazalning paydo boʻlishi va rivojlanishi musiqa sanʼati bilan chambarchas bogʻliq. Dastlab Gʻazalga taxallus qoʻyilmagan, bu keyinchalik anʼanaga aylangan.