Qunduzcha jangi: Versiyalar orasidagi farq
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
k added Category:Amir Temurning janglari using HotCat |
Tahrir izohi yoʻq |
||
Qator 1:
'''Qunduzcha jangi''' - [[Amir Temur]] qoʻshinlari bilan Oltin Oʻrda xoni [[Toʻxtamish]] qoʻshini oʻrtasida hozirgi samara bilan Chistopol shaharlari
Sohibqironning [[Eron]], Kavkazortidagi mavqei ortib borayotganini gʻarazgoʻylik bilan kuzatayotgan Toʻxtamish Amir Temurga qarshi Misr bilan ittifoq tuzishni rejalashtirgan. U Sohibqironning Erondaligidan foydalanib, hatto Movarounnahrga ham bosqinlar uyushtiradi. Amir Temur Toʻxtamishxonning gʻanimlik harakatlariga chek qoʻyish maqsadida 1391 yil unga qarshi yurishga jazm etadi va umumiy safarbarlik eʼlon qiladi. 200 ming kishilik qoʻshin Oʻtror tomon yoʻl oladi. Qozo-gʻistondagi Ulugʻtogʻ qoyalarida Sohib-qironning bu yurish haqida yozib qoldirgan xotira yozuvi saqlangan. Unda jumladan shunday deyilgan: "Tarix yegti yuz toʻqson uchta, qoʻy yil yozning ora oy Turonning sultoni Temurbek 200 ming cherik bila islom uchun Toʻxtamishxonni(ng) xonigʻa yoʻridi. Bu yerga yetib, belgu boʻlsun teb bu yoʻbani koʻpardi. Tangri nisfat ber-gay, inshaolloh, Tangri el kishiga rahmat qilgʻay, bizni duo bila yod qil-gʻay".
Sharafuddin Ash Yazdiynnng yozishicha, Toʻxtamishxon qoʻshini Amir temurnikidan ancha koʻp boʻlgan. Qunduzcha jangida har ikki tomondan 500 mingga yaqin jangchi ishtirok etgan.▼
▲[[Sharafuddin Ash
Amir Temur qoʻshinni anʼanaviy tartib — markaz, soʻl va oʻng qanot holidan oʻzgacha tartibda tuzishga ahd qiladi va jangovar tartibning yangi usulini qoʻllaydi, qoʻshin 7 qoʻlga taqsim etiladi. Markazdagi qoʻlga amalda amir Sulaymonshoh qoʻmondon boʻlgan. Uning ortidan Muhammad Sulton bosh boʻlgan qoʻl joylashgan, bu qoʻl ketidan Sohibqiron qoʻl ostida boʻlgan 20 qoʻshin (boʻluk) zaxiradagi qism sifatida borgan. Barongʻarga Mironshoh mirzo, qunbul (qanot)ga amir Xoji Sayfuddin barlos, juvongʻarga Umar-shayx mirzo, unga qunbul sifatida amir Berdibek, Saribugʻo qoʻllari joylashgan. Oʻgʻruq va zaxira qismlarga qoʻmondonlikni Amir Temur oʻz zimmasiga olgan. Uning maqomi markaz ortida boʻlib, kim yordamga muhtoj boʻlsa oʻshanga koʻmak yuborishga tayyor turgan. Keyinchalik maʼlum boʻlishicha jang taqdirini ushbu harbiy qism hal etgan.
Qator 7 ⟶ 9:
Toʻxtamishxon qoʻshinini 5 qoʻlga taqsimlab, ularga Joʻji xonadoniga mansub shahzodalar hamda eng oliy dara-jadagi amirlarni qoʻmondon qilib tayinlaydi. Ikki tomon qoʻshini bir-birini koʻra oladigan masofaga kelganda Amir Temur dushman koʻz oʻngida oʻtov, chodirlar oʻrnatishni, gilamlar yozishni buyuradi. Bunday namoyishkorona sovuqqonlik dushman ruhiyatiga salbiy taʼsir etib, uni esankiratib qoʻyishi lozim edi.
Jang kuni erta tongda (18 iyun) Sohibqiron qoʻshini koʻz oʻngida otdan tushib Allohdan madad tilab ikki rakaat namoz oʻqigan. Bayroq va tugʻlarni koʻtargan qoʻshin nogʻora chalib, suron aytib, ulkan jang
== Adabiyot ==
* Sharafuddin Ali Yazdiy, zafarnoma, T., 1997; Ibn Arabshoh, Amir Temurtarixi, T., 1992; Dadaboyev H., Amir Temurning harbiy mahorati, T., 1996.
* Faxriddin Hasanov.▼
▲Faxriddin Hasanov.
{{OʻzME}} <!-- Bot tomonidan yaratildi -->
{{stub}}
[[Turkum:Amir Temurning janglari]]
[[Turkum:Oʻzbekiston tarixi]]
|