|
<!-- Bot tomonidan qoʻshilgan matn boshi -->
'''Televizor''' (tele... va lot. viso — qarayman) — telestudiyadan uzatiladigan teleeshittirishlarning elektr signallari (telesignallar) ni kabulqabul qilish, kuchaytirish hamda tasvir va tovushga aylantirish uchun moʻljallangan radioelektron qurilma. Rangli va oqqora, statsionar va Kuchmakoʻchma xillari bor. Televizion markazdan tarkatilgantarqatilgan elektr signallarini toʻlqinlarni qabul qiluvchi antenna tutib, kabel orkali T.orqali gatelevizorga uzatadi. Bunda tebranishlar kuchayadi, tasvir va tovush signallariga ajraladi, soʻngra kineskop va radiokarnayga oʻtadi. Generatorlar (satr yoyish va kadr yoyish generatorlari) vositasida kineskop ekranida televizion rastr hosil qilinadi. Oqqora T.datelevizorda tasvir signallari qora va yorugʻ elementlar koʻrinishida namoyon boʻladi. Qabul qilinadigan dasturlar soniga qarab, T.lartelevizorlar bir, uch, besh, oʻn ikki, oʻttiz bir va boshqa kanalli boʻladi. T.daTelevizorda qabul qilish uchun metrli toʻlqinlar diapazonida ishlaydigan televizion kanallardan foydalaniladi. Detsimetrli diapazondagi dasturlarni qabul qilish uchun T.largatelevizorlarga alohida moslama — konvertor qoʻyiladi. U detsimetrli signalni qabul qilib, chastotasini birinchi, ikkinchi yoki boshqa televizion kanal chastotasiga moslab beradi. T.larningTelevizorlarning tuzilishi standartlashtirilgan. Ularning soddalashtirilgan sxemasi kanalning almashlab ulash bloki, tasvir va ovoz kanallari, sinxronlash kanallari, yoyuvchi blok va elektr quvvati bilan taʼminlovchi blokdan iborat. Telestudiyalar bir necha dasturni bir vaqtda uzatadi. Ulardan keragini koʻrish uchun T.datelevizorda sozlash blokidan foydalaniladi. Bu blok yuqori chastotali kuchaytirgich bilan tutashtirilgan boʻladi. Tasvir va tovush signallari bir-biridan farq qiladigan chastotalarda uzatilganligi uchun bu signallar kuchaytirilganidan soʻng yuqori chastotali tebranishlar ajraladi va boshqaboshqaboshqa-boshqa mustaqil kanallar boʻyicha ketadi. Tovush signallari tebranishlari tovush blokiga tushadi. Tasvir blokida detektor yuqori chastotali tebranishlardan tasvir signallarini ajratib oladi. Rangli T.larningtelevizorlarning tuzilishi ancha murakkab, ular oqqora T.lardantelevizorlardan ranglar kanali bloki va rangli kineskopi bilan farq qiladi. Rangli televideniye tizimi 3 kanalli boʻladi. Monoxrom tashkil etuvchilar — kizilqizil (Q), koʻk (K) va zangori (3) ranglar rang qorgichida aralashadi, soʻngra uzatgich modulyatoriga oʻtadi. Tebranishlar qabul qilgichda qaytadan 3 chastota (Q, K va 3) kanaliga boʻlinib, rangli kineskopga oʻtadi. Sifat koʻrsatkichlari, ekranining oʻlchami va foydalanishga qulayligi boʻyicha T.televizor 4 sinfga boʻlinadi: I — III sinfdagisi — statsionar T.lartelevizorlar, IV sinfdagisi — portativ (koʻchma) T.lartelevizorlar. Odatda, T.televizor bosma montajdan keng foydalanilgan alohida konstruktiv bloklardan tuziladi. TlardaTelevizorlarda, asosan, yarim oʻtkazgichli asboblar, integral platalar, tranzistorlar qoʻllaniladi. Ekrani tekis va elektrolyuminoforda ishlaydigan, juda katta va mitti ekranli T.lartelevizorlar yaratilgan.
<!-- Bot tomonidan qoʻshilgan matn oxiri -->
|
