Barlos: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
k 213.230.112.154 tahrirlari Kagansky versiyasiga qaytarildi
Teglar: Eski holiga qaytarish Mobil qurilma orqali Mobil sayt orqali
Tahrir izohi yoʻq
Qator 1:
'''Barlos (Barulas, Ballos)''' — oʻzbek xalqi tarkibiga kirgan qabilalardan biri. XIII asr 2-yarmida [[Ili]] daryosi boʻylaridan [[Qashqadaryo vohasi]]ga koʻchib kelganistiqomat. XIV—XV-asrlarda shu voha aholisining siyosiy, iqtisodiy va madaniy hayotida muhim rol oʻynagan. [[Amir Temur]] barlos qabilasidan boʻlib, sarkarda va viloyat amirlarini asosan shulardan tayinlagan. Barloslarning bir guruhi [[Temuriylar]] va [[Boburiylar]] davrida [[Afgʻoniston]] va [[Hindiston]] hududiga koʻchib oʻtgan. XIX asrda birgina [[Dehli]] shahri atrofida 15 ming barlos yashaganligi tarixiy manbalarda qayd etilgan. Ammo barlos qabilasining asosiy qismi Oʻzbekistonning janubiy hududlarida qolib, [[dehqonchilik]] va [[chorvachilik]] bilan mashgʻul boʻlgan. Barloslar [[oʻzbek tili]]ning [[qorluq-chigil lahjasi]]da soʻzlashgan.
 
== Tarixi ==
Barloslar haqida [[Rashididdin]]ning [[Oltin daftar]] kitobida, Moʻgʻullar maxfiy tarixi kitobida ayrim maʼlumotlar uchraydi. Rashididdining fikricha, barloslar Qorluq turklari va moʻgʻullarning [[Borjigin]] urugʻidan tarqalgan. Rashididdinning yozishicha, barlos etnonimi [[Chingizxon]] davridan beri mavjud boʻlib, Chingizxon oʻgʻli [[Chigʻatoy]]ga 4 000 kishilik qoʻshin ajratganida, ularning koʻpchiligi barlos urugʻidan boʻlgan. Moʻgʻul tilidan tarjima qilinganida ''barlos'' soʻzi ''yoʻgʻon'', ''kuchli'' deb tarjima qilinadi. [[Abulgʻozixon]] fikricha esa, barlos soʻzi ''sarkarda'' degan maʼnoni beradi.
 
Oʻzbek barloslari yuqori maqomga ega edilar. Ular barlos haqida "mardikorga bormas" (yaʼni, u kunlik ishchi sifatida ishlashga ketmaydi) haqida aytishgan. Sariosiyo viloyatining Oʻrta Koʻruk qishlogʻidan boʻlgan eski oʻzbek Barlos botirBotir boboning aytishicha, barlasni hech kim mardikarizmga undashi mumkin emas va barlaslarning o'zlari bu ishlarda qatnashishni uyatli deb bilishadi.<ref>Karmysheva B. KH. Ocherki etnicheskoy istorii yuzhnykh rayonov Tadzhikistana i Uzbekistana. Moskva, 1976, S. 182.</ref>
 
Barlos lahjasi oʻzbek tilining [[qarluk-chigil shevasi]]ga tegishli bo'lib, koʻplab xususiyatlari bilan oʻzbek tilining shahar lahjalariga yaqin turadi.<ref>Dzhurayev T. Uzbekskiye dialekty Verkhney Kashkadar'i. Tashkent, 1969. S. 74.</ref>