28-Avgust 2021, 10:33 dagi koʻrinishi tahrirlash Malikxan (munozara \| hissa) Rasmiyatchilar, Interfeys administratorlari, Administratorlar 67 478 edits →‎Tarixi Teglar: Mobil qurilma orqali Mobil sayt orqali ← Avvalgi tahrir		28-Avgust 2021, 10:34 dagi koʻrinishi tahrirlash bekor qilish Malikxan (munozara \| hissa) Rasmiyatchilar, Interfeys administratorlari, Administratorlar 67 478 edits Tahrir izohi yoʻq Keyingi tahrir →
Qator 27: \| border = 0 }} \| gerb = Navoiy Gerbi.png \| bayroq = \| lat_dir = N \| lat_deg= 40 \| lat_min= 05 \| lat_sec= 04 \| lon_dir = E \| lon_deg= 65 \| lon_min= 22 \| lon_sec= 45 \| CoordAddon = \| CoordScale = \| mamlakat xaritasi oʻlchami = 300 \| mintaqa xaritasi oʻlchami = 300 Qator 46: \| tuman xaritasi = \| ichki bolinishi = kichik tumanlar \| rahbar turi = Hokim \| rahbar = Muxiddin Bazarov<ref name="official"/> \| asos solingan = 1958-yil 3-sentabr \| ilk eslatilishi = \| avvalgi nomlari = \| qachondan beri = \| maydon = 35 \| balandlik turi = \| AP markazi balandligi = 382 \| iqlim = keskin kontinental Qator 70: * boshqalar – 4,5% }} \| konfessiyaviy tarkib = \| etnoxronim = \| vaqt mintaqasi = +5 \| DST = \| telefon kodi = +998-79 \| pochta indeksi = 210100 \| sayt = {{URL\|https://navoiy.uz/}} \| avtomobil kodi = 85{{snd}}89 \| identifikator turi = \| raqamli identifikator = \| Commons turkumi =Navoiy (shahar) }} '''Navoiy''' [[Oʻzbekiston]]ning [[Navoiy viloyati]]dagi shahardir. Bu shahar Navoiy viloyatning maʼmuriy, iqtisodiy va madaniy markazidir. Oʻzbekistonning janubi-gʻarbida, [[Zarafshon daryosi]] vodiysida, viloyatning sharqiy chekkasida, 347 m balandlikda joylashgan. Ushbu shaharda [[temir yoʻl stansiyasi]] avtotransport yoʻllarining muhim tuguni ~~bo'lib~~boʻlib, Toshkentdan 509 km uzoqlikda joylashgan. Aholisi ~~—~~ — 136 374 ming kishi (2019).<ref name="official">{{web manbasi\|url=https://navoi.uz/uz/menu/navoij-shari-okimligi\|title=Navoiy shahar hokimligi \|date=28-avgust 2020\|publisher=Navoi.uz}}</ref> == Tarixi == Navoiy shahri [[Alisher Navoiy]] sharafiga atab shunday nomlangan. Shaharning hozirgi hududi oldin ~~cho‘l~~choʻl ~~bo‘lgan~~boʻlgan. Shimolda qadimiy [[Karmana]] shahri joylashgan boʻlib, ~~o‘tmishda~~oʻtmishda [[Buxoro amirligi]]ning bekligi hisoblangan. Janubda Temir ~~yo‘l~~yoʻl stansiyasi va bir qishloq ~~bo‘lgan~~boʻlgan, hozirda bu joy Navoiy shahrining Vokzaloldi hududi deb ataladi. 1958-yilning sentabr oyida Navoiy shahri sanoatlashgan shahar sifatida tashkil topdi. Shu vaqtdan Navoiy viloyati tashkil topganga qadar Navoiy shahri [[Buxoro viloyati]] tarkibida boʻlib keldi. [[Zarafshon (daryo)\|Zarafshon daryosining]] yaqinligi, yirik qishloq xoʻjaligi hududning markazida joylashganligi, transport bilan yaxshi taʼminlanganligi shaharning tez oʻsish omili boʻldi. Navoiy [[Oʻrta Osiyo]]da yirik elektr energiya va kimyo sanoati markazi hisoblanadi. Navoiyda 21 ta yirik sanoat korxonasi mavjud. Viloyat sanoat korxonalari yalpi mahsulotining koʻp qismi Navoiyda ishlab chiqariladi. Shahar sanoat tarmoqlarida elektr quvvati, mineral oʻgʻitlar, ip hamda ipak gazlamalar ishlab chiqariladi. Navoiyazot ishlab chiqarish birlashmasi, elektr-kimyo zavodi, [[Navoiy kon-metallurgiya kombinati]], un kombinati, non konbinatlari, [[Navoiy issiqlik elektr stansiyasi]], Qizilqumsement korxonasi, paxta tozalash zavodi, mashinasozlik zavodi (NMZ), sut, pak qurti zavodlari, Sintepon korxonasi, oziq-ovqat va mahalliy sanoat muassasalari mavjuddir. Shaharda xorijiy mamlakatlar bilan hamkorlikda qurilgan 18 dan oshiq qoʻshma korxonalar faoliyat koʻrsatmoqda. Shulardan „Agama“, „Zerispark“ korxonalari samarali ishlamoqda. Shahar orqali [[Uchquduq]], [[Buxoro]], [[Nukus]] shaharlariga boruvchi temir yoʻl oʻtgan. Navoiyda 20 ga yaqin yoʻnalishda avtomobil transporti qatnaydi. Navoiy xalqaro aeroporti shaharni [[Toshkent]] orqali respublika viloyatlari va 20 dan oshiq xorijiy davlatlar bilan oʻzaro aloqalar oʻrnatishda xizmat qiladi. Sarmish darasi Navoiydan 45 kilometr uzoqlikda joylashgan hamda u „dunyodagi eng katta tosh devorlar galereyasi“ hisoblanadi.<ref>{{web manbasi\|url=https://samarkandtours.com/uz/uzbekistan/navoi/\|title=Navoi\|publisher=samarkandtours.com\|access-date=27-fevral 2021\|url-status=live\|language=~~o‘zbek~~oʻzbek}}</ref> [[File:Navoiy shahrining gerbi 1987-yil.png\|thumb\|100px\|left\|Navoiy shahrining 1987-yil 19-noyabrda qabul qilingan gerbi]] Navoiy yirik ilm-maʼnaviyat va maʼrifat markazlaridan. Bu yerda 2 oliy oʻquv yurti ([[Navoiy davlat pedagogika instituti]] va [[Navoiy davlat konchilik instituti]]), 3 ta akademik litsey, 18 ta umumiy taʼlim maktabi, 1 ta muzey (Navoiy viloyat oʻlkashunoslik muzeyi, 3 madaniyat saroyi (Farhod madaniyat saroyi, Shirin madaniyat saroyi, ~~Navro‘z~~Navroʻz madaniyat saroyi), madaniyat va istirohat bogʻlari, kutubxonalar, 3 stadion (~~So‘g‘diyona~~Soʻgʻdiyona markaziy stadioni, Kimyogar markaziy stadioni, Yoshlar sport majmuasi markaziy stadioni), 3 suzish havzasi (Delfin, Suv sporti saroyi, Akvapark), kasalxonalar, poliklinikalar, shoshilinch tibbiy yordam koʻrsatish markazi, tibbiy dispanserlar faoliyat koʻrsatadi. 1958—1960-yillarda shahar yagona bosh plan asosida issiq iqlim, milliy anʼanalarni hisobga olgan holda qurilgan. Meʼmor va quruvchilardan bir guruhi davlat mukofotlariga sazovor boʻlishgan. Shuningdek, 2001-yilda Alisher Navoiy tavalludining 560-yilligi munosabati bilan Navoiyda Alisher Navoiy istirohat ~~bog‘i~~bogʻi ochilib, u yerda Alisher Navoiy haykali oʻrnatilgan.<ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref> == Aholisi == Navoiy shahrida 139 374 nafar aholi istiqomat qiladi (2019). [[Aholi zichligi]] ~~—~~ — 3,980 har kvadrat kilometrga nafar kishi. {{Historical populations Qator 111: \|2015 \|133540 \|2016 \|133526 \|2017 \|134113 \|2018 \|135548 \|2019 \|136374

Navoiy (shahar): Versiyalar orasidagi farq