Noʻgʻaylar: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
→‎Manbalar: {{no iwiki}} andozasi oʻchirildi
Tahrir izohi yoʻq
Qator 1:
{{Maʼnolari|Noʻgʻay (maʼnolari)}}
 
'''Noʻgʻaylar''', noʻgʻay (13-asrdagi Oltin Oʻrda xoni Noʻgʻay nomi bilan bogʻliq) — xalq, Rossiya Federatsiyasining Stavropol oʻlkasi, Dogʻiston, Checheniston, Ingushiston Respublikalari hamda Qorachoy-Cherkasiya viloyatlarida yashaydilar (75,2 ming kishi, 1990-yillar oʻrtalari). Oʻzbekistonda juda ozchilikni tashkil etadi.
 
N.ning qora noʻgʻay (Dogʻiston), noʻgʻay yoki achiquloq (Stavropol oʻlkasi), oq noʻgʻay yoki kuban noʻgʻaylari (QorachoyCherkasiya) va astraxon noʻgʻaylari kabi etnik guruh^ari mavjud. Janubiy Sibir (Turon) oʻtish irqiga mansub. Noʻgʻay tilipA soʻzlashadilar. Dindorlari — sunniy musulmonlar. N. ajdodlari Noʻgʻay tasarrufidagi hududlarda yashagan turkmoʻgʻul qabilalari hisoblanadi. Ular Uraldan to Dneprgacha, jumladan, Shimoliy Kavkaz, Quyi Volga, Krimda koʻchib yurganlar. Dashti Qipchoqsa qipchoqlar bilan aralashib turkiy tilni qabul qilishgan.
 
Oʻtmishdagi anʼanaviy mashgʻulotlari — koʻchmanchilik va yaylov chorvachiligi (qoʻy, echki, yirik shoxli mol), tuyachilik, otchilik, qisman dehqonchilik boʻlgan. Hunarmandchilikda movut tayyorlash, charm va qoʻy terisini qayta ishlash, kigiz bosish va undan chakmon, etik, bosh kiyimlarni tikish, ayniq-sa, keng rasm boʻlgan.
 
== Adabiyot ==
* Gadjiyeva S. Sh., Materialnaya kultura nogaysev v XIX — nach. XX v., M., 1976; Gadjiyeva S. Sh ., Ocherki semi i braka u nogaysev v XIX — nach. XX v., M, 1979.
 
Ochil Boʻriyev.<ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref>
 
== Manbalar ==
{{manbalar}}
 
{{OʻzME}} <!-- Bot tomonidan yaratildi -->
 
{{Infobox Millat
|group = ''Noҡgҡaylar''
Qator 19 ⟶ 37:
|languages = [[No'g'ay tili]]<br /> [[Rus tili]]<br />
|religions = [[Islom]]
|related = [[Qoraqalpoqlar]], [[Qozoqlar]]}}
}}
 
{{Maʼnolari|Noʻgʻay (maʼnolari)}}
 
'''Noʻgʻaylar''', noʻgʻay (13-asrdagi Oltin Oʻrda xoni Noʻgʻay nomi bilan bogʻliq) — xalq, Rossiya Federatsiyasining Stavropol oʻlkasi, Dogʻiston, Checheniston, Ingushiston Respublikalari hamda Qorachoy-Cherkasiya viloyatlarida yashaydilar (75,2 ming kishi, 1990-yillar oʻrtalari). Oʻzbekistonda juda ozchilikni tashkil etadi.
 
N.ning qora noʻgʻay (Dogʻiston), noʻgʻay yoki achiquloq (Stavropol oʻlkasi), oq noʻgʻay yoki kuban noʻgʻaylari (QorachoyCherkasiya) va astraxon noʻgʻaylari kabi etnik guruh^ari mavjud. Janubiy Sibir (Turon) oʻtish irqiga mansub. Noʻgʻay tilipA soʻzlashadilar. Dindorlari — sunniy musulmonlar. N. ajdodlari Noʻgʻay tasarrufidagi hududlarda yashagan turkmoʻgʻul qabilalari hisoblanadi. Ular Uraldan to Dneprgacha, jumladan, Shimoliy Kavkaz, Quyi Volga, Krimda koʻchib yurganlar. Dashti Qipchoqsa qipchoqlar bilan aralashib turkiy tilni qabul qilishgan.
 
Oʻtmishdagi anʼanaviy mashgʻulotlari — koʻchmanchilik va yaylov chorvachiligi (qoʻy, echki, yirik shoxli mol), tuyachilik, otchilik, qisman dehqonchilik boʻlgan. Hunarmandchilikda movut tayyorlash, charm va qoʻy terisini qayta ishlash, kigiz bosish va undan chakmon, etik, bosh kiyimlarni tikish, ayniq-sa, keng rasm boʻlgan.
 
== Adabiyot ==
* Gadjiyeva S. Sh., Materialnaya kultura nogaysev v XIX — nach. XX v., M., 1976; Gadjiyeva S. Sh ., Ocherki semi i braka u nogaysev v XIX — nach. XX v., M, 1979.
 
Ochil Boʻriyev.<ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref>
 
== Manbalar ==
{{manbalar}}
 
{{OʻzME}} <!-- Bot tomonidan yaratildi -->
 
 
{{stub}}