Qipchoqlar

Qipchoqlar — turkiy koʻchmanchi xalq. Qipchoqlar etnos sifatida VIII-asrda markaziy va sharqiy Qozogʻistonda tashkil topgan. Bu yerlarda koʻchmanchilik qilib yurgan qangʻar,kimoq,qirgʻiz xalqlari Oltoydan kelgan sir-qipchoqlar tomonidan birlashtiriladi va ularga o'z otini berishadi. [[Изображение:Қыпшақ_даласы.png|right|thumb|300px|Половецкая степь. Евразийские территории кыпчаков, конец XI началоXII вв.]]

Kipchak stone statue in Lugansk(Ukraine)

Kipchak steppe art as exhibited in Dnepropetrovsk.

Название

Eramizdan oldingi 201-yilda tilga olingan "kyueshe" yoki "tsuyueshe" atamalari koʻpchilik qipchoqshunoslar tomonidan qipchoqlar haqida yozma tilga olingan birinchi manba deb eʼtirof etiladi.

Ularning kuchayishi XI-asrga kelib, oʻgʻuzlar va xazarlarning kuchsizlanishi tufayli tezkor tus oladi. Qipchoqlar serhosil yerlarga koʻcha boshlashadi va shu sababli pecheneglar va oʻgʻuzlar bilan to'qnashuv ro'y beradi. Bu qabilalarni bo'ysundirgan qipchoqlar, Volga daryosini kechib o'tishadi va Dunaygacha yetib borishadi. Shunday qilib, qipchoqlar Boykoʻldan Dunaygacha tortilgan Buyuk dashtning yakka hokimiga aylanib olishadi va tarixga Dashti qipchoq degan nomni kiritishadi. Qipchoqlar Xorazm armiyasining eng sara askarlari bo'lishgan. Osiyoda eng zo'r harbiylar hisoblanishardilar. Qipchoq yo'llanma askarlari Muqaddas Yerni nasroniylardan himoya qilishadi.

Moʻgʻillar Dashti qipchoqni bosib olishganidan keyin, ular Oltin Oʻrdaning asosiy kuchiga aylanishadi. Gʻarbiy qipchoqlar Majyoriston va Rumga ketishadi.

Qipchoq shaharlari

Qipchoqlar faqat ko'chmanchi bo'lishmagan balki, o'troq aholi ham bo'lishgan. Ular egalik qilgan yerlarda bir qancha yirik kentlar bo'lgan: Sigʻnoq, Jent, Barchinlikent, Qangʻlikent , Saksin, Sharuxan.