'''Anov madaniyati''' – [[Ashxobod|Ashxo-bod]] yaqinidagi [[Annau|Anov]] [[qishloq|qishlog‘i]] atrofida joylashgan ilk [[eneolit]] va so‘nggi [[jez davri|jez davrlari]]ga oid qadimgi [[dehqonchilik]] [[manzilgoh]]lari va [[shahar]] harobalari. Eneolit va jez davri manzilgohlari saqlanib qolgan [[shimol|shimoliy]]iy va [[janub|jan.]] [[Anov|Anov te-paliklari]] ayniqsa dunyoga mashhur. Anov madaniyati ni dastlab amerikalik geolog R. Pompel-li va angliyalik arxeolog Shmidt tekshir-gan. Anov madaniyati [[madaniy qatlam|qatlam]]laridan xom [[g‘isht]]dan [[qurilish|qurilgan]] [[bino]]lar [[qoldiq]]lari, turli [[mis]] buyum va [[zeb-ziynat buyumlari|zeb-ziynatlar]], tosh [[yorg‘uchoq]]lar, [[sirt]]iga rang-barang [[naqsh]]lar ishlangan [[sopol]] idishlar hamda jamiki borliqni vujudga keltiruvchi qudrat timsoli hisoblangan [[ayol]] [[haykal]]chalari topil-gan. [[Arxeologik qazish]]lar va aerofoto-suratlar eneolit davridayoq [[O‘rta Osiyo]] hududida eng ilk [[sug‘orish]] inshootlari barpo bo‘lganligini ko‘rsatadi. Eneo-litdan jez davriga o‘tish bosqichida so-pol buyumlarga naqsh ishlash bilan birga [[odam|inson]] va [[hayvonlar]] shaklini ham chizish keng tus olgan. Anov madaniyati [[yodgorlik]]larini boshqa mintaqa topilmalari bilan qiyosiy o‘rganilishi natijasida jez davrida, [[milod|mil.]] av. 3–2 ming yillik oxirida O‘rta Osiyo janubida ilk shahar madaniyati, qadimgi Sharq tipidagi mahalliy madaniyat vu-judga kelgan deb hisoblanadi.
