Tuya: Versiyalar orasidagi farq

'''Tuya''' ({{lang|la|''Camelus''}}) — [[tuyasimonlar]] [[oila (biologiya)|oila]]si, [[qadoqoyoqlilar|qadoq oyoqlilar]] [[turkum]]iga mansub [[juft tuyoqlilar|juft tuyoqli]] [[sut emizuvchilar|sut emizuvchi hayvon]]. 2 mustaqil [[tur (biologiya)|tur]]i bor: bir oʻrkachli ({{lang|la|''C. dromedarius''}} — [[dromedar]] — tez chopuvchi) loʻk T.lar, boʻyi 210 sm gacha, qizgʻishkulrang , ikki oʻrkachli ({{lang|la|''C. bactrianus''}} — [[baqtrian]] — ayri) tuyalar, pastroq, toʻq qoʻngʻir tusda. T.lar evolyutsiyasi jarayonida quruq [[choʻl]] va [[dasht]]larda yashashga moslashgan (togʻli joylar va nam iklimli yerlarda yashay olmaydi). Ular choʻl va dashtlarda dagʻal oʻt va xashaklar, [[yantoq]], [[saksovul]] bilan oziklanadi, suvni kam ichadi (shoʻr suvni ham ichaveradi). Yuqori jagʻida 2 ta kurak tishi borligi bilan boshka kavsh qaytaruvchilardan ajralib turadi. Yotganda gavdasining yerga tegib turadigan qismlarida, koʻkragi, tirsagi va tizzasida kddokli tuzilmalar bor. Shu tufayli issiq (70°gacha qizigan) yerda ham yota oladi. Bu ikki tur T.lar oʻzaro chatishtirilganda urchishga krbiliyatli duragaylar beradi. Birinchi boʻgʻin [[duragay]]lari ([[oʻzbeklar]], [[qozoqlar]] ularni nor T., urgʻochilarini nor moya, [[turkmanlar]] inerlar, deb ataydilar) yirik gavdali, kuchli va ishchan boʻladi. Ammo ular nayel berish jihatidan oʻzlarining sof zotli otaonalaridan past turadi (shu bois nor T. larni bichib qoʻyish tavsiya etiladi).

 

 

T.larning egiz tugʻish holati kuzatilmagan. Boʻtaloqlar 18 oyligida onasidan (sutdan) ajratiladi. 2000 kg gacha (yogʻliligi 5,4%) sut beradi. 20— 25 yoshli va qari T.lar semirtirilib soʻyiladi, goʻshti isteʼmol qilinadi, konserva va dudlangan kolbasalar tayyorlanadi. Yosh, semiz T.lar goʻshti toʻyimliligi jihatidan koramol goʻshtidan qolishmaydi. Ikki oʻrkachli T.lardan 5 – 10 kg , bir oʻrkachlilaridan 2–4 kg jun qirqib olinadi, junidan movut, trikotaj, gilam, har xil kiyimbosh, paypoq, roʻmol, adyol kabi buyumlar, sutidan shifobaxsh kimron tayyorlanadi.