Turkmanlar: Versiyalar orasidagi farq
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
Created page with '{{Infobox Millat |group=Turkman |image=140px<br>A Turkman qizi turkmanlarning milliy kiyimida. |poptime= 6.84 million (est.) |popplac…' |
Tahrir izohi yoʻq |
||
Qator 10:
{{flagicon|Turkey}} [[Turkey]]:<br> 2,034<ref>[http://unstats.un.org/unsd/demographic/products/dyb/dybcensus/V2_table4.xls]</ref> <br>
{{flagicon|UK}} [[United Kingdom]]:<br> 300<ref name=OECD>{{cite web|url=http://www.oecd.org/dataoecd/18/23/34792376.xls|title=Country-of-birth database|publisher=[[Organisation for Economic Co-operation and Development]]|accessdate=2008-09-21}}</ref>
|rels=
|langs=[[
|related=[[
}}
== Tarix ==
[[Image:Turkmen man with camel.jpg|left|280px|thumb|Turkman kishisi milliy turkman kiyimida 1905–1915.]]
* Eramizdan oldinga 2000-yillarda hozirga [[Turkmaniston]] hududida [[Margʻiyona]] davlati tashkil topgan.
* [[VI asr|VI]]—[[IV asr|IV]] asrlarda bu hudud [[Ahamoniylar]] keyin esa, [[Iskandar Zulqarnayn]] qo'li ostida bo'lgan.
* [[Eramizdan oldingi III-asr]]da [[Parfiya|Parfiya qirolligi]] tarkibida (poytaxti - [[Nisa]]), keyinchalik [[Sosoniylar]] imperiyasi tarkibida.
* [[V asr|V]]-[[VIII asr|VIII]] asrlarda [[eftaliylar]]ga qaram bo'lgan, keyin [[Turk xoqonligi]] tarkibiga kirgan, keyin esa [[arablar]] tomonidan bosib olingan. [[776]]—[[783]]-yillarda xalq [[Muqanna]] boshchiligida arablarga qarshi qo'zg'alon lo'targan ([[Muqanna qoʻzgʻaloni]]).
* [[IX asr|IX]]-[[X asr|X]]asrlarda [[Toxiriylar]] va [[Somoniylar]] tarkibiga kirgan.
* [[XI asr|XI]]da Turkmaniston hududini [[oʻgʻuzlar]] ishgʻol qilishadi va mahalliy eroniy xalqlar bilan aralshgan holda turkman etnosini vijudga keltirishadi.[[XI asr]]da birinchi turkman davlati tashkil topadi va bu davlatni nomi [[Saljuqiylar imperiyasi]] deb atalgan poytaxti [[Marv]] shahri bo'lgan.
* [[XII asr]] boshlarida [[moʻgʻullar]] tomonidan bosib olinadi va [[Ilxonlar]] davlati tarkibiga kiradi. Keyin esa [[Temuriylar]] davlati tarkibiga kiradi.
* [[XVI asr|XVI]]-[[XVII asr|XVII]] asrlarda [[Xiva xonligi|Xiva]] va [[Buxoro xonligi|Buxoro]] xonliklari tarkibida bo'lgan.
* [[1869]]—[[1885]] yillarda [[Rossiya imperiyasi|Rossiya]] tomonidan bosib olinadi ([[Kaspiyorti viloyati]]).
* [[1917]]-yilning noyabr-dekabr oylarida sovet tuzumi o'rnatilgan.[[1921]]-yilning 7-avgustida Turkmaniston hududi [[Turkiston ASSR]] tarkibiga kiritiladi.[[1924]]-yilning 27-oktabrida milliy chegaralanish tufayli [[Turkmaniston SSR]]ga aylantiriladi.
* [[1991]]-yilda Turkmaniston erkinlika erishadi.
==Tili==
[[Turkman tili]] ([[turkmancha]]) [[Oltoy tillar oilasi]]ning [[Turkiy tillar]] bo'limi [[Oʻgʻuz guruxi]]ga mansubdir. Turkmanchaning [[Arab imlosi]]dagi, [[Lotin imlosi]]dagi va [[Kirill imlosi]]dagi yozuvlarini uchratish mumkin. [[Mustaqillik]]dan so'ng hukumat [[Kirill alifbosi]]dan [[Lotin alifbosi]]ga o'tishga qaror berdi va ayni paytda bu davom etmoqda.
==Din==
[[File:Turkmen Ersari Carpet.jpg|thumb|Turkman Ersari gilami]]
Arablar kelguniga qadar turkmanlar [[Tangritanlik]], [[Zardushtiylik]], [[Buddizm]] dinlariga sig'inar edi. Milodiy 8-asrlardan boshlab turkmanlar [[Islom dini]]ni qabul qila boshladilar. Ayni paytda turkmanlar musulmonlikning [[Sunniylik]] mazhabidadir.
[[Kategoriya:Turkiy xalqlar]]
[[Kategoriya:Musulmon xalqlar]]
[[Kategoriya:Turkmaniston xalqlari]]
[[Категория:Afgʻoniston xalqlari]]
[[Категория:Eron xalqlari]]
[[Категория:Rossiya xalqlari]]
[[ar:تركمان]]
[[ast:Etnia Turcomana]]
[[az:Türkmənlər]]
[[bg:Туркмени]]
[[da:Turkmener]]
[[de:Turkmenen]]
[[en:Turkmen people]]
[[eo:Turkmenoj]]
[[ru:Туркмены]]
[[es:Turcomanos]]
[[fa:مردم ترکمن]]
[[fi:Turkmeenit]]
[[fr:Turkmènes]]
[[he:טורקמנים]]
[[id:Turkmen]]
[[it:Turkmeni]]
[[ja:トルクメン人]]
[[ka:თურქმენები]]
[[ko:투르크멘족]]
[[lt:Turkmėnai]]
[[mk:Туркмени]]
[[nl:Turkmenen]]
[[no:Turkmenere]]
[[pl:Turkmeni]]
[[pt:Turcomenos]]
[[ro:Turkmeni]]
[[sh:Turkmeni]]
[[sr:Туркмени]]
[[sv:Turkmener]]
[[tr:Türkmenler]]
[[uk:Туркмени]]
[[zh:土庫曼族]]
| |||
