Generativ grammatika: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
MalikxanBot (munozara | hissa)
k Bot v1: Umumiy tuzatmalar (xato haqida xabar berish)
MalikxanBot (munozara | hissa)
Bot v1: Tuzatmalar (xato haqida xabar berish)
Qator 1:
'''Generativ grammatika''' ([[Ingliz tili|ingliz.]] ʻʻ''generativeʼʼ'' — generativ, yaratuvchan, ʻʻ''grammarʼʼ'' — grammatika) [[grammatika]]<nowiki/>ni maʼlum bir tilda soʻzlar birikmasi orqali tuzilish jihatidan toʻgʻri gaplar yaralishiga asos boʻluvchi qoidalar tizimi deb hisoblaydigan [[tilshunoslik]] nazariyasidir. Ushbu atamani birinchi boʻlib [[Noam Chomsky|Noam Chomskiy]] 1950-yillarning oxirlarida oʻzi ishlab chiqqan tilshunoslik nazariyasiga tegishli qoʻllagan.<ref>{{CiteWeb webmanbasi|url=http://thebrain.mcgill.ca/flash/capsules/outil_rouge06.html|title=Tool Module: Chomsky’s Universal Grammar|work=thebrain.mcgill.ca|accessdate=2017-08-28}}</ref> Generativ grammatika doirasida tadqiqot olib boruvchi tilshunoslar '''generativistlar''' deb nomlanadi. Generativ maktabi asosan [[sintaksis]] yoʻnalishi boʻyicha izlanishlar olib borishi bilan birga, tilshunoslikning boshqa yoʻnalishlari, xususan, [[morfologiya]] va [[fonetika]]<nowiki/>ga ham eʼtibor qaratadi.
 
Chomskiy nazariyasining dastlabki shakli ''transformatsion grammatika'' deb atalgan va bugungi kunda ushbu nazariyaning keyingi shakllarini<ref>{{CiteWeb webmanbasi|url=http://www2.leeward.hawaii.edu/hurley/ling102web/mod4-2_syntax/4mod4.2.3_generative.htm|title=Mod 4 Lesson 4.2.3 Generative-Transformational Grammar Theory|work=www2.leeward.hawaii.edu|accessdate=2017-02-02|archivedate=2018-09-16|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180916112025/http://www2.leeward.hawaii.edu/hurley/ling102web/mod4-2_syntax/4mod4.2.3_generative.htm}}</ref> oʻz ichiga qamrab olgan, bularning eng soʻnggisi — ''minimalistik dastur''. Chomskiy va boshqa generativistlarning fikriga koʻra, generativ grammatika xususiyatlari atrof-muhitdan oʻrganish evaziga emas, balki inson miyasidagi tugʻma [[Universal grammar|universal grammatika]]<nowiki/>dan kelib chiqadi.
 
Zamonaviy tilshunoslikda generativ grammatikaning turli tizimlari mavjud.