|
|
|
'''Joule qonuni''', '''Joulening birinchi qonuni''' yoki '''Joule-Lenz qonuni'''<ref name="BSE">[http://bse.chemport.ru/dzhoulya_-_lentsa_zakon.shtml Джоуля — Ленца закон] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141230003727/http://bse.chemport.ru/dzhoulya_-_lentsa_zakon.shtml |date=2014-12-30 }}. ''Большая советская энциклопедия'', 3-е изд., гл. ред. А. М. Прохоров. Москва: Советская энциклопедия, 1972. Т. 8 ({{citeKitob bookmanbasi| section = Joule–Lenz law | title = Great Soviet Encyclopedia | editor = A. M. Prokhorov| language = ru | publisher = Soviet Encyclopedia | location = Moscow | year = 1972 | volume = 8|display-editors=etal| title-link = Great Soviet Encyclopedia }})</ref> — oʻtkazgichdan [[elektr toki]] oʻtganda unda ajraladigan issiqlik miqdorini ifodalovchi qonun. Oʻtkazgich bir jinsli boʻlsa, elektr tokining ishi faqat issiqlik hosil qilish uchun sarf boʻlib, ajralgan issiqlik miqdori <math>Q</math> tok kuchi / kvadrati, oʻtkazgich qarshiligi <math>R</math> va tokning oʻtish vaqti / ga toʻgʻri mutanosib boʻladi. U <math>Q^kPRt</math>, bunda <math>k</math> — mutanosiblik koeffitsiyenti boʻlib, u oʻlchash birliklarining tanlanishiga bogʻliq boʻladi. Tok amperlarda, qarshilik Om da, vaqt <math>s</math> da olinsa, koeffitsiyent <math>k-0,239=0,24</math> boʻlganda <math>Q</math> kaloriyalarda, k—h boʻlganda <math>Q</math> joullarda ifodalanadi. Joule qonunini [[James Prescott Joule]] 1841-yilda yaratgan, undan mustaqil ravishda [[Emil Lenz]] 1842-yilda tajribada tasdiqlagan. Joule qonunining amaliy ahamiyati katta; elektr choʻgʻlanma lampalari, elektr isitkichlar va elektr isitish qurilmalari shu qonunga asoslanib loyihalanadi.<ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref>
== Manbalar ==
|
